Lâm Đồng kiến nghị nhiều nội dung quan trọng khơi thông nguồn lực đất đai

Hướng đến kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV dự kiến sẽ khai mạc vào ngày 20-10, tỉnh Lâm Đồng đã gửi nhiều nội dung góp ý và kiến nghị quan trọng liên quan đến hoàn thiện hệ thống pháp luật, cải cách thủ tục hành chính và khơi thông nguồn lực phát triển, đặc biệt trong lĩnh vực đất đai, đầu tư, quy hoạch và quản lý rừng.

Thực trạng quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất

Một trong những vấn đề nổi bật được tỉnh nêu ra là tình trạng chồng chéo, thiếu đồng bộ giữa các loại quy hoạch. Các loại quy hoạch hiện được lập theo tỉ lệ bản đồ và giai đoạn khác nhau, dẫn đến mâu thuẫn trong triển khai.

Lâm Đồng kiến nghị xây dựng hệ thống quy hoạch thống nhất, quy định rõ nguyên tắc phù hợp và đồng bộ giữa quy hoạch cấp trên và cấp dưới, cũng như cách xác định loại đất trong các quy hoạch ngành khác nhau.

Khu vực xã Bảo Lâm 1, tỉnh Lâm Đồng phần lớn nằm trong vùng quy hoạch khoáng sản theo Quyết định 866 của Chính phủ, gây khó khăn cho chính quyền và người dân địa phương khi thực hiện các dự án, thủ tục liên quan đến đất đai. Ảnh Chính Thành

Đặc biệt, địa phương đề nghị bỏ quy định lập kế hoạch sử dụng đất hằng năm, thay vào đó chỉ lập kế hoạch 5 năm, căn cứ vào chỉ tiêu đất được phân bổ. Đồng thời, cho phép điều chỉnh linh hoạt theo quy trình rút gọn để tránh tình trạng “xin - cho” danh mục dự án.

Tháo gỡ chồng chéo giữa các luật

Theo phản ánh của địa phương thuộc Lâm Đồng, hiện nay, nhiều quy định giữa các luật như Luật Đất đai, Luật Đầu tư, Luật Xây dựng, Luật Lâm nghiệp, Luật Khoáng sản và Luật Quy hoạch còn chồng chéo, gây khó khăn trong thực hiện dự án đầu tư.

Đơn cử như tiến độ dự án được tính từ ngày có quyết định chủ trương đầu tư, nhưng sau đó doanh nghiệp vẫn phải hoàn tất hàng loạt thủ tục khác như bồi thường, thuê đất, chuyển mục đích sử dụng rừng, lập quy hoạch chi tiết… Khi các thủ tục này hoàn tất thì thời hạn đầu tư đã hết, khiến dự án không thể triển khai tiếp.

Tỉnh Lâm Đồng kiến nghị: Đối với cùng một cơ quan có thẩm quyền, chỉ cần quyết định chủ trương đầu tư một lần; các thủ tục chuyên môn sau đó được thực hiện tự động theo quyết định chủ trương đã được phê duyệt. Việc này sẽ cắt giảm hàng loạt cuộc họp, báo cáo, thẩm định trung gian, góp phần tinh gọn bộ máy và tiết kiệm thời gian, chi phí cho cả doanh nghiệp lẫn cơ quan nhà nước.

Tỉnh cũng đề xuất xây dựng cơ chế một cửa, một đầu mối khi thẩm định chủ trương đầu tư, tức là một cơ quan chịu trách nhiệm tổng hợp, thẩm định toàn bộ các điều kiện về đất đai, lâm nghiệp, môi trường, quy hoạch… thay vì chia nhỏ cho nhiều sở, ngành cùng tham gia.

Về giá đất, cải cách thủ tục và quản lý sử dụng đất

Nhân viên Trung tâm Phục vụ Hành chính công xã Nam Ban Lâm Hà, tỉnh Lâm Đồng hướng dẫn người dân thực hiện thủ tục hành chính. Ảnh Chính Thành

Tỉnh đề xuất áp dụng bảng giá đất định kỳ 5 năm kèm hệ số điều chỉnh hằng năm cho mọi trường hợp, từ bồi thường, tái định cư đến giao, cho thuê, chuyển mục đích sử dụng đất. Cách tính này giúp thống nhất giá đất trên toàn quốc, giảm tranh cãi và rủi ro trong xác định giá cụ thể – vốn là nguyên nhân khiến nhiều dự án chậm trễ, gây lãng phí nguồn lực.

