KỶ NIỆM 80 NĂM CÁCH MẠNG THÁNG TÁM VÀ QUỐC KHÁNH 2-9 Tết Độc lập nhớ Bến cảng Nhà Rồng

(Người đi tìm hình của nước - Chế Lan Viên)

Những ngày cả dân tộc hân hoan chào mừng kỷ niệm 80 năm Quốc khánh - ngày Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc bản Tuyên ngôn độc lập, khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa, chúng ta lắng lòng tri ân, tưởng nhớ về Bác, về những ngày tháng chàng thanh niên yêu nước Nguyễn Tất Thành rời Tổ quốc bôn ba nơi xứ người với khát khao tìm đường cứu nước.

Đoàn viên, thanh niên tham quan trưng bày chuyên đề “Tết Độc lập nhớ ơn Bác Hồ” tại Bảo tàng Hồ Chí Minh - chi nhánh Thành phố Hồ Chí Minh. Ảnh: Nhật Hạ

Bầu nhiệt huyết của tuổi trẻ thấm đẫm tinh thần yêu nước

Những ngày cuối tháng Tám, cùng với khí thế quyết tâm của cả nước để chuẩn bị bước vào kỷ nguyên mới của dân tộc, không khí của ngày Tết Độc lập như hiện diện khắp mọi nơi. Từ việc chuẩn bị cho Lễ diễu binh, diễu hành kỷ niệm 80 năm Quốc khánh 2-9 tại Quảng trường Ba Đình và các tuyến phố trung tâm Thủ đô Hà Nội đang lan tỏa niềm tự hào dân tộc, đến Bến Nhà Rồng (hiện nay là Bảo tàng Hồ Chí Minh - chi nhánh Thành phố Hồ Chí Minh) - nơi khởi phát một chuyến đi lịch sử. Chuyến đi bắt đầu từ tinh thần yêu nước, từ khát vọng giải phóng dân tộc mãnh liệt đã mở ra “một chương” quan trọng trong cuộc đời hoạt động cách mạng của Bác, cũng như gắn liền với vận mệnh của cả dân tộc Việt Nam.

Tôi vô cùng trân trọng, biết ơn Bác Hồ và biết bao anh hùng liệt sĩ đã hy sinh để đất nước mình có được hòa bình, độc lập như ngày nay.

Bà Nguyễn Thị Mỹ Lý (ngụ phường Trấn Biên, tỉnh Đồng Nai)

Bên bờ sông Sài Gòn, ở thành phố mang tên Bác năng động, nghĩa tình này, vẫn còn đó những dấu tích lịch sử đang được lưu giữ tại Bảo tàng Hồ Chí Minh - chi nhánh Thành phố Hồ Chí Minh. Ngược dòng thời gian cách đây hơn một thế kỷ, đau xót trước cảnh thống khổ của đồng bào bị áp bức bóc lột và nhận ra những phong trào đấu tranh của các bậc tiền bối không hiệu quả, chàng thanh niên yêu nước Nguyễn Tất Thành đã nung nấu ý định đến các nước phương Tây để hiểu họ và tìm kiếm con đường cứu nước cho dân tộc mình. Người nói: “Khi tôi độ 13 tuổi, lần đầu tiên tôi nghe ba chữ Pháp: Tự do, Bình đẳng, Bác ái… Tôi rất muốn làm quen với nền văn minh Pháp, muốn tìm xem những gì ẩn giấu đằng sau những chữ ấy”; “Tôi thấy phải đi ra nước ngoài xem cho rõ. Sau khi xem xét họ làm ăn ra sao, tôi sẽ trở về giúp đồng bào tôi”.

Ngày 3-6-1911, lúc ấy 21 tuổi, với tên gọi Văn Ba, Người xin làm phụ bếp trên tàu Đô đốc Amiral Latouche Tréville, một hãng tàu lớn vừa chở hàng vừa chở khách chuẩn bị rời Sài Gòn đi Pháp. 2 ngày sau, ngày 5-6-1911, với tất cả bầu nhiệt huyết của tuổi trẻ, từ Bến cảng Nhà Rồng, Nguyễn Tất Thành đã rời Tổ quốc ra đi tìm đường cứu nước.

Những năm tháng đi đến nhiều nơi, trực tiếp lao động vất vả nơi xứ người với nhiều nghề khác nhau để kiếm sống đã giúp Người tìm hiểu rõ hơn, đồng cảm sâu sắc với đời sống người dân lao động dưới đáy xã hội, cũng như thân phận của nhân dân các dân tộc thuộc địa trên thế giới, từ đó nhận ra được bản chất của xã hội tư bản, của giai cấp thống trị. Trong Bác, 2 chữ “đồng bào” luôn thôi thúc, là sức mạnh để Người vừa lao động, vừa học tập, nghiên cứu, tìm hiểu, tham gia các hoạt động chính trị đấu tranh cho phong trào công nhân và lao động.

