Kỹ sư chân đất

Ông Mười Hai khởi nghiệp trồng rau vào năm 2006 và chọn theo đuổi việc trồng rau sạch

Người “đứng mũi chịu sào”

Ông Mười Hai khởi nghiệp trồng rau từ năm 2006, khi ngoài 40 tuổi. Lúc đó, xưởng cơ khí của gia đình do ông gầy dựng đang “ăn nên làm ra”. Quyết định cho con mình cơ hội phát triển, ông trao quyền coi sóc xưởng lại cho con và lui về quê “khởi nghiệp” với 3.500m2 đất trồng rau ở Long Khê. Tự nhủ với lòng, muốn làm giàu trên mảnh đất quê nhà, chỉ có 2 cách: Sản xuất quy mô lớn hoặc ứng dụng công nghệ. Ông chọn theo đuổi việc trồng rau sạch cung cấp cho thị trường tại TP.HCM. “Muốn cạnh tranh với người ta thì mình phải đi trước, có điểm khác biệt, đột phá; không thì làm không lại người ta đâu” - ông Mười Hai khẳng định.

Từ 3.500m2 đất ban đầu, ông phát triển dần diện tích trồng rau của gia đình. Khi nhu cầu về rau của thị trường tăng lên, ông cùng một số nông dân tại địa phương liên kết thành lập tổ hợp tác, phát triển thành HTX với những chiến lược đầu tư lâu dài. Ông kể: “Chúng tôi thành lập tổ hợp tác năm 2015, lúc đó, anh em chọn nhà tôi làm điểm hội họp, đặt trụ sở. Tôi là con thứ mười hai trong nhà, mọi người quen gọi là Mười Hai nên anh em quyết định đặt tên tổ hợp tác là Mười Hai, sau này phát triển thành HTX cũng giữ nguyên tên ấy. Hai năm đầu thành lập, HTX toàn thua lỗ do cung vượt cầu, không tìm được đầu ra cho sản phẩm, không có tiền trả lương, mọi người lần lượt rời HTX, chỉ còn có mỗi mình tôi và kế toán ở lại!”.

Lúc đó, ông Mười Hai vừa trông coi việc trồng rau, vừa lo tìm đầu ra cho sản phẩm. Ngoài tiếp thị sản phẩm trực tiếp, nhờ giới thiệu của người thân, bạn bè,... ông còn chủ trương xây dựng thương hiệu và tiếp thị sản phẩm trên Internet. Website https//:www.rauque.com.vn được thành lập bên cạnh các kênh bán hàng khác trên Facebook. Rau sạch Mười Hai dần được khách hàng biết đến và đặt vấn đề hợp tác lâu dài.

Với phương châm “chất lượng đi đầu”, ông Mười Hai cùng Ban Quản trị HTX thống nhất đầu tư công nghệ, máy móc cho quá trình trồng và sơ chế rau. Những vườn rau trồng trong nhà lưới xuất hiện ngày càng nhiều ở ấp 4, xã Long Khê, tất cả đều thực hiện theo quy trình VietGAP, có giấy chứng nhận và được HTX Rau sạch Mười Hai bao tiêu toàn bộ. Rau cắt về từ vườn được sơ chế, sục ozone, để ráo, đóng gói và dán tem truy xuất nguồn gốc trước khi đến với đơn vị thu mua. Hiện tại, mỗi ngày, HTX cung cấp hơn 2 tấn rau ra thị trường, tạo việc làm ổn định cho 20 lao động thường xuyên và thu nhập cho hơn 50 hộ nông dân liên kết với HTX, đồng thời chia lợi tuất cho 30 thành viên HTX.

“Dừng lại là tụt hậu”

Chưa dừng lại với những kết quả đã đạt, HTX rau sạch Mười Hai không ngừng nâng cao chất lượng sản phẩm, đáp ứng yêu cầu của khách hàng và mở rộng thị trường. Đưa chúng tôi đi thăm khu vực sản xuất rau hữu cơ của HTX, ông Mười Hai chia sẻ: “Trồng rau hữu cơ, nông dân phải vất vả hơn, tốn nhiều chi phí hơn do tuân thủ các quy định nghiêm ngặt về việc sử dụng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật,... Chính vì vậy, giá của sản phẩm hữu cơ luôn cao hơn giá thị trường. Hiện tại, HTX trồng thử nghiệm trên 1,5ha rau hữu cơ, dự kiến sẽ mở rộng trong thời gian tới. Việc đầu tư máy móc hay sản xuất sản phẩm hữu cơ là điều mà chúng tôi luôn chú trọng. Chúng tôi phải nâng cao chất lượng sản phẩm để mở rộng đầu ra, mang lại lợi ích cho HTX và nông dân trồng rau. Dừng lại là sẽ tụt hậu”.

