Lặng im nghe dòng sông kể chuyện

Cội nguồn của nhiều dân tộc đều không thể thiếu câu chuyện dòng sông. Các nền văn minh và những vùng văn hóa lớn đều khởi đi từ những dòng sông. Nếu như văn minh Ai Cập đi cùng sông Nile thì văn minh Lưỡng Hà từ sông Tigris và Euphrates, văn minh lục địa Ấn Độ từ sông Hằng và sông Ấn, tương tự là Hoàng Hà và Trường Giang làm nên văn minh Trung Hoa. Và nước Việt chúng ta cũng không ngoại lệ, khi hình hài vóc dáng và tinh thần dân tộc được hun đúc, thành hình từ những dòng sông. Bộ sách Câu chuyện dòng sông, gồm Người mẹ sông Hồng, Em gái sông Hương, Chàng trai Cửu Long của tác giả Thủy Nguyên sẽ giúp cho bạn đọc hình dung trọn vẹn và rõ hơn về điều này.

Bộ sách dẫn người đọc hành hương về 3 dòng sông tiêu biểu cho 3 miền Bắc - Trung - Nam, là nguồn mạch gắn bó với sự sinh tồn và phát triển của dân tộc Việt, để thấy vai trò sông nước vô cùng quan trọng. Nếu như sông Hồng là dòng sông mẹ, làm nên đồng bằng châu thổ sông Hồng, vùng đất cổ cội nguồn văn hóa Việt, thì sông Hương hiền hòa êm dịu như người em gái, giữ hồn thiêng của miền cố đô cổ kính, và sông Cửu Long như chàng trai mạnh mẽ, trẻ trung, hào sảng của vùng đất Tây Nam Bộ. Những dòng sông có từ ngàn xưa, mang hồn vía đặc trưng từng vùng, miền, xứ sở và thấm đẫm tình yêu đất nước.

Mỗi con sông chảy trong lòng nước Việt đều có thể kể cho chúng ta nghe rất nhiều câu chuyện đặc sắc. Thông qua từng câu chuyện với thông tin cô đọng, từng bức tranh minh họa sống động và gần gũi, tác giả Thủy Nguyên đã để cho 3 dòng sông hóa thân thành người kể chuyện, tự cất lên tiếng nói bộc bạch về mình. Theo đó, bạn đọc như đang trôi trên dòng sông, để hiểu, khám phá những câu chuyện lịch sử kì thú, các địa danh, lễ hội, tinh hoa văn hóa, âm nhạc, ẩm thực của văn hóa Bắc Bộ, văn hóa kinh kì xứ Huế, văn minh miệt vườn sông nước phương Nam. Từ đấy, sẽ khơi gợi ở mỗi bạn trẻ có mong muốn tìm hiểu xa hơn, đưa ra những phát hiện mới mẻ trong từng lĩnh vực mà dòng sông như một yếu tố gợi hứng và dẫn đường.

Thực tế, hiện nay, chúng ta vẫn đau đầu khi các bạn nhỏ, người trẻ ngại ngùng với những kiến thức lịch sử, địa lí, văn hóa khô khan, dẫn đến một thế hệ trẻ xơ xước về tâm hồn, thì bộ sách Câu chuyện dòng sông sẽ là “công cụ” phù hợp, mang đến một cách tiếp cận những kiến thức lịch sử, văn hóa, địa lý tự nhiên về dân tộc nhẹ nhàng và nhiều hứng khởi, thông qua việc lắng nghe câu chuyện được kể từ chính mỗi dòng sông.

Năm tháng trôi qua, những đổi thay không ngừng tiếp diễn, nhưng dòng chảy của mỗi con sông vẫn thế, như dòng sữa mẹ nuôi lớn bao thế hệ, và chưa bao giờ ngừng khúc hoan ca về một nền văn minh rực rỡ. Khép lại bộ sách, người đọc sẽ mở ra cuộc du khảo của riêng mình, lắng nghe tiếng hát của những dòng sông đỏ nặng phù sa, những dòng sông biếc xanh mát lành, tự mình có những khám phá và trải nghiệm mới mẻ.

Sau cùng, thế kỉ 21, với sự biến đổi khí hậu, với ảnh hưởng của phát triển công nghiệp, với sự tàn phá thiên nhiên và môi trường đang trở thành vấn nạn, chúng ta cần suy nghĩ về những dòng sông theo góc nhìn mới. Hãy sống như hạt phù sa bồi đắp cho quê hương. Hãy bảo vệ, giữ gìn, làm giàu thêm cho dòng sông - nguồn sống của đất đai quê hương xứ sở. Và bộ sách Câu chuyện dòng sông sẽ giúp người đọc kể tiếp câu chuyện về dòng sông yêu thương của riêng mình bằng chính hiểu biết và trải nghiệm của mỗi người.

“Ôi những dòng sông bắt nước từ đâu

Mà khi về Đất Nước mình thì bắt lên câu hát

Người đến hát khi chèo đò, kéo thuyền vượt thác

Gợi trăm màu trên trăm dáng sông xuôi…”

(Thơ Chế Lan Viên)

Chọn cách kể chuyện nhẹ nhàng, sinh động trong việc chuyển tải kiến thức địa lý, lịch sử, xã hội, với bộ sách này, tác giả Thủy Nguyên, NXB Kim Đồng đã thành công khi gieo vào lòng độc giả những phù sa, những dòng chảy mát lành đầy ấn tượng qua từng câu chữ. Và vì thế, Câu chuyện dòng sông là bộ sách mới ra nhưng xứng đáng được nhiều độc giả lựa chọn.

KHÔI NGUYÊN THẢO