Lặng thầm 'mở hướng' cho hoạt động điều tra

Trong những thành tích về hoạt động đấu tranh phòng chống tội phạm của CATP Đà Nẵng, đóng góp của lực lượng Kỹ thuật hình sự (KTHS) là âm thầm nhưng hết sức quan trọng. Họ bắt đầu từ việc đi sau, lần theo dấu tội phạm nhưng phải là những người "bắt kịp" để phục vụ hiệu quả cho công tác điều tra, truy tố, xét xử...

Lực lượng KTHS tiếp cận hiện trường một vụ tử vong tại vùng núi Hòa Vang.

Tội phạm tinh vi, việc chồng lên việc

Chỉ tính riêng trong năm 2018, để phục vụ cho công tác điều tra, truy tố, xét xử, lực lượng KTHS CATP Đà Nẵng đã thực hiện khám nghiệm hiện trường, tử thi 717 vụ việc các loại; giám định 703 vụ, 10.780 yêu cầu. Trong đó, số vụ việc phạm pháp hình sự vẫn còn ở mức cao, tính chất, mức độ nghiêm trọng, phương thức thủ đoạn ngày càng tinh vi và khó lường. Để che giấu hành vi của mình, tội phạm thường tạo ra những bằng chứng ngoại phạm, tạo hiện trường giả nhằm đánh lạc hướng lực lượng điều tra. Càng ngày, công tác khám nghiệm hiện trường khó phát hiện các dấu vết hình sự truyền thống. Đặc biệt, trong giai đoạn vừa qua, tại Đà Nẵng xuất hiện nhiều thủ đoạn làm giả chữ ký, chữ viết, các loại giấy tờ… để chiếm đoạt tài sản của tổ chức, giả hồ sơ trong lĩnh vực đất đai.

Theo Thượng tá Võ Hoàng Trung- Trưởng phòng KTHS CATP Đà Nẵng, để đáp ứng yêu cầu của cơ quan điều tra (CQĐT) các cấp trên địa bàn, 6 tháng đầu năm 2019 lực lượng KTHS của phòng nghiệp vụ và CA các quận huyện đã tiến hành khám nghiệm hiện trường 372 vụ việc các loại, tiếp nhận và giám định 413 vụ với 4.009 yêu cầu. Riêng lĩnh vực giám định tăng 82 vụ, 278 yêu cầu so với cùng kỳ năm 2018. Ngoài lĩnh vực giám định tài liệu, đường vân, pháp y thì giám định ma túy được xem là công việc khó khăn đặc thù vì ngày càng xuất hiện các loại ma túy không thường gặp. Tiêu biểu trong tổng số 175 vụ với 1.074 yêu cầu từ đầu năm đến nay là việc giám định "thần tốc" lượng lớn ma túy với nhiều dạng khác nhau vào đúng ngày 29 Tết Kỷ Hợi 2019 đã giúp CQĐT sớm có căn cứ để thực hiện tốt các biện pháp tố tụng đối với Trương Văn Hậu (P. Hòa Minh, Q. Liên Chiểu) sau khi bị bắt quả tang về hành vi vận chuyển trái phép chất ma túy.

Cũng trong 6 tháng đầu năm, vụ việc nổi bật trên lĩnh vực khám nghiệm mà lực lượng KTHS đã thực hiện là vụ cướp tài sản xảy ra tại cửa hàng giao dịch Viettel thuộc địa bàn Q. Liên Chiểu, đánh giá đúng tính chất, khoanh vùng đối tượng giúp CQĐT bắt đối tượng sau 10 giờ gây án. Tiếp đó là khám nghiệm tử thi làm rõ cái chết của một người dân, loại trừ nghi vấn một vụ án mạng tại H. Hòa Vang, giúp ổn định tình hình dư luận, không gây hoang mang, lo sợ trong quần chúng nhân dân. "Nghiệp vụ khám nghiệm hiện trường, tử thi có thể nhằm mục đích đấu tranh với tội phạm nhưng có lúc lại hướng tới chứng minh đó không phải là tội phạm để ổn định tình hình ANTT. Dù là mục đích nào thì cũng hướng tới nhiệm vụ đảm bảo cuộc sống bình yên cho nhân dân", Thượng tá Trung cho hay. Trong khi đó, với 413 vụ, 4.009 yêu cầu trong công tác giám định, vụ việc nổi cộm nhất chính là đưa ra những căn cứ giúp CQĐT đấu tranh làm rõ vụ buôn lậu do Chi cục Hải quan cửa khẩu Cảng Đà Nẵng phát hiện, tịch thu 1.803,7 kg ngà voi, 6.334,2 kg vảy tê tê và 10.164 kg mảnh nhựa trên container của Cty Thiên Trường Sử. Tiếp đó, các đội nghiệp vụ của phòng thực hiện giám định, kết luận chữ viết, chữ ký trên những tài liệu quan trọng, củng cố chứng cứ để làm rõ hành vi lừa đảo chiếm đoạt hơn 3 tỷ đồng thông qua hình thức chạy việc đối với Lâm Quang Điệu (trú xã Hòa Phong, H. Hòa Vang)

