Lào Cai nâng cao hiệu lực quản lý, bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa

Kế hoạch nhằm thực hiện Nghị định số 208/2025/NĐ-CP ngày 17.7.2025 của Chính phủ quy định về thẩm quyền, trình tự, thủ tục lập, thẩm định, phê duyệt các quy hoạch, dự án bảo quản, tu bổ, phục hồi di tích lịch sử – văn hóa, danh lam thắng cảnh và công trình bảo tàng công lập. Ảnh minh họa

Nội dung Kế hoạch nhấn mạnh yêu cầu phải tăng cường tuyên truyền, phổ biến sâu rộng nội dung Nghị định đến từng cấp, từng ngành, đặc biệt là đội ngũ cán bộ làm công tác văn hóa cơ sở, chủ đầu tư các dự án xây dựng, tu bổ di tích, nhằm thống nhất nhận thức và thực hiện nghiêm các quy định mới. Đây được coi là giải pháp then chốt để chấm dứt tình trạng buông lỏng quản lý, tu bổ sai quy trình, làm biến dạng di tích, vốn từng gây bức xúc trong dư luận.

Giao Sở VHTTDL Lào Cai là cơ quan chủ trì, chịu trách nhiệm toàn diện trong việc hướng dẫn, đôn đốc, kiểm tra và tổng hợp kết quả thực hiện. Cùng với đó, các sở, ngành khác được phân công cụ thể, bảo đảm tính đồng bộ và liên thông trong thực hiện Nghị định số 208/2025/NĐ-CP.

UBND các xã, phường được xác định là cấp trực tiếp thực hiện, có vai trò quan trọng trong việc quản lý, kiểm tra, giám sát tại chỗ, ngăn ngừa vi phạm và bảo đảm sự đồng thuận của cộng đồng. Các địa phương phải tổ chức công khai, minh bạch nội dung các dự án tu bổ di tích trước khi triển khai, để nhân dân biết, tham gia góp ý, qua đó tạo sự thống nhất và huy động nguồn lực xã hội trong bảo tồn di sản.

Kế hoạch cũng đưa ra nhiệm vụ xây dựng cơ sở dữ liệu số hóa về di tích, địa điểm khảo cổ, ranh giới bảo vệ và các dự án liên quan, được tích hợp trên nền tảng hệ thống thông tin địa lý (GIS). Việc này giúp tăng tính minh bạch, thuận tiện trong quản lý, tra cứu, thẩm định, cấp phép các dự án liên quan di sản, đồng thời góp phần vào tiến trình chuyển đổi số ngành văn hóa của tỉnh Lào Cai.

Theo đó, toàn bộ dữ liệu về di tích lịch sử, danh lam thắng cảnh, di sản khảo cổ của tỉnh Lào Cai sẽ được chuẩn hóa, cập nhật định kỳ, kết nối với cơ sở dữ liệu quốc gia, phục vụ quản lý đồng bộ và chia sẻ thông tin giữa các ngành: văn hóa, xây dựng, tài nguyên, môi trường, du lịch. Đây là giải pháp mang tính đột phá, giúp chuyển từ quản lý truyền thống sang quản lý số – vừa nâng cao hiệu quả, vừa giảm thiểu sai phạm trong quá trình triển khai các dự án tại khu vực di tích.

UBND tỉnh yêu cầu Sở VHTTDL Lào Cai chủ trì tổ chức kiểm tra việc thực thi Nghị định 208/2025/NĐ-CP và các văn bản hướng dẫn thi hành, đặc biệt tại các công trình tu bổ di tích. Đồng thời, giao Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh và các đoàn thể chính trị - xã hội tham gia giám sát, phản biện xã hội đối với các chính sách, văn bản pháp luật liên quan đến di sản văn hóa, kịp thời phát hiện, ngăn chặn hành vi trục lợi, vi phạm quy định về bảo tồn.

Kế hoạch cũng đề cao vai trò của cộng đồng dân cư, những người trực tiếp sống trong không gian di sản trong việc giám sát, bảo vệ, phát huy giá trị di tích. Sự tham gia của người dân không chỉ giúp nâng cao hiệu quả quản lý, mà còn nuôi dưỡng tình yêu, niềm tự hào với di sản quê hương, tạo nền tảng vững chắc cho bảo tồn bền vững.

Với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, sự đồng thuận của nhân dân, và sự chỉ đạo sát sao của UBND tỉnh, công tác bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị di sản văn hóa của Lào Cai sẽ bước sang giai đoạn mới, bài bản, hiện đại và bền vững, góp phần xây dựng hình ảnh một Lào Cai giàu truyền thống, đậm đà bản sắc, phát triển hài hòa giữa bảo tồn văn hóa với phát triển kinh tế - xã hội.

Q.VY