Kỳ vọng mới của ngành rau quả

Xuất khẩu rau quả nhiều triển vọng sẽ cán mốc kim ngạch 8 tỷ USD trong năm 2025.

Trung Quốc, Mỹ, Hàn Quốc, Nhật Bản… là những thị trường dẫn đầu về nhập khẩu rau quả Việt Nam. Đây cũng là những “mảnh đất” màu mỡ với nhiều dư địa cho xuất khẩu rau quả bứt tốc những tháng cuối năm.

Lực kéo tăng trưởng

Ông Nguyễn Thanh Bình, Chủ tịch Hiệp hội Rau quả Việt Nam (Vina Fruit) cho biết: Thời gian qua, các doanh nghiệp thành viên của Vina Fruit đã tăng cường áp dụng công nghệ cao trong sản xuất, tuân thủ các quy định về truy xuất nguồn gốc, mã số vùng trồng, mã số đóng gói, đáp ứng các tiêu chuẩn an toàn thực phẩm của thị trường nhập khẩu nên các sản phẩm rau củ, trái cây được mở rộng xuất khẩu sang nhiều quốc gia. Trong đó, sầu riêng là mặt hàng xuất khẩu chính và có trị giá tăng mạnh trong quý III/2025, đạt 1,94 tỷ USD, tăng 30,3% so với cùng kỳ năm trước.

Tính chung 9 tháng đầu năm 2025, mặc dù trị giá xuất khẩu sầu riêng của Việt Nam giảm 1,7% so với cùng kỳ nhưng vẫn đạt 2,76 tỷ USD. Các mặt hàng khác như thanh long, chuối, xoài, mít, dừa... đều có trị giá xuất khẩu tăng mạnh. Đáng chú ý, trị giá xuất khẩu quả vải quý III/2025 tăng rất mạnh so với cùng kỳ năm trước, đưa xuất khẩu 9 tháng đầu năm nay lên 73 triệu USD, tăng 312,1% so với cùng kỳ.

Một điểm nổi bật của xuất khẩu rau quả trong quý III/2025 phải kể đến là trị giá xuất khẩu sản phẩm rau quả chế biến chiếm 16,6% tổng trị giá xuất khẩu hàng rau quả, đạt 507 triệu USD, tăng 47,4% so với quý III/2024. Các sản phẩm chế biến được xuất khẩu nhiều nhất sang thị trường Trung Quốc, Mỹ, Hàn Quốc, Hà Lan, Nhật Bản.

Dự báo từ nay đến cuối năm, các mặt hàng chính như sầu riêng, thanh long, bưởi… sẽ có tốc độ tăng trưởng cao để phục vụ nhu cầu lễ hội và đón Tết tại nhiều quốc gia. Hiện các doanh nghiệp đang chuẩn bị sẵn sàng nguồn hàng chất lượng và chủ động các hình thức vận chuyển để tiếp cận thị trường thuận lợi nhất.

Đối với mặt hàng chủ lực sầu riêng, theo Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), Việt Nam hiện có 24 phòng kiểm nghiệm được Tổng cục Hải quan Trung Quốc công nhận với tổng công suất lý thuyết khoảng 3.200 mẫu/ngày, đủ đáp ứng nhu cầu thực tế. Về vấn đề thông quan, tại các cửa khẩu chính, hoạt động xuất khẩu sầu riêng sang Trung Quốc vẫn diễn ra thông suốt.

Những tháng cuối năm, trái bưởi Việt Nam cũng đón tin vui khi trở thành trái cây thứ 6 của Việt Nam mở cửa thành công sang thị trường Australia; trước đó thanh long, vải, nhãn, xoài và chanh leo đã được phép xuất khẩu vào thị trường này. Giám đốc kỹ thuật Công ty Vina T&T Group Nguyễn Phong Phú chia sẻ: Hiện các đối tác tại Australia rất quan tâm tới mặt hàng bưởi của Việt Nam và liên tục có đơn đặt hàng. Cơ hội cho loại quả này tăng trưởng tại Australia rất cao bởi không chịu sự cạnh tranh lớn từ các sản phẩm cùng loại của các quốc gia khác.

Hơn nữa, bưởi Việt Nam cũng đang áp dụng quy trình canh tác chuẩn, phòng trừ sinh vật gây hại và thực hiện truy xuất nguồn gốc…, đáp ứng đầy đủ các yêu cầu kỹ thuật của nhiều thị trường trên thế giới. Đây cũng là mặt hàng nằm trong tốp 10 loại trái cây xuất khẩu có giá trị cao nhất Việt Nam hiện nay.

Tập trung vào nhóm thị trường lớn

Để sớm cán mốc 8 tỷ USD, những tháng cuối năm, các doanh nghiệp cần tập trung đẩy mạnh xuất khẩu rau quả vào nhóm thị trường lớn như Trung Quốc, Mỹ, Nhật Bản, Đức… Theo cơ quan Hải quan Trung Quốc, trị giá nhập khẩu hàng rau quả vào thị trường Trung Quốc 9 tháng đầu năm nay đạt 20,3 tỷ USD, tăng 5,8% so với cùng kỳ năm 2024. Trong đó, trị giá nhập khẩu rau quả từ Việt Nam chiếm 20% tổng nhập khẩu, tăng so với mức 17,9% cùng kỳ năm trước.

Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam Đặng Phúc Nguyên cho rằng, với lợi thế vị trí địa lý gần, thời gian giao hàng nhanh, rau quả Việt Nam có khả năng cạnh tranh cao về độ tươi và chất lượng so với nhiều quốc gia khác tại thị trường Trung Quốc. Tuy nhiên, để mở rộng thị phần, doanh nghiệp Việt Nam cần đáp ứng chặt chẽ các tiêu chuẩn của Trung Quốc về kiểm dịch, truy xuất nguồn gốc và bao bì; đồng thời, cập nhật nhanh chóng các điều chỉnh, thay đổi về quy định, tiêu chuẩn xuất khẩu nông sản vào thị trường này.

Theo ông Ngô Xuân Nam, Phó Giám đốc Văn phòng Thông báo và điểm hỏi đáp quốc gia về vệ sinh dịch tễ và kiểm dịch động, thực vật Việt Nam, vừa qua, Trung Quốc đã có thông báo ban hành Lệnh 280 thay thế Lệnh 248 quy định về quản lý đăng ký doanh nghiệp sản xuất thực phẩm nước ngoài nhập khẩu vào Trung Quốc, có hiệu lực từ 1/6/2026. Do đó, các doanh nghiệp cần rà soát hồ sơ, chuẩn bị dữ liệu và điều chỉnh quy trình đăng ký, xuất khẩu phù hợp yêu cầu mới.

Mỹ là thị trường tiềm năng và còn rất nhiều cơ hội tăng trưởng cho rau quả Việt Nam. Một thách thức lớn là chi phí logistics lớn khiến nhiều mặt hàng, nhất là trái cây tươi, không cạnh tranh được với các quốc gia khác như Mexico, Canada, Chile và Peru. Chính vì vậy, chiến lược để tăng trưởng kim ngạch tại Mỹ là tập trung vào các mặt hàng rau củ, trái cây chế biến sâu có thời gian bảo quản lâu, dễ vận chuyển; đồng thời cũng phù hợp với thị hiếu chuyển sang dùng các mặt hàng tiện lợi nhưng vẫn bảo đảm chất lượng, dinh dưỡng từ người tiêu dùng Mỹ.

ÁNH TUYẾT