Lạc vào 'thủ phủ' làm đầu lân xứ Huế trước Tết Trung thu
Nét khác biệt của đầu lân xứ Huế theo lời kể các nghệ nhân làm đầu lân chính là họa tiết trang trí ở đôi mắt con lân. Công việc này khá vất vả, qua nhiều công đoạn, đòi hỏi sự khéo léo, cẩn thận, tỉ mỉ đến từng chi tiết. Đảm nhận công đoạn này thường là thợ cả lành nghề mới có thể tạo ra đôi mắt lân 'thần thái' uy nghi và dũng mãnh.
Tết Trung thu, từ các con ngõ nhỏ đến mỗi tuyến phố lớn ở cố đô Huế, cũng như các đô thị khác ở miền Trung, đâu đâu cũng rộn ràng tiếng trống và từng đoàn múa lân biểu diễn phục vụ du khách, người dân địa phương thưởng lãm.
Để có được những chiếc đầu lân uy nghiêm, oai vũ giương cao dũng mãnh trong đêm vui Trung Thu phải kể đến sự miệt mài không mệt mỏi của các nghệ nhân làm đầu lân – những con người của mảnh đất Thần Kinh đã bao đời “giữ lửa” cho một ngành nghề truyền thống đặc sắc, thấm đượm tâm hồn cố đô.
Ghé thăm con hẻm 11 đường Trần Hưng Đạo, TP Huế - “thủ phủ” làm đầu lân xứ Huế những ngày cận kề tháng 8 âm lịch, không khí tại các xưởng làm lân truyền thống ở TP Huế càng thêm nhộn nhịp. Người thợ ở đây đều tất bật từ sáng sớm đến tối muộn để kịp phục vụ thị trường Tết Trung thu.
Bà Nguyễn Thị Rớt (78 tuổi) có thâm niên 50 năm làm và bán đầu lân với con cháu ở phố này chia sẻ, lân Huế không chỉ nổi tiếng vì sự tỉ mỉ, tinh tế, mà còn bởi nhiều chi tiết sáng tạo và đẹp mắt. Để có những đầu lân dũng mãnh, uy vũ, nhất là đôi mắt lân phải khác biệt, người thợ ở đây sau khi tạo hình bằng những thanh tre lồ ô, mây rừng, dán vải, giấy rồi đem phơi nắng thì phải tỉ mẩn theo từng nét cọ tô màu làm sao cho tròng mắt một chú lân đủ sắc, với hình thái uy nghiêm và mang nét đặc trưng của đầu lân xứ Huế.
Ban đầu, lân Huế chỉ có hai màu đỏ và vàng tượng trưng cho may mắn, tài lộc và thịnh vượng. Tuy nhiên, thị trường lân ngày nay đã đa dạng hơn với nhiều sắc màu từ xanh lá, xanh dương, cam, hồng cho đến tím. Thậm chí, màu đen thường được coi điềm xui theo quan niệm dân gian cũng bắt đầu xuất hiện trên những chiếc đầu lân.
Qua bao năm, đặc trưng của lân cố đô vẫn nằm ở đôi mắt và bộ râu thể hiện sự uy quyền. Lân Huế cầu kỳ trong cách trang trí. Nếu không vẽ những hoa văn mô phỏng ngọn lửa cháy bập bùng, thì đầu lân cũng được đính kết nhiều kim sa lấp lánh.
Lân Huế ngày càng có chỗ đứng vững chắc trên thị trường cả nước. Không chỉ xuất đi Hà Nội, Hải Phòng, Đà Nẵng, Quảng Trị, Đắk Lắk, TPHCM, mà lân Huế đã xuất khẩu ra nước ngoài, phục vụ bà con Việt kiều trong mỗi dịp lễ lớn.
Giá thành các sản phẩm dao động từ vài trăm ngàn đến vài triệu đồng, đáp ứng nhiều đối tượng khách hàng. Đối với những sản phẩm được khách đặt làm riêng, có yêu cầu cao, thì giá thành có thể lên đến vài chục triệu đồng. Mùa Trung thu, trung bình mỗi cơ sở tại đây làm hơn 3.000 đầu lân cả lớn lẫn nhỏ.
Ngoài làm đầu lân, các cơ sở ở đây còn cung cấp các mặt hàng đạo cụ đi kèm như trống, chũm chọe, thanh la, bộ đồ ông địa, chú tễu...