Lai Châu phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi

Lai Châu quan tâm đời sống đồng bào DTTS và miền núi (Ảnh: Báo Dân tộc và Phát triển)

Từ định hướng phát triển bền vững của Tỉnh ủy và UBND tỉnh Lai Châu, Dự án 1 nhận được sự chỉ đạo xuyên suốt từ các cấp lãnh đạo đến cơ sở. Bên cạnh đó, các sở, ban, ngành và Mặt trận Tổ quốc tỉnh đóng vai trò then chốt, đảm bảo rằng mọi nguồn lực và chính sách đều được triển khai đúng mục tiêu, đạt hiệu quả cao nhất. Nghị quyết số 04/NQ-HĐND ngày 17/4/2024 của HĐND tỉnh về việc phân bổ vốn ngân sách Trung ương năm 2024 . Theo đó, tỉnh phân bổ tổng cộng 52.098 triệu đồng từ vốn ngân sách Trung ương, địa phương, và huy động xã hội. Trong đó, riêng Dự án 1 được đầu tư 4.050 triệu đồng để giải quyết tình trạng thiếu đất ở, nhà ở, đất sản xuất và nước sinh hoạt cho đồng bào DTTS và miền núi.

Nghị quyết số 04/NQ-HĐND đã đề ra kế hoạch phân bổ chi tiết nguồn vốn tại các địa phương trong tỉnh nhằm triển khai Dự án 1. Cụ thể, thành phố Lai Châu được phân bổ 80 triệu đồng hỗ trợ nhà ở; huyện Tân Uyên: 120 triệu đồng cho hỗ trợ nhà ở và 27 triệu đồng cho đất sản xuất. Huyện Phong Thổ được đầu tư lớn nhất với 1.520 triệu đồng hỗ trợ nhà ở và 1.317 triệu đồng hỗ trợ đất sản xuất. Huyện Sìn Hồ, nơi có nhiều hộ dân khó khăn, được phân bổ 680 triệu đồng hỗ trợ đất ở, 1.800 triệu đồng hỗ trợ nhà ở, 15 triệu đồng cho đất sản xuất và 697 triệu đồng cho nước sinh hoạt tập trung. Đặc biệt, các huyện biên giới như Nậm Nhùn, Mường Tèđược hỗ trợ vốn lớn với mục tiêu giúp đồng bào sinh sống ổn định: Nậm Nhùn nhận 1.200 triệu đồng cho nhà ở và 17 triệu đồng cho đất sản xuất, còn Mường Tè được hỗ trợ 200 triệu đồng cho đất ở, 720 triệu đồng cho nhà ở và 142 triệu đồng cho đất sản xuất.

Trong việc triển khai Dự án 1, các sở, ban, ngành tỉnh Lai Châu đảm nhận những nhiệm vụ quan trọng như xây dựng kế hoạch, phân bổ vốn, và giám sát quá trình thực hiện. Cụ thể, Sở Kế hoạch và Đầu tư phối hợp với Sở Tài chính trong phân bổ nguồn vốn; Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phụ trách các dự án hỗ trợ đất sản xuất, nước sinh hoạt; Sở Xây dựng giám sát các chương trình hỗ trợ nhà ở.

Mặt trận Tổ quốc tỉnh Lai Châu trong Dự án 1 đặc biệt quan trọng. Mặt trận Tổ quốc thường xuyên tổ chức các buổi tiếp xúc, đối thoại với người dân để nắm bắt nhu cầu thực tế và phản hồi ý kiến của đồng bào DTTS về các chính sách hỗ trợ đất ở, nhà ở, đất sản xuất, và nước sinh hoạt. Nhờ vậy, các chính sách hỗ trợ được điều chỉnh phù hợp, kịp thời giải quyết những vướng mắc phát sinh trong quá trình thực hiện.

Bên cạnh đó, Mặt trận Tổ quốc cũng đóng vai trò giám sát, kiểm tra tiến độ và chất lượng thực hiện các dự án tại cơ sở, từ đó đảm bảo tính minh bạch và hiệu quả. Các hội đoàn thể trực thuộc Mặt trận như Hội Nông dân, Hội Liên hiệp Phụ nữ cũng tham gia tích cực, góp phần vận động đồng bào tham gia các khóa tập huấn, nâng cao kỹ năng canh tác, giúp đồng bào thiểu số sử dụng đất sản xuất một cách hiệu quả, bền vững.