Ngoài ra, thống nhất một đầu mối quản lý miễn, giảm tiền sử dụng và tiền thuê đất, giao cho cơ quan thuế đảm nhiệm toàn bộ để đảm bảo rõ ràng, tránh chồng chéo với ngành tài nguyên và môi trường.

Để giảm gánh nặng thủ tục, tỉnh đề nghị bỏ quy định lập phương án sử dụng đất riêng vì nội dung này đã được thể hiện trong quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất.

Về cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho người dân, Lâm Đồng kiến nghị đơn giản hóa tối đa điều kiện. Chỉ cần người đang sử dụng đất ổn định, không tranh chấp là được công nhận quyền sử dụng trong hạn mức – không yêu cầu chứng minh nguồn gốc.

Theo UBND tỉnh Lâm Đồng, nhiều thủ tục hiện nay hoàn toàn có thể gộp hoặc rút gọn nhưng chưa được quy định trong luật. Tỉnh dẫn chứng việc thẩm định quy hoạch chi tiết 1/500 và thiết kế cơ sở, hai khâu do cùng Sở Xây dựng thực hiện có thể gộp lại nhằm tiết kiệm thời gian, tăng tính chủ động. Đồng thời, những dự án đã có thiết kế, quy hoạch chi tiết được duyệt thì nên miễn giấy phép xây dựng, chuyển sang cơ chế hậu kiểm rõ ràng.

Lâm Đồng nhấn mạnh: Nhiều quốc gia hiện nay chủ yếu “hậu kiểm” thay vì “tiền kiểm”. Nhà nước chỉ xác nhận tính tuân thủ quy chuẩn, còn trách nhiệm pháp lý thuộc về chủ đầu tư và đơn vị tư vấn thiết kế. Đây là cách quản lý hiện đại, minh bạch và hiệu quả.

Tập trung xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai

Thực hiện chỉ đạo của Bộ Chính trị, Tổng Bí thư Tô Lâm, Nghị quyết số 57/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, Nghị quyết số 214/NQ-CP của Chính phủ: Ban hành Kế hoạch hành động của Chính phủ về thúc đẩy tạo lập dữ liệu phục vụ chuyển đổi số toàn diện của Chính phủ; hiện nay địa phương đang gặp vướng mắc về việc chuyển đổi dữ liệu cơ sở dữ liệu hồ sơ địa chính từ 03 cấp về 02 cấp để vận hành và thực hiện Chiến dịch làm giàu, làm sạch cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai.

Đẩy mạnh số hóa và kết nối dữ liệu nhằm giảm tải cho bộ máy hành chính là một trong những nội dung mà tỉnh Lâm Đồng kiến nghị. Ảnh Chính Thành

Do vậy, phải đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số trong công tác quản lý đất đai. Nâng cao tính đồng bộ, đầy đủ và chính xác của dữ liệu đất đai trên phạm vi cả nước. Đồng thời, cải thiện chất lượng cung cấp dịch vụ công, rút ngắn thời gian và chi phí thực hiện thủ tục các hành chính. Lâm Đồng kiến nghị Chính phủ xem xét bố trí nguồn vốn trung hạn giai đoạn 2026 – 2030 cho địa phương đã cơ bản hoàn thành đo đạc địa chính để đẩy nhanh số hóa và chuẩn hóa dữ liệu.

Kiến nghị sửa luật theo hướng tinh gọn, khả thi

Theo đánh giá của địa phương, dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) hiện vẫn kế thừa nhiều quy định cũ, chưa mạnh dạn bãi bỏ các thủ tục trùng lặp và chưa tạo đột phá về phân cấp, phân quyền.

Lâm Đồng đề nghị Quốc hội và Chính phủ rà soát, sửa đổi đồng bộ các luật liên quan để tránh “luật đá luật”, quy định rõ trách nhiệm của từng cơ quan, đẩy mạnh số hóa và kết nối dữ liệu nhằm giảm tải cho bộ máy hành chính.

Mục tiêu cuối cùng là đưa nhanh nguồn lực đất đai, một trong ba trụ cột quan trọng của nền kinh tế vào phục vụ phát triển đất nước, đúng tinh thần Nghị quyết của Bộ Chính trị và chỉ đạo của Tổng Bí thư về phát huy nguồn lực cho phát triển.

Tháo gỡ vướng mắc trong thu hút đầu tư trên đất rừng phòng hộ

Lâm Đồng là địa phương có diện tích rừng phòng hộ lớn. Tuy nhiên, theo quy định của Luật Đất đai 2024, doanh nghiệp không được thuê đất rừng phòng hộ. Điều này khiến hàng loạt dự án du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng đã được cấp chủ trương đầu tư trước đây bị “đóng băng”.

THANH NHÀN