Kỷ niệm 60 năm Phong trào Đồng khởi giải phóng một phần nông thôn, đồng bằng tỉnh Khánh Hòa (7-11-1964 - 7-11-2024): Ngày mới trên quê hương Đồng khởi
60 năm trước, xã Diên Sơn và xã Diên Điền (huyện Diên Khánh) từng là cái nôi của phong trào Đồng khởi giải phóng một phần nông thôn, đồng bằng tỉnh Khánh Hòa. Hôm nay, trên quê hương Đồng khởi, chúng tôi cảm nhận rõ diện mạo một vùng nông thôn trù phú và đâu đó mang dáng dấp của đô thị trong tương lai.
Bà Võ Thị Nhủ kể lại sự kiện Đồng khởi cho đoàn viên, thanh niên xã Diên Sơn.
Dấu son chói lọi của lịch sử
Một ngày đầu tháng 11, chúng tôi về xã Diên Sơn - cái nôi của phong trào Đồng khởi năm xưa. Theo con đường mang tên Đồng Khởi, rẽ qua cổng chào “Xã Diên Sơn - đơn vị Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân”, chúng tôi đến nơi đặt Bia sự kiện phong trào Đồng khởi Diên Khánh được xây dựng tại thôn Nam 1, xã Diên Sơn. Có mặt tại bia sự kiện cùng chúng tôi, bà Võ Thị Nhủ (84 tuổi, thôn Nam 2), nhân chứng đã trực tiếp tham gia phong trào Đồng khởi năm 1964 không giấu được cảm xúc, bồi hồi kể lại: "Trước ngày 7-11, địa điểm được chọn để nổ phát súng đầu tiên mở màn cho phong trào Đồng khởi là tại sân vận động, nơi bọn ác ôn thường tập trung để đi tập kích cơ sở cách mạng của ta (hiện nay là nơi đặt bia sự kiện). Chiều 7-11, khi nghe tiếng súng nổ, tất cả hộ dân trong ấp đều đánh trống, gõ mõ liên hồi, tạo khí thế sôi sục khiến quân thù khiếp sợ. Những ngày sau đó, cả xã sống trong không khí náo nức chưa từng có...".
Lãnh đạo huyện Diên Khánh thăm, tặng quà cho những người từng tham gia phong trào Đồng khởi trên địa bàn xã Diên Sơn.
Đứng lặng nghe lời kể của bà Nhủ, anh Ngô Phước Duy - Bí thư Đoàn Thanh niên xã Diên Sơn chia sẻ: “Thời gian qua đi, dấu tích xưa không còn nhiều, với thế hệ trẻ chúng tôi hôm nay, những dấu son chói lọi của lịch sử xã được hình dung qua lời kể của các nhân chứng lịch sử. Chúng tôi luôn thấy tự hào khi được sinh ra và lớn lên trên mảnh đất anh hùng, quê hương cách mạng. Để giáo dục truyền thống cách mạng cho đoàn viên, thanh niên, làm sống dậy tinh thần Đồng khởi năm xưa, Đoàn Thanh niên xã Diên Sơn đã tổ chức nhiều hoạt động tại khuôn viên bia sự kiện như: Hoạt động về nguồn, kết nạp đoàn viên mới, tổ chức ngày thứ Bảy tình nguyện, ngày Chủ nhật xanh…”.
Lớp cha đi trước, lớp con theo sau đã viết tiếp trang sử hào hùng của tứ thôn Đại Điền. Sau sự kiện Đồng khởi, hàng trăm người con của vùng đất này tiếp tục chiến đấu, hy sinh anh dũng vì độc lập, thống nhất Tổ quốc trong cuộc kháng chiến chống Mỹ.
Nông thôn mới, diện mạo mới
Nằm trên vùng bán sơn địa, cuộc sống của người dân 2 xã Diên Sơn và Diên Điền gắn bó với đồng ruộng, chăn nuôi. Khó khăn, thử thách đã không ngừng thôi thúc ý chí, khát vọng làm thay đổi cuộc sống của người dân nơi đây. Với các phong trào thi đua cùng những phần việc thiết thực, 2 xã đã dồn sức thực hiện, quyết tâm hoàn thành các tiêu chí nông thôn mới (NTM) nâng cao. Về vùng đất tứ thôn Đại Điền hôm nay, diện mạo mới của xã NTM nâng cao đã hình thành, tạo khí thế phấn khởi cho người dân. Từ các công trình điện, đường, trường, trạm đến nhà sinh hoạt cộng đồng ở các thôn, sân vận động đều được xây dựng khang trang. Xã Diên Sơn vừa được đầu tư 52,8 tỷ đồng để thực hiện Dự án “Nâng cấp tuyến đường qua xã Diên Sơn” với tổng chiều dài hơn 800m, được trang bị hệ thống điện chiếu sáng và cây xanh đồng bộ. Xã Diên Điền cũng được đầu tư 85 tỷ đồng để mở rộng Hương lộ 5 (từ Tỉnh lộ 8 vào Am Chúa). Các công trình đang trong giai đoạn hoàn thành, đem lại lợi ích kinh tế - xã hội và nâng cao đời sống cho nhân dân 2 xã.
