Lạng Sơn – mảnh đất đậm di sản địa chất và văn hóa vùng biên

Lịch sử đã dành cho Lạng Sơn một vị trí trang trọng với những địa danh gắn liền với các chiến công lừng lẫy như Ải Chi Lăng, Thành Nhà Mạc, đền Kỳ Cùng… Đây không chỉ là những di tích kiến trúc mà còn là biểu tượng của tinh thần quật cường và ý chí bảo vệ biên cương của dân tộc Việt Nam.

Vè đẹp non nước Lạng Sơn từ trên cao. (Nguồn: langsontourism)

Việc kết nối giữa các điểm đến tự nhiên và văn hóa, giữa quá khứ và hiện tại, đã giúp địa phương định hình mô hình phát triển du lịch bền vững, nơi gìn giữ di sản đi đôi với nâng cao sinh kế cộng đồng.

“Bảo tàng sống” ở vùng Đông Bắc

Những dãy núi đá vôi trùng điệp, thung lũng uốn lượn theo dòng sông Kỳ Cùng, rừng nghiến nguyên sinh, các hang động kỳ thú như Tam Thanh, Nhi Thanh, Thẩm Khuyên, Ùng Roặc… đều là những minh chứng sống động cho lịch sử phát triển hàng trăm triệu năm của Trái đất.

Thiên nhiên Lạng Sơn không chỉ đẹp mà còn hàm chứa trong lòng nó những dấu tích địa chất và hóa thạch có giá trị khoa học cao, như các lớp đá trầm tích cổ, hóa thạch sinh vật biển, cá sấu, bọ ba thùy… có niên đại từ 500 triệu năm.

Đây chính là những giá trị di sản giúp Công viên địa chất Lạng Sơn trở thành Công viên địa chất toàn cầu thứ tư của Việt Nam được UNESCO công nhận, sau Đồng Văn (Hà Giang), Non nước Cao Bằng và Đắk Nông.

Không chỉ nổi bật về địa chất, Lạng Sơn còn là vùng đất của những giá trị văn hóa đặc sắc. Là nơi sinh sống lâu đời của hơn 30 dân tộc thiểu số, đặc biệt là người Tày, Nùng, Dao, Mông…, nơi đây sở hữu kho tàng phong tục, lễ hội, tín ngưỡng và nghệ thuật dân gian đa dạng.

Núi Vọng Phu là địa điểm du lịch Lạng Sơn nổi tiếng. (Nguồn: Petrotimes)

Những làn điệu sli, lượn ngân vang trong các ngày hội; các nghi lễ Then, tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ đã được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại; các lễ hội Lồng tồng, Kỳ Cùng – Tả Phủ là dịp cộng đồng hội tụ, gắn bó…

Tất cả tạo nên một bản sắc văn hóa đậm đà và sống động, khiến cho mỗi hành trình đến Lạng Sơn không chỉ là chuyến tham quan mà còn là sự hòa mình vào đời sống tinh thần của cư dân nơi biên cương Tổ quốc.

Liên kết di sản – phát triển bền vững

Việc trở thành Công viên địa chất toàn cầu không chỉ là danh hiệu mang tính biểu tượng mà còn mở ra cơ hội cụ thể cho tỉnh Lạng Sơn trong phát triển kinh tế xanh.

Mô hình du lịch gắn với công viên địa chất khuyến khích sự tham gia của người dân địa phương thông qua các hoạt động như phát triển homestay, hướng dẫn viên bản địa, bảo tồn nghề thủ công truyền thống và xây dựng chuỗi sản phẩm nông nghiệp – du lịch như na Chi Lăng, hồi Văn Quan, miến dong Bình Gia…

Sự kết hợp hài hòa giữa lịch sử tự nhiên, đa dạng văn hóa và truyền thống tâm linh khiến Công viên địa chất toàn cầu Lạng Sơn trở thành một điểm đến khám phá độc đáo. Nó được coi là ngọn hải đăng cho sự phát triển bền vững và là sự tôn vinh đối với sức sống của thiên nhiên và văn hóa.

Từ khi được công nhận, Công viên địa chất toàn cầu Lạng Sơn đã trở thành điểm sáng du lịch mới, thu hút ngày càng đông du khách và nhà đầu tư.

Tỉnh đã xây dựng 4 tuyến du lịch với chủ đề “Dòng chảy sự sống nơi miền đất thiêng”, gồm: Tuyến 1: Khám phá Thế giới thượng ngàn; Tuyến 2: Hành trình về miền Thiên giới; Tuyến 3: Cuộc sống dân dã nơi trần thế; Tuyến 4: Đường đến Thủy cung.

Các tuyến, điểm du lịch tại đây đang được hình thành trên nền tảng gắn kết các địa điểm tiêu biểu về lịch sử tiến hóa liên tục của sự sống và tín ngưỡng thờ Mẫu Tam Phủ, với các di sản văn hóa đặc sắc và cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp.

Đó là sự kết hợp hài hòa giữa lịch sử hình thành thế giới tự nhiên và cảnh quan địa chất, sự đa dạng về văn hóa và tín ngưỡng thờ Mẫu ở Lạng Sơn.

Hành trình khám phá các tuyến du lịch chủ yếu đi qua trục đường quốc lộ 1A, 1B, 4B và 279 thuận tiện cho du khách di chuyển và có những trải nghiệm thú vị.

Trong thời gian tới, tỉnh Lạng Sơn đặt mục tiêu xây dựng Công viên trở thành trụ cột của phát triển du lịch xanh và bền vững, với chiến lược thương hiệu “Công viên địa chất toàn cầu Lạng Sơn – Dòng chảy sự sống nơi miền đất thiêng”, cùng sản phẩm đặc biệt “Cuộc viễn du kỳ vĩ” để thu hút du khách trong và ngoài nước.

Lễ hội truyền thống Đền Công Đồng Bắc Lệ tại xã Tân Thành, huyện Hữu Lũng, tỉnh Lạng Sơn. (Nguồn: baodantoc.vn)

Có thể thấy, việc khai thác thế mạnh du lịch dựa trên nền tảng di sản địa chất và văn hóa là hướng đi đúng đắn, phù hợp với xu thế phát triển bền vững của thế giới.

Một chuyến đi đến Lạng Sơn không chỉ là hành trình khám phá cảnh đẹp, mà còn là cơ hội để cảm nhận chiều sâu văn hóa, lịch sử và sự sống động của một vùng đất đang từng ngày đổi mới.

Giữa muôn vàn điểm đến, Lạng Sơn nổi bật như một “cánh cửa” mở ra thời gian triệu năm của Trái đất, cũng là nhịp cầu nối giữa con người hôm nay với quá khứ và tương lai của hành tinh xanh này.

Hà Anh