Trong khoảng thời gian này, đáng chú ý là lần đầu tiên tên gọi Nguyễn Ái Quốc được Người sử dụng ký tên dưới bản Yêu sách của nhân dân An Nam gửi đến Hội nghị Versailles vào ngày 18-6-1919. Bản yêu sách không chỉ đưa vấn đề của dân tộc Việt Nam ra quốc tế, tạo tiếng vang trong dư luận, mà còn tác động đến người Việt Nam trong và ngoài nước.

Đặc biệt, sự kiện tháng 7-1920, khi tiếp cận được Sơ thảo lần thứ nhất những luận cương về vấn đề dân tộc và vấn đề thuộc địa của Lênin, Người đã tìm ra lý tưởng: “Tôi vui mừng đến phát khóc lên. Ngồi một mình trong buồng mà tôi nói to lên như đang nói trước quần chúng đông đảo: Hỡi đồng bào bị đọa đày đau khổ! Đây là cái cần thiết cho chúng ta, đây là con đường giải phóng chúng ta”.

Như vậy trong 9 năm bôn ba khắp nơi, Người đã tìm ra phương hướng, đường lối cơ bản cho phong trào giải phóng dân tộc. Sự kiện Nguyễn Ái Quốc bỏ phiếu gia nhập Quốc tế Cộng sản và trở thành một trong những đảng viên đầu tiên của Đảng Cộng sản Pháp là một mốc lịch sử quan trọng trong hành trình đi tìm đường cứu nước của Người. Đây cũng là bước chuyển biến quyết định, nhảy vọt, thay đổi về chất trong nhận thức tư tưởng và lập trường chính trị của Người - từ một nhà yêu nước chân chính trở thành một chiến sĩ cộng sản...

Cuộc đời Bác gắn với vận mệnh dân tộc

Hành trình cuộc đời 79 mùa xuân của một vĩ nhân đã gắn liền với vận mệnh của một dân tộc. Từ ngày ra đi tìm đường cứu nước đến ngày đọc bản Tuyên ngôn độc lập ở Quảng trường Ba Đình lịch sử vào ngày 2-9-1945, luôn thôi thúc trong Người là tình yêu quê hương, đất nước thiết tha cháy bỏng, muốn đất nước sạch bóng quân thù, nhân dân được tự do, thoát khỏi “xiềng xích nô lệ”. Hành trình Bác ra đi tìm đường cứu nước, tìm ra chân lý cách mạng và trở thành một người Cộng sản chân chính, là “cả một đời vì nước vì non”.

Bến cảng Nhà Rồng - nơi Bác Hồ ra đi tìm đường cứu nước. Trong ảnh: Thiếu nhi Đồng Nai tham quan Bến Nhà Rồng (Bảo tàng Hồ Chí Minh chi nhánh Thành phố Hồ Chí Minh). Ảnh: Nga Sơn

Bà Nguyễn Thị Mỹ Lý (ngụ phường Trấn Biên, tỉnh Đồng Nai), khi đến với Trưng bày, triển lãm sách kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng Tám và Quốc khánh 2-9 tại Bảo tàng Đồng Nai, chia sẻ: “Tôi xem qua nhiều sách và khi cầm trên tay cuốn sách Văn hóa ứng xử Hồ Chí Minh tôi rất thích và giở ra đọc luôn. Bác Hồ là con người vĩ đại, đọc sách, tôi hiểu thêm về Bác, về cách ứng xử của Bác trong các tình huống khó khăn, tôi cũng thấy được sự quan tâm, chăm sóc, thương yêu của Bác với các chiến sĩ rất ấm áp, chân tình…”.

Hòa trong dòng người tìm về Bến Nhà Rồng để hiểu thêm về Bác, về ý chí và khát vọng vĩ đại của Người trong những ngày thu lịch sử, anh Phạm Tuấn Anh (sinh viên một trường đại học tại Đồng Nai) chia sẻ: Những ngày này đi khắp các tuyến phố từ Đồng Nai đến Thành phố Hồ Chí Minh đều trang trí cờ hoa rực rỡ, tinh thần của ngày Tết Độc lập cách đây 80 năm lan tỏa, thôi thúc thế hệ trẻ tìm về các địa chỉ đỏ để hiểu hơn về giá trị của độc lập dân tộc, để “viết tiếp câu chuyện hòa bình”.

Anh Tuấn Anh chia sẻ: “Tôi đến thăm Bến Nhà Rồng - Bảo tàng Hồ Chí Minh - chi nhánh Thành phố Hồ Chí Minh đúng vào dịp bảo tàng trưng bày chuyên đề “Tết Độc lập nhớ ơn Bác Hồ”. Qua tìm hiểu chuyên đề, tôi mường tượng rõ được hành trình từ khi Bác đặt chân lên tàu rời xa quê hương để tìm đường cứu nước đến quá trình hoạt động cách mạng sục sôi ở nước ngoài. Trong đó, lý tưởng cao đẹp của tuổi trẻ và ý chí quyết tâm vượt qua mọi gian khổ của Bác được khắc họa qua những kỷ vật tại bảo tàng, đã tạo cho tôi niềm xúc động và thêm lòng kính yêu Bác”.

Lâm Viên - Nhật Hạ