Lãi suất xuống thấp, người Trung Quốc rút 538 tỷ USD khỏi ngân hàng và mạnh tay mua trái phiếu

Tiền gửi giảm kỷ lục

Trung Quốc đang gắng thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bằng cách giảm sức hấp dẫn của tiền gửi ngân hàng. Cho đến nay, nỗ lực của chính phủ đã dẫn đến làn sóng rút tiền gửi kỷ lục. Phần lớn tiền sau đó được đổ vào trái phiếu và các sản phẩm quản lý tài sản.

Một nhân viên mang chồng tiền giấy 100 nhân dân tệ đi cất sau khi đếm tại một ngân hàng ở Trung Quốc. (Ảnh: Reuters).

Trong tháng 4, tổng tiền gửi của Trung Quốc giảm 1,3%, tương ứng với 3.900 tỷ nhân dân tệ (khoảng 538 tỷ USD). Việc này diễn ra trong bối cảnh nhà đầu tư tìm kiếm nơi sinh lời tốt hơn và các nhà hoạch định chính sách siết chặt kiểm soát đối với những công ty lợi dụng lãi suất ưu đãi để gửi tiền mặt tại ngân hàng.

Lãi suất tiền gửi kỳ hạn một năm tại các ngân hàng lớn nhất Trung Quốc đã rơi xuống mức thấp kỷ lục là 1,45%, tờ Bloomberg cho hay.

Làn sóng đổ tiền vào các loại tài sản sinh lời cao hơn báo hiệu nỗ lực của các nhà hoạch định chính sách Trung Quốc đang bắt đầu tạo được thành quả. Tuy nhiền, số tiền đó có vẻ vẫn chưa dẫn đến sự gia tăng của chi tiêu tiêu dùng hoặc các khoản đầu tư cổ phiếu.

Ông Ming Ming, nhà kinh tế trưởng tại Citic Securites ở Bắc Kinh, bình luận: “Có một số yếu tố thúc đẩy người dân tái phân bổ tiền gửi ngân hàng sang các nơi khác. Xu hướng này dự kiến sẽ còn tiếp diễn. Mọi người đang rút tiền tiết kiệm ra để chi tiêu và đầu tư - đó chính là điều các nhà hoạch định chính sách muốn thấy”.

Theo phân tích của Citic, tổng giá trị các sản phẩm quản lý tài sản đã nhảy vọt 2.950 tỷ nhân dân tệ (tương đương gần 415 tỷ USD) trong tháng 4, mức tăng lớn nhất thuộc về các tài sản trả thu nhập cố định.

Dữ liệu do Bloomberg tổng hợp cho thấy các quỹ ETF mô phỏng trái phiếu Trung Quốc hút được 428 triệu USD cũng trong tháng đó, đánh dấu dòng tiền vào lớn nhất kể từ tháng 12 năm ngoái.

Nhu cầu của các nhà đầu tư nhỏ lẻ đối với lô trái phiếu chính phủ đặc biệt đầu tiên được phát hành trong năm nay đã giúp giá trái phiếu tăng tới 25% trong tuần này. Cùng lúc đó, lợi suất trái phiếu kỳ hạn một năm sụt xuống gần với mức thấp nhất kể từ giữa năm 2020.

Một số dấu hiệu cũng cho thấy ít nhất một phần tiền rời khỏi ngân hàng đã tìm đến thị trường cổ phiếu, đặc biệt là những cổ phiếu trả cổ tức cao được coi là tương đối an toàn.

Tính từ đầu năm tới ngày 28/5, Shanghai Stock Exchange Dividend Index - chỉ số cổ phiếu trả cổ tức của sàn giao dịch chứng khoán Thượng Hải - đã đi lên 17%. Trong khoảng thời gian đó, chỉ số chính của sàn Thượng Hải là Shanghai Composite chỉ nhích thêm 4,5%.

Giá trái phiếu lẫn cổ phiếu Trung Quốc đều phục hồi mạnh mẽ trong những tháng gần đây. Nhà đầu tư đang dự đoán ngân hàng trung ương sẽ nới lỏng chính sách tiền tệ hơn nữa, trong khi một loạt biện pháp hỗ trợ của chính phủ sẽ giúp củng cố cuộc phục hồi.

Tuy nhiên, nỗi lo về triển vọng kinh tế vẫn chưa biến mất. Do đó, các nhà đầu tư ưa thích cổ phiếu trả cổ tức hơn là cổ phiếu tăng trưởng.

Niềm tin yếu?

Trong số 3.900 tỷ nhân dân tệ bị rút ra khỏi các ngân hàng trong tháng 4, khoảng 1.900 tỷ nhân dân tệ là của các hộ gia đình, theo dữ liệu từ ngân hàng trung ương Trung Quốc.

Ông Chen Yicong, Giám đốc điều hành tại Beijing Chengyang Asset Management, bình luận: “Tiền nằm trong tài khoản ngân hàng chuyển sang các sản phẩm quản lý đầu tư là sự thay đổi lớn nhất trên thị trường gần đây.

Nhà đầu tư chủ yếu mua các sản phẩm trả thu nhập cố định như chứng chỉ tiền gửi, trái phiếu chính phủ và nợ của các công ty huy động vốn cho chính quyền địa phương.

Dòng tiền vào trái phiếu sẽ giúp Bắc Kinh và doanh nghiệp Trung Quốc tài trợ cho các khoản đầu tư và giảm bớt áp lực phải gia hạn khoản vay của các ngân hàng. Tuy nhiên, dòng tiền này cũng là dấu hiệu cho thấy niềm tin của các hộ gia đình đang ở mức thấp.

Các tổn thất lâu năm trên thị trường cổ phiếu và khủng hoảng trong thị trường bất động sản đã khiến tài sản của các hộ gia đình Trung Quốc hao hụt và khiến các nhà đầu tư nhỏ lẻ xuống tinh thần.

Bà Shen Meng, Giám đốc tại ngân hàng đầu tư Chanson & Co., bình luận: “Tiền đổ vào trái phiếu phản ánh niềm tin yếu ớt đối với nền kinh tế và triển vọng thu nhập.

Đó là lý do mọi người tìm kiếm lợi nhuận cao hơn tiền gửi ngân hàng - dù chỉ chút ít - bằng cách mua tài sản tài chính thay vì tăng cường tiêu dùng. Trong khi đó, kích thích tiêu dùng lại là điều mà các nhà chức trách nhắm tới.

Tôi dự kiến xu hướng trên sẽ tiếp diễn trong tương lai gần. Nếu lợi nhuận trên thị trường vốn không được duy trì, nhà đầu tư có thể sẽ lại gửi tiền vào ngân hàng”.