Kỳ vọng 'luồng gió mới' trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ 2024

Loạn thế xuất anh hùng

Có một số điều gần như trở thành chu kỳ trong nền chính trị Mỹ. Chắc chắn như sự thay đổi của các mùa, cứ khoảng một thập kỷ, tâm trạng cử tri sẽ dao động từ chủ nghĩa tự do sang bảo thủ hoặc ngược lại, và từ xu hướng thận trọng, kiên định chuyển sang năng động và dấn thân.

Và có một điều cũng mang tính chu kỳ như thế: Cứ sau vài năm, một thành viên của gia tộc Kennedy sẽ xuất hiện trên sân khấu chính trị quốc gia. Người đầu tiên làm như vậy vào năm 1884, chỉ 35 năm sau khi gia tộc này đến từ Ireland. Và mới nhất, Robert F Kennedy Jr., đã làm như vậy khi giành được đề cử của Đảng Dân chủ cho vị trí ứng cử viên Tổng thống Mỹ vào năm 2024, và sau đó, khi ông ra tranh cử với tư cách ứng cử viên độc lập hồi tháng 10.

Ứng cử viên độc lập Robert F. Kennedy Jr. là hậu duệ của gia tộc Kennedy nổi tiếng và rất có sức hút trên chính trường Mỹ. Ảnh: Politico

Robert F. Kennedy Jr., 69 tuổi, là con trai và cùng tên với cố “Tổng chưởng lý” Robert F. Kennedy - người bị bắn chết khi đang tranh cử Tổng thống năm 1968, chỉ 5 năm sau khi anh trai ông, Tổng thống John F. Kennedy, cũng bị ám sát. Từng là luật sư môi trường hàng đầu nước Mỹ, Robert F. Kennedy Jr. được biết đến nhiều hơn trong những năm gần đây nhờ hoạt động chống vắc-xin và xu hướng đi theo các thuyết âm mưu.

Bất chấp một số tranh cãi, Robert F. Kennedy Jr. vẫn đang tiến lên những nấc thang mới trên chính trường, sau khi ông quyết định trở thành ứng cử viên độc lập trong cuộc bầu cử tổng thống. Luật sư 69 tuổi này cũng có những thành tích đáng nể trong khía cạnh môi trường. Ông từng thắng kiện nhiều nhiều tập đoàn hàng đầu nước Mỹ vì gây ô nhiễm hoặc xâm phạm quyền lợi của cộng đồng thiểu số.

Quan điểm chính trị của Robert F. Kennedy Jr. cũng thu hút tầng lớp trung lưu, khi ông chủ trương giảm khoảng cách giàu nghèo của người dân và tăng thuế tài sản với những triệu phú, tỷ phú. Quan trọng hơn, Robert F. Kennedy Jr. xuất hiện trong bối cảnh hai ứng cử viên hàng đầu là Joe Biden và Donald Trump đều đang bộc lộ những khó khăn đáng kể.

Các cuộc khảo sát gần đây cho thấy tỷ lệ ủng hộ dành cho Tổng thống Joe Biden đang giảm sút. Nhưng cựu Tổng thống Trump cũng dối diện nhiều thách thức, mà nổi cộm trong số đó là 91 tội danh mà ông phải đối mặt tại các tòa án liên bang và tiểu bang sau nhiệm kỳ đầy kịch tính của ông trước đây.

Vấn đề của các ông Biden và Trump khiến nhiều cư tri Mỹ khao khát những lựa chọn người trẻ hơn, ít gây chia rẽ hơn để gửi gắm lá phiếu của mình, với hy vọng tìm ra được một “người hùng” có thể vực dậy nước Mỹ, và xa hơn nữa là dẫn dắt cường quốc này kiến tạo một thế giới yên ổn và phát triển bền vững hơn.

Cựu Tổng thống Donald Trump vẫn phải đối mặt với rất nhiều rắc rối pháp lý. Ảnh: CNN

Các ứng cử viên hàng đầu trong cuộc bầu cử tổng thống mỹ 2024

ĐẢNG CỘNG HÒA

+ Donald Trump (77 tuổi): Ông Trump đã chấp nhận các cáo trạng của mình trong 4 vụ án hình sự riêng biệt - chưa từng có đối với một cựu Tổng thống Mỹ - và tận dụng chúng để nâng cao uy tín trong lòng các đảng viên Đảng Cộng hòa nhằm gây quỹ, giúp ông trở thành người dẫn đầu Đảng Cộng hòa với 61% trong cuộc thăm dò mới nhất của Reuters/Ipsos.

ĐẢNG DÂN CHỦ

+ Joe Biden (81 tuổi): Vị Tổng thống cao tuổi nhất của Mỹ từ trước đến nay sẽ phải thuyết phục cử tri rằng ông có đủ sức chịu đựng cho 4 năm cầm quyền nữa, trong bối cảnh lo ngại về tuổi tác và tỷ lệ ủng hộ dành cho ông giảm sút. Các đồng minh của Tổng thống Biden cho biết ông tin mình là ứng cử viên Đảng Dân chủ duy nhất có thể đánh bại ông Trump.