Trung tá Lê Văn Hải- Đội trưởng Đội giám định pháp y- sinh vật chia sẻ, không phải là lực lượng đấu tranh trực tiếp với tội phạm, lính KTHS thường âm thầm đứng sau hoạt động điều tra, phá án. Tuy nhiên, khi có lệnh, anh em phải thực sự là những "ông chủ" của hiện trường vụ án và xác định nhiệm vụ của mình như là người cầm chìa khóa mở ra những cơ sở cho hoạt động điều tra. Có những ngày, anh em phải có mặt ở rất nhiều hiện trường, vượt qua những áp lực về tâm lý, tâm linh, trực tiếp giám định hàng trăm yêu cầu về pháp y tử thi, dấu vết sinh vật, dấu vết đường vân hay phối hợp dựng lại hiện trường, thực nghiệm điều tra, giám định tình huống nhiều vụ việc theo yêu cầu. Trên lĩnh vực giám định, có những thời điểm, giám định viên phải ngồi lọt thỏm giữa chồng hồ sơ ngồn ngộn để tìm ra những chi tiết thật giả, phục vụ cho vụ án mà kéo dài nhiều năm trời. "Công việc này thường không biết trước, không theo nhịp sống bình thường, lại liên quan đến nhiều yếu tố độc hại, yếu tố tâm lý, tâm linh và cả định kiến xã hội. Có anh em trẻ thời gian đầu bị sốc, nhưng rồi chúng tôi đã cùng nhau vượt qua khó khăn để hoàn thành nhiệm vụ của mình", Trung tá Hải tâm sự.

Lực lượng KTHS lấy mẫu giám định một vụ cháy.

Áp lực càng lớn, bản lĩnh và trình độ càng vững

Theo Thượng tá Võ Hoàng Trung, trong bối cảnh mới, tình hình tội phạm nói chung sẽ tiếp tục diễn biến phức tạp, đặc biệt là đa dạng về hình thức, tinh vi về phương thức. Chính vì vậy, để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ, không còn cách nào khác là tự thân mỗi cán bộ chiến sĩ (CBCS) phải đào tạo mình để thích ứng và làm chủ tình hình. Từ 4 người tại thời điểm "chia quân" cho Đà Nẵng và Quảng Nam vào năm 1997, đến nay Phòng KTHS CATP Đà Nẵng đã có tổng cộng 4 đội nghiệp vụ. Từ một vài dụng cụ, máy móc thô sơ, hiện tại trang thiết bị đã có thể đáp ứng 9/10 lĩnh vực giám định. Tuy nhiên, diễn biến phức tạp của tội phạm thì quân số và phương tiện hiện có vẫn là rất khiêm tốn. Với sự nỗ lực và quyết tâm cao, sự chỉ đạo quyết liệt, hiệu quả của Đảng ủy, Giám đốc CATP và các đơn vị phối hợp, đội ngũ những người lính KTHS cấp phòng cũng như các đội tại CA quận huyện đã làm tốt vai trò là những người "mở hướng" cho thành tích phá án của toàn lực lượng. Một trong những yêu cầu cấp bách trong năm 2019 của Phòng KTHS là tham mưu, đề xuất Giám đốc CATP xây dựng cơ sở vật chất, trang bị phương tiện phục vụ triển khai lĩnh vực giám định kỹ thuật số điện tử để có thể chủ động trước mọi yêu cầu của CQĐT.

"Không những số vụ việc ngày càng tăng mà thủ đoạn, phương thức phạm tội tinh vi đã đặt ra những áp lực rất lớn cho ngành CA nói chung, lực lượng KTHS nói riêng. Tuy nhiên, trong mọi hoàn cảnh, vẫn phải luôn hoàn thành nhiệm vụ của mình. Vì đây là mắt xích quan trọng trong đấu tranh phòng chống tội phạm, giúp CQĐT thực hiện các biện pháp điều tra ban đầu, góp phần mang đến cuộc sống bình yên, hạnh phúc cho nhân dân", Thượng tá Trung khẳng định.

ĐÔNG A