Kỷ niệm 79 năm thành lập ngành ngoại giao (28.8.1945 - 28.8.2024): Viết tiếp trang sử vàng nền ngoại giao cách mạng
Đối ngoại, ngoại giao đa phương đã trưởng thành mạnh mẽ, khẳng định Việt Nam là một thành viên tích cực, có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế
Trong 79 năm trưởng thành và phát triển, dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự dìu dắt trực tiếp của Chủ tịch Hồ Chí Minh - Bộ trưởng Bộ Ngoại giao đầu tiên, ngành ngoại giao Việt Nam luôn phát huy truyền thống vẻ vang, phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân, góp phần làm nên thắng lợi vĩ đại trong sự nghiệp cách mạng của dân tộc.
Tầm vóc chiến lược mới
Sau khi đất nước thống nhất, đối ngoại, ngoại giao là mặt trận tiên phong tạo lối, mở đường, từng bước phá thế bị bao vây cấm vận về kinh tế và cô lập về chính trị. Đồng thời, ngoại giao đi đầu trong việc khơi thông quan hệ với nhiều đối tác; giải quyết các vấn đề tồn tại, mở ra cục diện mới phục vụ đắc lực cho công cuộc đổi mới toàn diện của đất nước.
Kiên định đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, hòa bình, hợp tác và phát triển, đa phương hóa, đa dạng hóa, chủ động và tích cực hội nhập quốc tế, vì lợi ích quốc gia - dân tộc, trong gần 40 năm đổi mới, công tác đối ngoại, ngoại giao đã đạt được "những kết quả, thành tựu quan trọng, có ý nghĩa lịch sử" - như đánh giá của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị Ngoại giao lần thứ 32 diễn ra vào tháng 12-2023.
Quan hệ ngoại giao không ngừng được mở rộng, đi vào chiều sâu khi đến nay, nước ta đã có quan hệ ngoại giao với 193 quốc gia trên thế giới. Trong đó, Việt Nam có quan hệ đối tác chiến lược và đối tác toàn diện với 30 nước; quan hệ kinh tế với hơn 230 quốc gia, vùng lãnh thổ; ký 16 hiệp định thương mại tự do.
Việt Nam được Liên Hiệp Quốc ghi nhận vai trò tiên phong trong việc thực hiện các Mục tiêu phát triển bền vững (SDGs) và thúc đẩy quyền con người. Việc nâng tầm, nâng cấp quan hệ với các đối tác chủ chốt, quan trọng cùng các hoạt động đối ngoại cấp cao sôi động trong những năm qua đã góp phần tạo nên tầm vóc chiến lược mới, đưa hợp tác đi vào chiều sâu, tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển lâu dài và bền vững của các mối quan hệ.
Cùng với việc huy động các nguồn lực quan trọng như vốn đầu tư nước ngoài (FDI) và vốn hỗ trợ phát triển chính thức (ODA), ngành ngoại giao còn phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành trong việc thúc đẩy hội nhập quốc tế trên các lĩnh vực an ninh - quốc phòng, xã hội, văn hóa, khoa học - công nghệ...
Sự trưởng thành mạnh mẽ của đối ngoại, ngoại giao đa phương đã khẳng định Việt Nam là một thành viên tích cực, có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế. Không chỉ tổ chức thành công nhiều sự kiện lớn như ASEAN, APEC..., ngành ngoại giao còn hoàn thành nhiều trọng trách tại các cơ chế quốc tế như Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc, Hội đồng Nhân quyền Liên Hiệp Quốc, UNESCO...
Ngoại giao văn hóa, thông tin đối ngoại đã góp phần đưa "sức mạnh mềm" Việt Nam cùng hình ảnh đất nước, con người, thành tựu đổi mới và bản sắc văn hóa nước ta ra thế giới. Ngành cũng thực hiện tốt công tác người Việt Nam ở nước ngoài, bảo hộ công dân - nhất là khi xảy ra xung đột, chiến tranh, dịch bệnh.
Thủ tướng Phạm Minh Chính bên lề Hội nghị Ngoại giao lần thứ 32 ngày 21-12-2023Ảnh: TTXVN
Ngoại giao kỷ nguyên mới
Trong thời gian tới, tình hình thế giới tiếp tục có nhiều biến chuyển lớn, cơ hội và thách thức đan xen. Bối cảnh này đòi hỏi ngành ngoại giao cần tranh thủ tối đa và tiếp tục củng cố cục diện đối ngoại thuận lợi, đưa đất nước vào dòng chảy của thời đại, tạo đột phá để thực hiện thắng lợi các mục tiêu chiến lược mà Đại hội Đảng lần thứ XIII đã đề ra.
Bước vào "kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam", ngành ngoại giao sẽ tiếp tục đổi mới tư duy và hành động; tham mưu, xây dựng những giải pháp mới bổ sung cho đường lối, chủ trương đối ngoại của Đảng; thực hiện đúng quan điểm chỉ đạo mà Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm đã nêu: "Bảo đảm quốc phòng - an ninh và đẩy mạnh đối ngoại là trọng yếu, thường xuyên".
Ngành ngoại giao xác định không ngừng phấn đấu để vừa phục vụ đắc lực các lợi ích an ninh và phát triển, nâng cao vị thế đất nước, vừa góp phần xây dựng một trật tự quốc tế công bằng, bảo đảm lợi ích chính đáng của các nước, trong đó có Việt Nam. Tiếp tục nâng tầm, nâng cấp và tranh thủ tối đa cơ hội từ các khuôn khổ quan hệ đối tác chiến lược, đối tác toàn diện; phát huy mạnh mẽ vai trò của các phương thức, kênh đối ngoại; tham gia chủ động, có trách nhiệm hơn vào việc giải quyết các vấn đề chung của quốc tế, khu vực; thể hiện vai trò nòng cốt, dẫn dắt của đối ngoại đa phương trong những vấn đề, cơ chế quan trọng có tầm chiến lược.
Ngành ngoại giao sẽ dành ưu tiên cao cho công tác xây dựng ngành, xây dựng Đảng, xây dựng đội ngũ cán bộ ngoại giao vừa hồng vừa chuyên, tuyệt đối trung thành với Tổ quốc và lý tưởng của Đảng. Phát huy tối đa sức mạnh tổng hợp và lợi thế đặc thù của mỗi trụ cột trong chỉnh thể thống nhất của nền đối ngoại, ngoại giao Việt Nam toàn diện, hiện đại, chuyên nghiệp. Tiếp tục vững bước tiến lên, viết tiếp những trang sử vàng của nền ngoại giao cách mạng, góp phần xứng đáng vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Bảo vệ hòa bình từ sớm, từ xa
Đối ngoại, ngoại giao đã góp phần thực hiện nhiệm vụ "trọng yếu, thường xuyên" là giữ vững môi trường hòa bình, ổn định, bảo vệ Tổ quốc, bảo vệ hòa bình từ sớm, từ xa. Cụ thể, nỗ lực cùng các nước láng giềng xây dựng đường biên giới hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển; đấu tranh kiên quyết, kiên trì, kịp thời, hiệu quả đối với hoạt động vi phạm chủ quyền, quyền và lợi ích hợp pháp trên biển.
Ngành ngoại giao cũng chủ động, tích cực thúc đẩy đàm phán, hợp tác giải quyết những vấn đề tồn tại; thực hiện tốt Tuyên bố về ứng xử của các bên ở biển Đông (DOC); tích cực tham gia xây dựng Bộ Quy tắc ứng xử ở biển Đông (COC) thực chất, hiệu quả, phù hợp với luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển 1982.