Hầu hết công đoạn sơ chế, đóng gói rau tại HTX Rau sạch Mười Hai đều được làm bằng máy. Trong đó, có một số máy do chính ông Mười Hai chế tạo. Am hiểu về cơ khí nên khi bước chân sang lĩnh vực trồng rau sạch, ông Mười Hai tận dụng thế mạnh của mình để phục vụ công việc hiện tại. Ban ngày, bận bịu với công việc của HTX, đêm về, ông cặm cụi bên những chi tiết máy, nghiên cứu, chế tạo các loại máy phục vụ quá trình sơ chế rau tại HTX.

Chỉ vào máy vắt rau đang hoạt động, ông tự hào: “Máy này tôi làm đi làm lại, vừa làm, vừa cải tiến mấy lần mới được. Năm 2020, tôi tham gia Hội thi Nhà nông sáng tạo kỹ thuật và được giải Khuyến khích cấp tỉnh”. Máy vắt rau do ông Mười Hai sáng chế sử dụng lực ly tâm để vắt khô nước bám trên lá rau sau khi rửa, giúp việc bảo quản được lâu hơn. Máy vắt có ưu điểm làm khô nước trên mặt lá rau nhanh nhưng không làm gãy, giập hay ảnh hưởng đến chất lượng rau. Trước đây, khi chưa có máy, rau được hong gió sau khi rửa, vừa mất thời gian, vừa khiến rau dễ bị héo. Máy vắt rau vận hành hiệu quả giúp tiết kiệm thời gian sơ chế rau. Không chỉ sáng chế ra máy vắt rau, ông Mười Hai còn nghĩ ra hệ thống rửa với nước sục ozone giúp rau được làm sạch một cách tốt nhất. Thay vì đầu tư hệ thống máy rửa rau, củ, quả công nghiệp sục ozone, ông Mười Hai mua máy tạo ozone và tự mày mò, thiết kế bể chứa. Một hệ thống máy rửa rau với nước sục ozone “made in HTX Rau sạch Mười Hai” ra đời và vận hành hiệu quả.

Máy vắt rau do ông Mười Hai chế tạo được sử dụng hiệu quả tại Hợp tác xã Rau sạch Mười Hai

Ông Mười Hai tự nhận mình là người sáng chế kiểu nông dân vì ông chưa từng qua trường lớp đào tạo bài bản. Tất cả máy móc do ông sáng tạo đều phục vụ nhu cầu của HTX và được làm bằng kinh nghiệm cá nhân. Ông nói: “Tôi vừa chế tạo, vừa sử dụng rồi thấy hạn chế chỗ nào thì cải tiến chỗ đó. Muốn làm được một cái máy đem ra vận hành được thì tôi cũng mất thời gian mấy tháng trời”.

Tuy vất vả nhưng ông Mười Hai khẳng định sẽ không bao giờ dừng việc cải tiến, nâng cấp máy móc tại HTX. Ông khẳng định: “Mình cứ làm thôi, rồi sẽ phát hiện ra cần cái này, cái khác phải đầu tư, cải tiến để giảm nhân công, tăng năng suất. Còn làm không bao giờ ngưng đầu tư, cải tiến được đâu”.

HTX Rau sạch Mười Hai đang là một trong những HTX rau sạch nổi tiếng trên địa bàn huyện Cần Đước. Năm 2021, HTX có sản phẩm rau cải xanh đạt chuẩn OCOP 4 sao, nhờ vậy, tên tuổi của HTX được biết đến nhiều hơn. Đó là một trong những lợi thế trong việc kinh doanh của HTX, góp phần mang lại lợi ích cho thành viên HTX và nông dân trồng rau trong vùng./.

Quế Lâm