Kỷ niệm 995 năm danh xưng Nghệ An

Tối 12/9/2025, Lễ kỷ niệm 995 năm danh xưng Nghệ An (1030 – 2025), 95 năm Xô viết Nghệ Tĩnh (1930 – 2025), đón Bằng xếp hạng Di tích quốc gia đặc biệt "Những địa điểm ghi dấu Phong trào Xô viết Nghệ Tĩnh và ra mắt show trải nghiệm đêm "Lửa Xô Viết" được tổ chức trang trọng tại Bảo tàng Xô Viết Nghệ Tĩnh.
Buổi lễ có sự tham dự của lãnh đạo Đảng, Nhà nước, đại diện các bộ, ngành Trung ương, Quân khu 4, lãnh đạo hai tỉnh Nghệ An – Hà Tĩnh, các Mẹ Việt Nam Anh hùng, các lão thành cách mạng cùng đông đảo nhân dân.

Ông Lê Hồng Vinh - Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Nghệ An phát biểu tại buổi lễ.

Phát biểu tại buổi lễ, Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Nghệ An Lê Hồng Vinh nhắc lại chặng đường lịch sử của mảnh đất Nghệ An từ thuở sơ khai, nơi lưu dấu bước chân người Việt cổ và gắn với nhiều tên gọi như Hoài Hoan, Cửu Đức, Hoan Châu… Đến năm 1030, vua Lý Thái Tông đặt tên Châu Nghệ An, mở ra hành trình gần một thiên niên kỷ mang tên gọi đầy tự hào ấy.

Danh xưng "Nghệ An" không chỉ là tên gọi hành chính mà còn là lời khẳng định, sự gửi gắm niềm tin về vùng đất thái bình, thịnh vượng, trở thành tên gọi gần gũi, thân thương gắn liền với chiều dài lịch sử hào hùng của dân tộc và tồn tại sâu thẳm trong tâm thức các thế hệ người dân Nghệ An cho tới ngày nay.

Trải qua gần 10 thế kỷ dưới danh xưng Nghệ An, mảnh đất này đã chứng kiến và tham gia vào mọi bước chuyển mình của dân tộc. Với địa thế lưng tựa dải Trường Sơn hùng vĩ, trước mặt là Biển Đông bao la, là vùng đất "phên dậu", "trọng trấn" của Quốc gia, Nghệ An là vùng đất có tầm quan trọng chiến lược về chính trị và quân sự là "then khóa của các triều đại", "tiến có thế công, lui có thế thủ", nên nhiều triều đại xưa thường dựa vào vùng đất này để chống giặc, giữ nước và dựng nên đại nghiệp.

Trong suốt chiều dài lịch sử, Nghệ An không chỉ là vùng "trọng trấn" chiến lược của quốc gia mà còn là nơi khởi phát nhiều phong trào đấu tranh hào hùng: Từ cuộc khởi nghĩa Mai Thúc Loan, dấu chân Bình Định vương Lê Lợi, đến ước vọng xây dựng Phượng Hoàng Trung Đô của Hoàng đế Quang Trung.

Năm 1930 – 1931, dưới sự lãnh đạo của Đảng, phong trào Xô viết Nghệ Tĩnh bùng nổ, trở thành cuộc "tổng diễn tập" đầu tiên cho Cách mạng Tháng Tám năm 1945. Dù bị đàn áp khốc liệt, phong trào đã để lại dấu ấn bất diệt về tinh thần đoàn kết công – nông, lòng dũng cảm và ý chí quật cường của nhân dân Nghệ Tĩnh.

Chương trình nghệ thuật đặc sắc kỷ niệm 995 năm danh xưng Nghệ An, 95 năm Xô viết Nghệ Tĩnh và đón Bằng xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt “Những địa điểm ghi dấu Phong trào Xô Viết Nghệ Tĩnh (1930-1931) tại Nghệ An”.

Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Nghệ An nhấn mạnh, kỷ niệm 995 năm danh xưng Nghệ An và 95 năm phong trào Xô viết Nghệ Tĩnh không chỉ là dịp tưởng nhớ công lao tiền nhân, mà còn là lời nhắc nhở về trách nhiệm xây dựng quê hương giàu mạnh, văn minh, xứng đáng với di nguyện của Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Để tri ân và tôn vinh giá trị lịch sử, Thủ tướng Chính phủ đã ký quyết định xếp hạng Di tích quốc gia đặc biệt đối với 9 địa điểm tiêu biểu ghi dấu Phong trào Xô Viết Nghệ Tĩnh (1930-1931) tại Nghệ An. Các địa điểm này, gồm: Ngã ba Bến Thủy, Đình Võ Liệt, Nơi giặc Pháp tàn sát cuộc đấu tranh ngày 12/9/1930, Mộ các liệt sỹ Xô viết Nghệ Tĩnh hy sinh ngày 7/11/1930, Nơi xử bắn 72 chiến sỹ Xô viết Nghệ Tĩnh, Đình Tám Mái, Đình Trung, Đình Lương Sơn, Cơ sở cách mạng thời kỳ Xô viết Nghệ Tĩnh năm 1931 (Nhà cụ Vi Văn Khang).

Phó Thủ tướng Chính phủ Mai Văn Chính trao Bằng xếp hạng Di tích quốc gia đặc biệt “Những địa điểm ghi dấu Phong trào Xô Viết Nghệ Tĩnh (1930-1931) tại Nghệ An” cho lãnh đạo tỉnh Nghệ An.

Phát biểu tại buổi lễ, Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hoàng Đạo Cương cho biết, trong 43 điểm di tích của Phong trào Xô Viết Nghệ Tĩnh đã được xếp hạng cấp tỉnh và quốc gia của 2 tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh, đây là 9 điểm di tích tiêu biểu của Phong trào cách mạng đầu tiên của quần chúng công - nông, đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam.

Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hoàng Đạo Cương phát biểu.

Gần một thế kỷ qua, các địa điểm của Phong trào Xô Viết Nghệ Tĩnh (1930 - 1931) đã trở thành địa chỉ đỏ trong lòng mỗi người dân Việt Nam nói chung và nhân dân Nghệ An, Hà Tĩnh nói riêng, tạo nên động lực góp phần tích cực thực hiện thắng lợi các mục tiêu do Đại hội Đảng các cấp đề ra.

Trong khuôn khổ lễ kỷ niệm, show trải nghiệm đêm "Lửa Xô viết" chính thức ra mắt. Đây là sản phẩm công nghiệp văn hóa ứng dụng công nghệ số 4.0, lần đầu tiên có tại Nghệ An và khu vực miền Trung, tái hiện sống động phong trào Xô viết Nghệ Tĩnh bằng hiệu ứng ánh sáng, âm thanh và trình chiếu 3D Mapping. Chương trình dự kiến phục vụ khán giả vào tối thứ Bảy hàng tuần, trở thành điểm đến mới về văn hóa – du lịch tại Nghệ An trong dịp này.

Trần Quốc Huy