Kỷ nguyên tăng trưởng cao của Trung Quốc đã là quá khứ?

Trung Quốc đặt mục tiêu tăng trưởng kinh tế thấp nhất nhiều thập niên. (Nguồn: Reuters)

Thông tin trên được Thủ tướng Lý Khắc Cường công bố tại lễ khai mạc Đại hội đại biểu nhân dân toàn quốc (NPC) khóa XIV tại Bắc Kinh ngày 5/3.

Mục tiêu thận trọng được đưa ra khi Bắc Kinh tìm cách vực dậy nền kinh tế lớn thứ hai thế giới sau khi bất ngờ nới lỏng các biện pháp phòng, chống Covid-19 vào cuối năm ngoái.

Mức tăng trưởng khiêm tốn

Nền kinh tế Trung Quốc chính thức tăng trưởng 3%, đạt hơn 121.020 tỷ Nhân dân tệ (tức 17.950 tỷ USD) vào năm 2022 - thấp hơn rất nhiều so với mục tiêu khoảng 5,5% - do các biện pháp hạn chế nghiêm ngặt về đại dịch Covid-19, thị trường bất động sản sụt giảm và căng thẳng với Mỹ.

Tốc độ tăng trưởng kinh tế năm ngoái là thấp nhất kể từ năm 1976 (ngoại trừ năm 2020, khi Covid-19 bắt đầu bùng phát tại Trung Quốc).

Mặc dù nền kinh tế lớn thứ hai thế giới dường như đang phục hồi mạnh mẽ sau đại dịch (chẳng hạn như hoạt động sản xuất vào tháng 2/2023 đã phá vỡ kỳ vọng, với tốc độ nhanh nhất trong hơn một thập niên), các quan chức Trung Quốc đã cảnh báo về những rủi ro phía trước.

Thủ tướng Lý Khắc Cường chỉ ra sự gia tăng của “những bất ổn trong môi trường bên ngoài” có thể sẽ tác động đến tăng trưởng kinh tế của đất nước.

Bên cạnh đó, trong nước, nền kinh tế cũng phải đối mặt với những thách thức dài hạn nghiêm trọng, bao gồm bong bóng bất động sản và dân số lao động bị thu hẹp do tỷ lệ sinh thấp.

Nhiều nhà kinh tế tin rằng kỷ nguyên tăng trưởng cao của Trung Quốc giờ đã là quá khứ .

Trong một báo cáo được công bố vào tháng 3/2022, Viện Lowy của Australia dự đoán, nền kinh tế Trung Quốc sẽ tăng trưởng trung bình 2-3% mỗi năm cho đến năm 2050. Điều này đặt ra nghi ngờ về những giả định lâu nay cho rằng, Trung Quốc sẽ vượt Mỹ trở thành nền kinh tế lớn nhất thế giới trong những thập kỷ tới.

Nhà kinh tế Zhiwei Zhang tại Pinpoint Asset Management ở Hong Kong (Trung Quốc) nhận định, mục tiêu khiêm tốn này có thể là một sự trì hoãn từ triển vọng kinh tế bi quan.

Ông Zhang nói:·"Sự phục hồi kinh tế của Trung Quốc không rõ ràng. Với sự cải tổ hoàn toàn của chính phủ, một vấn đề quan trọng cần theo dõi trong vài tháng tới là các nhà lãnh đạo mới sẽ thúc đẩy niềm tin của khu vực tư nhân như thế nào. Theo quan điểm của tôi, điều này quan trọng hơn các chính sách tài khóa và tiền tệ".

Chuyên gia kinh tế phụ trách Trung Quốc tại Oxford Economics Louise Loo nhận thấy, mức 5% đặc biệt thận trọng nếu xét đến sự phục hồi của hoạt động kinh doanh trong 2 tháng đầu của năm. Các chỉ số chính thức của ngành sản xuất, dịch vụ và xây dựng Trung Quốc đều hồi phục mạnh trong tháng 1 và tháng 2/2023.

Liệu có đạt mục tiêu?

Hầu hết các nhà kinh tế tin Trung Quốc sẽ có thể đạt được mức tăng trưởng 5% năm 2023, thậm chí vượt mức này.

Ông Tào Hòa Bình, nhà kinh tế học tại Đại học Bắc Kinh đánh giá: "Thực tế GDP của Trung Quốc có thể sẽ tăng hơn 6% trong năm 2023 nếu xung đột Nga-Ukraine và chủ nghĩa đơn phương quốc tế không leo thang trên quy mô lớn.

Tuy nhiên, các quan chức đặt mục tiêu tăng trưởng GDP thấp hơn một chút so với mức đó để thể hiện họ nhấn mạnh vào phát triển chất lượng cao và theo đuổi mô hình tăng trưởng bền vững".

Tập đoàn tài chính ING thì cho rằng, Trung Quốc không quá lạc quan và không chi tiêu quá nhiều để thúc đẩy tăng trưởng. Đất nước này tập trung nhiều hơn vào những thách thức dài hạn.

Các nhà kinh tế tại ING khẳng định: "Theo quan điểm của chúng tôi, việc đạt được mục tiêu tăng trưởng 5% sẽ không khó khăn lắm".

Còn theo nhà kinh tế Zhiwei Zhang, mục tiêu của Bắc Kinh nên được coi là “mức tăng trưởng mà chính phủ sẵn sàng chấp nhận”.

Ông nói: “Thực sự với nền tảng rất thấp của các hoạt động kinh tế trong năm ngoái, khó có khả năng tăng trưởng kinh tế Trung Quốc giảm xuống dưới mức 5%. Điều này không có gì đáng ngạc nhiên vì sự phục hồi kinh tế đang đi đúng hướng".

Bên cạnh mục tiêu tăng trưởng kinh tế, chi tiêu quân sự của Trung Quốc cũng là vấn đề được giới quan sát theo dõi chặt chẽ.

Trung Quốc công bố ngân sách quốc phòng hằng năm của nước này sẽ tăng lên 1.553,7 tỷ Nhân dân tệ (224,79 tỷ USD) trong năm 2023, tăng 7,2%.

Như vậy, ngân sách quốc phòng tại quốc gia này duy trì đà tăng trong nhiều năm liên tiếp. Ngân sách quốc phòng Trung Quốc đã tăng 7,1% vào năm ngoái lên 1.450 tỷ Nhân dân tệ, nhanh hơn mức tăng 6,8% vào năm 2021 và mức tăng 6,6% vào năm 2020.

(theo Al Jazeera)

Linh Chi