Lạm phát Mỹ tăng tốc, số đơn trợ cấp thất nghiệp cao nhất từ 2021

Lạm phát Mỹ tăng tốc, số đơn trợ cấp thất nghiệp cao nhất từ 2021

Bộ Lao động Mỹ báo cáo hôm thứ Năm rằng chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tăng mạnh hơn dự kiến, dẫn đến mức tăng lạm phát hàng năm lớn nhất kể từ tháng 1. Lạm phát cao hơn cùng với dấu hiệu suy yếu của thị trường lao động đã làm gia tăng lo ngại về tình trạng đình lạm (stagflation), đồng thời đặt Fed vào thế khó trước quyết định lãi suất sắp tới.

Đợt tăng lạm phát diện rộng một phần phản ánh việc doanh nghiệp chuyển chi phí gia tăng từ các gói thuế quan của Tổng thống Donald Trump sang người tiêu dùng, cũng như sự phục hồi trong nhu cầu du lịch. Lượng khách du lịch đến Mỹ đã sụt giảm mạnh vào mùa xuân và đầu hè do làn sóng tẩy chay cùng chiến dịch trấn áp nhập cư của Nhà Trắng.

“Mặc dù việc cắt giảm lãi suất trong tháng 9 gần như là chắc chắn, xu hướng sau đó lại kém rõ ràng hơn”, Sung Won Sohn, Giáo sư tài chính và kinh tế tại Đại học Loyola Marymount, nhận định và thêm rằng: “Sự kết hợp giữa lạm phát gia tăng và việc làm suy yếu đang tạo ra thế tiến thoái lưỡng nan cho Fed. Cắt giảm quá nhanh có thể khiến lạm phát do thuế quan neo cao, trong khi chần chừ lại có thể khiến thất nghiệp gia tăng”.

CPI tháng 8 tăng 0,4% so với tháng trước - mức cao nhất kể từ tháng 1 - sau khi tăng 0,2% trong tháng 7. Trong đó, chi phí nhà ở tăng 0,4%, giá thực phẩm tăng 0,5% với giá tại siêu thị tăng 0,6%.

Trong 12 tháng tính đến tháng 8, CPI tăng 2,9%, cao nhất kể từ tháng 1, sau khi tăng 2,7% vào tháng 7. Các chuyên gia kinh tế do Reuters khảo sát dự báo CPI tháng 8 tăng 0,3% và 2,9% so với cùng kỳ.

Thị trường tài chính đã hoàn toàn định giá kịch bản Fed hạ lãi suất 25 điểm cơ bản vào tuần tới, và dự kiến sẽ có thêm hai lần giảm tương tự trong năm nay.

Fed vốn theo dõi chỉ số giá chi tiêu tiêu dùng cá nhân (PCE) để nhắm mục tiêu lạm phát 2%. Cơ quan này đã tạm dừng chu kỳ nới lỏng từ tháng 1 do chưa chắc chắn về tác động lạm phát của thuế nhập khẩu. Giờ đây, hàng tồn kho trước thuế của doanh nghiệp đã cạn, trong khi khảo sát doanh nghiệp báo hiệu giá sắp tăng.

Lạm phát tăng trên diện rộng

Loại trừ thực phẩm và năng lượng, CPI lõi tăng 0,3% trong tháng 8, tương tự tháng 7. Giá hàng hóa lõi tăng 0,3%, nổi bật ở những mặt hàng chịu thuế quan như ô tô mới, quần áo, đồ gia dụng. Giá ô tô cũ tăng 1%. Chi phí dịch vụ tăng 0,3% do giá vé máy bay vọt 5,9% và giá phòng khách sạn tăng 2,3%. Tiền thuê nhà tương đương chủ sở hữu tăng 0,4%. Trong 12 tháng tính đến tháng 8, CPI lõi tăng 3,1%, tương đương tháng 7. Chi phí y tế giảm nhờ giá dịch vụ nha khoa hạ nhiệt sau đợt tăng mạnh gần đây.

“Chúng tôi cho rằng gánh nặng chi phí từ thuế quan sẽ giữ lạm phát hàng hóa ở mức cao ít nhất đến đầu năm sau, nhưng tác động lan sang dịch vụ sẽ hạn chế do thị trường lao động yếu và người tiêu dùng thận trọng”, chuyên gia kinh tế cao cấp tại Wells Fargo, Sarah House nhận định.

Các chuyên gia kinh tế ước tính lạm phát lõi PCE tăng 0,2% trong tháng 8, tương ứng mức tăng hàng năm 3,1%, cao hơn mức 2,9% của tháng 7.

Thị trường lao động suy yếu

Một báo cáo khác cho thấy số đơn xin trợ cấp thất nghiệp lần đầu tăng 27.000 lên 263.000 (điều chỉnh mùa vụ) trong tuần kết thúc ngày 6/9, mức cao nhất từ tháng 10/2021. Tuy nhiên, số liệu có thể bị ảnh hưởng bởi kỳ nghỉ Lễ Lao động và một đợt tăng bất thường 15.304 hồ sơ chưa điều chỉnh tại Texas, có thể liên quan đến lũ lụt tháng 7.

“Mức tăng đột biến tại Texas giống như một thảm họa thiên nhiên. Có khả năng nhiều người đã nộp nhầm hồ sơ thường thay vì hồ sơ hỗ trợ thất nghiệp khẩn cấp”, Abiel Reinhart, chuyên gia kinh tế tại J.P. Morgan, giải thích.

Dù vậy, thị trường lao động đã yếu đi. Số người nhận trợ cấp sau tuần đầu ổn định ở mức 1,939 triệu trong tuần kết thúc ngày 30/8. Chính phủ tuần này cũng cho biết bảng lương phi nông nghiệp có thể đã bị thổi phồng thêm 911.000 việc làm trong 12 tháng tính đến tháng 3. Điều này nối tiếp báo cáo tháng 8 công bố tuần trước cho thấy tăng trưởng việc làm gần như đình trệ và kinh tế Mỹ thậm chí mất việc trong tháng 6, lần đầu tiên sau hơn 4 năm giữa bối cảnh bất ổn từ thuế quan.

“Ngay cả khi số đơn xin trợ cấp thất nghiệp phóng đại tình trạng yếu kém, thì xu hướng chung vẫn đang gia tăng”, bà Nancy Vanden Houten, Kinh tế trưởng Mỹ tại Oxford Economics, cho biết.

Đại Hùng