TRANH CỬ ĐỘC LẬP

+ Robert F. Kennedy Jr. (69 tuổi): Ông là con trai của Thượng nghị sĩ Robert F. Kennedy, người bị ám sát năm 1968 khi đang tranh cử Tổng thống Mỹ và là cháu của cố Tổng thống John F. Kennedy, người bị ám sát năm 1983. Ông Kennedy Jr. đã bị cấm sử dụng Instagram vì phát tán thông tin sai lệch về vắc xin và đại dịch COVID-19 nhưng sau đó đã được phục hồi.

Chờ bất ngờ trong năm mới

Lịch sử bầu cử hiện đại của Mỹ cho thấy, nếu một người không phải là ứng viên từ Đảng Cộng hòa hay Dân chủ, cơ hội trở thành Tổng thống là rất mong manh. Nhưng các ứng viên của một Đảng thứ ba trong quá khứ đã đảo ngược được kết quả bầu cử và chuyện này có thể lặp lại trong năm 2024.

Năm 1992, doanh nhân tỷ phú Ross Perot đã giành được 19% số phiếu bầu, được cho là đã chuyển Nhà Trắng sang tay đảng viên Đảng Dân chủ Bill Clinton thay vì đương nhiệm George H.W. Bush của Đảng Cộng hòa.

Vào năm 2000, nhà hoạt động chính trị Ralph Nader của Đảng Xanh giành được 97.488 phiếu ở Florida, qua đó lấy và lấy đủ số phiếu từ ứng cử viên Đảng Dân chủ Al Gore để mang lại chiến thắng cho ông George W. Bush ở bang này và cùng với đó là vị trí ông chủ Nhà Trắng.

Cuộc bầu cử lần này có thể chứng kiến bất ngờ tương tự. Theo một cuộc thăm dò cuối tháng 12 của Viện Gallup, khoảng 63% người trưởng thành ở Mỹ đồng ý rằng các đảng Cộng hòa và Dân chủ “kém cỏi” trong việc đại diện cho người dân Mỹ đến mức “cần có một đảng lớn thứ ba”. Tỷ lệ này cao hơn 7 điểm phần trăm so với một năm trước và là mức cao nhất kể từ khi Viện Gallup lần đầu tiên đặt câu hỏi tương tự vào năm 2003.

Một cuộc khảo sát gần đây của Báo Wall Street Journal gần đây cũng chứng kiến 1/5 số người được hỏi nói rằng họ sẽ bỏ phiếu cho ứng cử viên của bên thứ ba vào năm 2024. Hoặc một chỉ dấu khác nữa cũng nói lên điều tương tự: Kết quả thăm dò của Reuters/Ipsos vào tháng 12 cho thấy Robert F. Kennedy Jr. có thể giành được 20% phiếu bầu trong cuộc cạnh tranh tay ba với các ông Biden và Trump.

Hiện tại, Kennedy Jr. được hỗ trợ bởi SuperPAC “American Values 2024”, siêu ủy ban vận động chính trị đã và đang nỗ lực giúp lọt vào danh sách bầu cử tổng thống ở 7 bang chiến trường trọng điểm Arizona, California, Georgia, Illinois, Michigan, New York và Texas.

Tổng thống đương nhiệm Joe Biden hiện đã 81 tuổi và đang chứng kiến tỷ lệ ủng hộ giảm sút. Ảnh: Gallup News

Một tuyên bố phác thảo kế hoạch tiếp theo của “American Values 2024” cũng cho biết họ tin tưởng ông Kennedy Jr. có thể giành chiến thắng nếu không ứng cử viên tổng thống nào nhận đủ 270 phiếu đại cử tri đoàn. Trong tình huống như vậy, hiến pháp Mỹ quy định, các phái đoàn từ mỗi bang tại Hạ viện sẽ bỏ phiếu để chọn tổng thống tiếp theo trong một cuộc bầu cử được tổ chức tại cơ quan lập pháp này.

Là hậu duệ của gia tộc nổi tiếng bậc nhất chính trường Mỹ, Kennedy Jr. có ưu thế từ cái họ danh giá của mình, nhất là khi người Mỹ vẫn luôn xem bác ông - John F. Kennedy - là một trong những Tổng thống ấn tượng nhất. Tiếp nối truyền thống gia đình, hoặc trở thành một lực đẩy quyết định ông chủ tiếp theo của Nhà Trắng, cách nào cũng đều có thể ghi danh Robert F. Kennedy Jr. như một nhân vật sẽ định hình nước Mỹ trong năm 2024.

Nguyễn Khánh