Làm thế nào để chữa lành nỗi hổ thẹn độc hại?

Để chữa lành nỗi hổ thẹn độc hại của mình, chúng ta phải ra khỏi nơi ẩn náu. Chừng nào nỗi hổ thẹn trong ta vẫn còn bị che giấu, thì ta không thể làm gì được. Để thay đổi nỗi hổ thẹn độc hại của mình, chúng ta phải đón nhận nó. Có một câu ngạn ngữ về chữa lành nói rằng, “Lối thoát duy nhất là đi xuyên qua.”

Đón nhận sự hổ thẹn buộc ta phải đau đớn. Ta luôn cố tránh khỏi nỗi đau. Trên thực tế, hầu hết các hành vi rối loạn thần kinh mà ta có đến từ nhu cầu trốn tránh nỗi đau. Chúng ta cố gắng tìm một con đường dễ dàng hơn. Điều này là hoàn toàn dễ hiểu.

Ảnh minh họa. Nguồn: Andrea Piacquadio/Pexels.

Trong trường hợp của hổ thẹn, chúng ta càng trốn tránh thì nó càng trở nên tồi tệ hơn. Chúng ta không thể thay đổi sự hổ thẹn “nội tâm hóa” của mình cho đến khi chúng ta “ngoại hiện hóa” nó. Làm công việc giảm thiểu hổ thẹn đơn giản mà khó. Nó liên quan mật thiết đến các phương pháp ngoại hiện hóa. Các phương pháp này bao gồm:

Đi ra khỏi nơi mình đang ẩn náu thông qua việc giao tiếp xã hội. Giao tiếp ở đây có nghĩa là thành thật chia sẻ cảm xúc của mình với những người quan trọng.
Tìm thấy sự phản chiếu của chính mình trong con mắt của ít nhất một người không bị trói buộc bởi nỗi hổ thẹn. Thiết lập lại “cầu nối liên cá nhân.”
Thực hiện chương trình Mười hai Bước (1)
Thực hiện công việc giảm thiểu nỗi hổ thẹn bằng cách “hợp thức hóa” chấn thương do việc bị bỏ rơi của chúng ta. Chúng ta làm điều này bằng cách viết và nói về nó (tóm tắt, kể lại những gì đã trải qua). Việc viết lách, ghi chép đặc biệt có ích cho quá trình ngoại hiện hóa những trải nghiệm hổ thẹn trong quá khứ. Từ đó, chúng ta có thể ngoại hiện hóa cảm xúc của mình về cảm giác bị bỏ rơi. Chúng ta có thể biểu đạt chúng, khóc thương chúng, làm sáng tỏ chúng và kết nối với chúng.
Ngoại hiện hóa Đứa Trẻ Nội Tâm lạc lối của chúng ta ra bên ngoài. Chúng ta làm điều này bằng cách tiếp xúc có ý thức với phần trẻ thơ yếu mềm trong chính mình.
Học cách nhận thức những phần bị tách ra trong chính mình. Khi chúng ta làm cho những phần này trở nên có ý thức (ngoại hiện chúng), chúng ta có thể đón nhận và tích hợp chúng vào con người hiện tại.
Đưa ra những quyết định thể hiện sự chấp nhận và tôn trọng tích cực vô điều kiện đối với tất cả các khía cạnh trong con người chúng ta. Học cách nói: “Tôi yêu bản thân mình vì...” Học cách thể hiện nhu cầu và mong muốn của chúng ta bằng cách trở nên quyết đoán hơn.
Ngoại hiện hóa những ký ức vô thức từ quá khứ, vốn tạo thành những cảnh tượng hổ thẹn trong tâm trí, và học cách chữa lành chúng.
Ngoại hiện hóa những tiếng nói trong đầu chúng ta. Những tiếng nói này giữ cho vòng xoáy hổ thẹn của chúng ta hoạt động. Thực hiện các bài tập để ngăn chặn các tiếng nói hổ thẹn và học cách thay thế chúng bằng những tiếng nói mới, dung dưỡng và tích cực hơn.
Học cách để nhận thức được những tình huống liên cá nhân có khả năng gây ra những vòng xoáy hổ thẹn.
Học cách đối phó với những người chỉ trích và gây hổ thẹn bằng cách thực hành các kỹ thuật xác quyết và tạo ra mỏ neo ngoại hiện hóa nỗi hổ thẹn.
Học cách xử lý những sai lầm và can đảm chấp nhận sự không hoàn hảo của chính mình.
Cuối cùng, học hỏi thông qua cầu nguyện và thiền định để tạo cho mình một nội tâm yên bình. Thông qua đó ta có thể tập trung và tìm lấy cân bằng từ một Đấng Quyền Năng mà chính mình tin vào.
Khám phá mục đích và vận mệnh tâm linh của cuộc đời chúng ta.

Tất cả các phương pháp ngoại hiện hóa này được điều chỉnh từ các trường phái trị liệu chính. Hầu hết các phương pháp trị liệu đều cố gắng biến điều bí mật và vô thức thành một thứ gì đó công khai và có ý thức.

Bạn chỉ có thể trở nên thành thạo khi thực hành những kỹ thuật này. Bạn phải thực hiện chúng, sau đó củng cố chúng bằng cách thực hành thêm nhiều lần nữa. Chúng sẽ trở nên hiệu quả nếu bạn quyết tâm thực hành, không nản chí.

(1). Dịch giả chú thích thêm: Mười Hai Bước là chương trình giúp hồi phục khỏi nghiện rượu hoặc chất kích thích.

John Bradshaw/NXB Trẻ