Theo báo cáo của Ban Dân tộc tỉnh Lai Châu về tiến độ thực hiện Chương trình, kế hoạch vốn trung hạn từ ngân sách Trung ương cho giai đoạn 2021 - 2025 là 4.033.007 triệu đồng, trong đó bao gồm 2.189.650 triệu đồng vốn đầu tư và 1.843.357 triệu đồng vốn sự nghiệp.

Trong năm 2022, tổng kế hoạch vốn giao cho tỉnh là 839,2 tỷ đồng, bao gồm 649,7 tỷ đồng từ ngân sách Trung ương, 32,5 tỷ đồng vốn đối ứng của địa phương (5%), và 157 tỷ đồng vốn tín dụng chính sách. Kết quả giải ngân trong năm đạt 386,2 tỷ đồng, tương đương 46% kế hoạch.

Đến năm 2023, tổng vốn được giao tiếp tục tăng lên 1.203,6 tỷ đồng. Tỉnh đã bổ sung kế hoạch vốn đầu tư phát triển từ nguồn ngân sách Trung ương cho giai đoạn 2021 - 2025 và phân bổ 100% kế hoạch vốn đầu tư phát triển năm 2023 cho các sở, ban ngành cấp tỉnh và UBND các huyện, thành phố để triển khai thực hiện. Tính đến tháng 6/2023, hơn 779 tỷ đồng vốn đầu tư và gần 780 tỷ đồng vốn sự nghiệp đã được giao, đảm bảo hoàn thành 100% kế hoạch vốn năm 2023.

Đến tháng 9/2024, tỉnh Lai Châu đã giải ngân được tổng cộng 353.953 triệu đồng trong năm 2024, đạt 32% kế hoạch năm. Tính chung từ đầu giai đoạn đến tháng 9/2024, tỉnh đã giải ngân tổng cộng 1.185.541 triệu đồng, đạt 65,5% kế hoạch trung hạn.

Đối với Dự án 1, tỉnh đã tập trung hỗ trợ các nhu cầu thiết yếu của đồng bào DTTS như đất ở, nhà ở, đất sản xuất và nước sinh hoạt. Năm 2023, huyện Tam Đường đã được giao 312 triệu đồng để giải quyết tình trạng thiếu nước sinh hoạt. Từ nguồn vốn này, 92 hộ tại xã Nùng Nàng và 12 hộ tại xã Bình Lư đã nhận hỗ trợ mua téc đựng nước sạch. Các chính sách hỗ trợ này đã giúp cải thiện đáng kể điều kiện sinh hoạt của người dân, bảo đảm sức khỏe và cuộc sống hàng ngày.

Tại huyện Mường Tè, các nguồn lực từ Chương trình đã được đầu tư xây dựng 114 công trình nước sinh hoạt hợp vệ sinh. Điều này đã góp phần làm tăng tỷ lệ người dân sử dụng nước sạch, bảo vệ sức khỏe và nâng cao chất lượng cuộc sống của đồng bào DTTS.

Mặc dù đã đạt được một số kết quả tích cực trong triển khai Chương trình, Lai Châu vẫn đối mặt với một số khó khăn do đặc thù về điều kiện tự nhiên và cơ sở hạ tầng. Địa hình hiểm trở và điều kiện thời tiết khắc nghiệt đã gây cản trở cho việc xây dựng hạ tầng và cung cấp dịch vụ cơ bản. Để khắc phục tình trạng này, tỉnh đã chỉ đạo các sở, ban, ngành chủ động phối hợp rà soát và điều chỉnh các chính sách phù hợp với thực tế địa phương. Tỉnh cũng sẽ tổ chức hội nghị để lắng nghe ý kiến từ các vùng khó khăn, từ đó tháo gỡ vướng mắc và tạo điều kiện thuận lợi cho triển khai các dự án. Đồng thời, việc ưu tiên xây dựng hạ tầng giao thông, điện và nước sinh hoạt sẽ được đẩy mạnh.

Hồng Nhung