Dự án "Nâng cấp tuyến đường qua xã Diên Sơn" đem lại diện mạo mới cho vùng nông thôn Diên Sơn. Ảnh: Vĩnh Thành
Không chỉ thay đổi bộ mặt bên ngoài, đời sống kinh tế của người dân Diên Sơn và Diên Điền cũng đi lên rõ rệt. Người dân tích cực tham gia chuyển đổi cơ cấu cây trồng, xây dựng cánh đồng mẫu, trồng lúa giống cho năng suất cao. Ông Nguyễn Quốc Huy - Chủ tịch UBND xã Diên Sơn cho biết, bên cạnh nghề nông, người dân trong xã đã chuyển dịch sang các nghề phi nông nghiệp, có thu nhập rất tốt. Hiện nay, toàn xã có hơn 500 cơ sở sản xuất kinh doanh cá thể lớn nhỏ ở các ngành nghề như: Khai thác sản xuất đá xây dựng, hàn sắt, mộc dân dụng, chạm trổ, xay xát lương thực... Đặc biệt, các nghề truyền thống, chế biến được người dân tiếp tục duy trì sản xuất, từng bước nâng cao chất lượng sản phẩm và mở rộng thị trường tiêu thụ, góp phần phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương. Cuối năm 2023, thu nhập bình quân đầu người đạt 56 triệu đồng/người/năm. Hiện nay, toàn xã chỉ còn 12 hộ nghèo và 5 hộ cận nghèo.
Tại xã Diên Điền, phong trào thi đua chung sức xây dựng NTM, NTM nâng cao được nhân dân đồng tình hưởng ứng, tạo ra sức lan tỏa lớn và mang lại hiệu quả thiết thực. Theo lãnh đạo xã Diên Điền, sự đồng lòng, chung sức của nhân dân đã góp phần tạo nên thành quả xây dựng NTM của xã hiện nay. Người dân đã đóng góp gần 30 tỷ đồng (chiếm 32,87%) trong tổng kinh phí thực hiện xây dựng NTM. Xã đang nỗ lực xây dựng để đạt xã NTM kiểu mẫu vào năm 2025.
Hướng tới đô thị văn minh
Đảng bộ, chính quyền và nhân dân quê hương Đồng khởi đang phấn đấu hiện thực hóa mục tiêu phát triển Diên Khánh thành thị xã trước năm 2025 theo Nghị quyết Đại hội Đảng bộ huyện lần thứ XVII, nhiệm kỳ 2020 - 2025 đã đề ra. Trong đó, 2 xã Diên Sơn và Diên Điền được quy hoạch trở thành khu vực nội thị của thị xã. Ông Nguyễn Văn Gẩm - Chủ tịch UBND huyện Diên Khánh cho biết, Diên Khánh được định hướng phát triển thành thị xã từ rất sớm, nên khi triển khai thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM tại các xã dự kiến phát triển thành nội thị, huyện đã bám sát các tiêu chuẩn đô thị để đầu tư, góp phần làm thay đổi đáng kể bộ mặt các xã và đời sống người dân nông thôn. Từ các nguồn vốn của Trung ương, địa phương, doanh nghiệp, đóng góp của nhân dân, huyện đã đầu tư xây dựng hạ tầng đô thị, hạ tầng NTM bài bản, đồng bộ như: Đường giao thông, điện chiếu sáng; trụ sở làm việc của nhiều cơ quan, đơn vị; các trường học, chợ, nhà văn hóa, trạm y tế đạt chuẩn quốc gia... Đến nay, nhiều hạng mục công trình đã hoàn thành và được đưa vào sử dụng làm cho diện mạo đô thị, NTM ngày càng khởi sắc.
Một góc xã Diên Điền.
Đứng trước giai đoạn mới, với tinh thần đồng lòng, quyết tâm cao của nhân dân và khí thế vùng quê cách mạng, chúng tôi tin tưởng rằng, 2 xã Diên Sơn và Diên Điền sẽ ngày càng phát triển vững mạnh, xứng đáng với quê hương Đồng khởi.
Xã Diên Sơn đã có 208 liệt sĩ, 47 Bà mẹ Việt Nam anh hùng; xã Diên Điền có 148 liệt sĩ, 31 Bà mẹ Việt Nam anh hùng. Ghi nhận công lao của người dân tứ thôn Đại Điền, cả 2 xã Diên Sơn và Diên Điền đã được Nhà nước phong tặng danh hiệu “Đơn vị Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân”.
