Nên 'hé cửa' cho nhà đầu tư chuyên nghiệp trong nước mua tài sản mã hóa
Theo giới chuyên gia, việc chỉ cho phép nhà đầu tư nước ngoài tham gia mua tài sản mã hóa trong giai đoạn đầu theo quy định tại Nghị quyết 05 sẽ khiến Việt Nam tự đánh mất tiềm năng nội lực.
Ngày 9/9/2025, Chính phủ ban hành Nghị quyết 05/2025/NQ-CP về thí điểm thị trường tài sản mã hóa. Nghị quyết này được coi là nền tảng quan trọng cho việc hình thành thị trường tài sản mã hóa trong nước, không chỉ mở đường cho đổi mới sáng tạo, mà còn đóng vai trò “bộ lọc”, loại bỏ những mô hình tiềm ẩn rủi ro.
Tại tọa đàm “Tài sản mã hóa: Từ vùng xám đến thí điểm – Giải pháp đảm bảo minh bạch, an toàn, hiệu quả” ngày 6/11 tại Hà Nội, trả lời câu hỏi vì sao nhà đầu tư trong nước chưa được tham gia thị trường trong giai đoạn đầu, ông Tô Trần Hòa - Phó Trưởng ban Phát triển thị trường chứng khoán (Ủy ban Chứng khoán Nhà nước) cho biết quyết định này xuất phát từ tinh thần thận trọng tối đa.
“Mục tiêu hàng đầu là bảo vệ nhà đầu tư và kiểm soát rủi ro", ông Hòa nhấn mạnh. Dù thống kê cho thấy Việt Nam có tới 19 - 21 triệu tài khoản liên quan đến tài sản số, con số này chưa phản ánh đúng thực tế khi nhiều người sở hữu đa tài khoản. Quan trọng hơn, mặt bằng kiến thức tài chính của nhà đầu tư trong nước còn hạn chế, trong khi các vụ lừa đảo liên quan đến tài sản số đã gây ra nhiều thiệt hại trong thời gian qua.
Ông Tô Trần Hòa - Phó Trưởng ban Phát triển thị trường chứng khoán (Ủy ban Chứng khoán Nhà nước).
"Tiền bị chuyển đi trong tích tắc, việc truy hồi gần như bất khả thi nếu xảy ra gian lận. Vì vậy, việc mở cửa thị trường phải đi kèm với khả năng giám sát và xử lý hiệu quả", ông Hòa phân tích.
Theo đó, giai đoạn đầu sẽ ưu tiên nhà đầu tư nước ngoài để thu hút vốn quốc tế, đồng thời tạo ra "khoảng lặng" cần thiết để Việt Nam hoàn thiện khung pháp lý, nâng cao nhận thức công chúng. Sức hấp dẫn của thị trường không nằm ở việc mở cửa ngay, mà ở chất lượng sản phẩm, tính minh bạch và độ an toàn.”
Trong khi đó, TS Cấn Văn Lực - Chuyên gia kinh tế trưởng BIDV cho rằng việc loại bỏ hoàn toàn nhà đầu tư trong nước sẽ khiến Việt Nam tự đánh mất tiềm năng nội lực.
“Chúng ta cần phát triển từng bước nhưng không nên hạn chế cực đoan. Tôi đề nghị nên cho phép các nhà đầu tư chuyên nghiệp trong nước được tham gia” ông Lực đề xuất. Tiêu chí “chuyên nghiệp” có thể được mở rộng, không chỉ dựa vào kinh nghiệm chứng khoán mà còn yêu cầu có chứng chỉ, bằng cấp đào tạo về tài sản số, kể cả từ các khóa học quốc tế.
Ông Lực cũng chỉ ra những vấn đề chiến lược khác cần được đẩy nhanh. Trong đó, Ngân hàng Nhà nước cần đẩy nhanh nghiên cứu và thử nghiệm tiền số của Ngân hàng Trung ương (CBDC) để tránh tụt hậu, vì thanh toán bằng tiền đồng kỹ thuật số là xu hướng tất yếu. Không nên loại trừ chứng khoán mã hóa khỏi phạm vi thí điểm. Đây là kênh huy động vốn minh bạch, dễ tiếp cận hơn cho nhà đầu tư nhỏ lẻ. Cùng đó, cần thành lập một quỹ đào tạo báo chí và chuyên gia về tài sản số để xã hội có cái nhìn đúng đắn về thị trường mới mẻ này.
TS Cấn Văn Lực - Chuyên gia kinh tế trưởng BIDV.
“Thị trường tài sản số là xu hướng không thể đảo ngược. Vấn đề không phải là cho phép hay không mà là làm thế nào để quản lý và tận dụng nó một cách an toàn, hiệu quả", ông Lực nhấn mạnh.
Dưới góc độ hiệp hội, theo ông Phan Đức Trung - Chủ tịch Hiệp hội Blockchain và Tài sản số Việt Nam, yếu tố phòng ngừa rủi ro và bảo vệ nhà đầu tư phải được đặt lên hàng đầu. Lấy kinh nghiệm từ Singapore, ông cho rằng Việt Nam cần có quy định chặt chẽ về cấp phép và phân loại nhà đầu tư theo năng lực tài chính và mức độ hiểu biết.
“Các tổ chức tài chính phải có trách nhiệm hướng dẫn khách hàng phân bổ danh mục hợp lý, chỉ nên dành một tỷ trọng nhỏ cho các sản phẩm rủi ro cao", ông Trung nói.
Đồng quan điểm, TS Cấn Văn Lực đề xuất các quy định bắt buộc như: yêu cầu các sàn giao dịch phải tách biệt tài khoản tiền và tài sản của khách hàng, đồng thời phải ký quỹ bắt buộc để có nguồn bồi thường khi xảy ra sự cố.
Các ý kiến tại tọa đàm từ việc xây dựng hành lang pháp lý, những cảnh báo rủi ro, đến đề xuất cụ thể về cơ chế thí điểm – đều mang tính thực tiễn cao và gợi mở nhiều hướng tiếp cận cho các cơ quan quản lý cũng như giới truyền thông.
Nhu cầu về một “sân chơi mới” là có thật, khi ngày càng nhiều nhà đầu tư trẻ, các doanh nghiệp công nghệ mong muốn có cơ hội thử nghiệm, đầu tư, và tạo ra giá trị mới cho nền kinh tế số. Tài sản mã hóa có thể trở thành một kênh hấp dẫn nguồn vốn, một động lực mới cho tăng trưởng nếu được quản lý đúng hướng.
