Lào công bố dịch bại liệt, WHO khuyến nghị Việt Nam tăng cường giám sát

Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Liên Hương phát biểu tại cuộc họp - Ảnh: VGP

Nguy cơ bệnh bại liệt xâm nhập Việt Nam là hiện hữu

Tại cuộc họp trực tuyến toàn quốc về công tác phòng chống bệnh bại liệt do Bộ Y tế tổ chức này 12/12, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Liên Hương cho biết, nước ta có trên 95% trẻ em được tiêm, uống vaccine bại liệt trong nhiều năm qua, Việt Nam đã không ghi nhận bất cứ trường hợp mắc bại liệt nào và được tổ chức WHO công nhận thanh toán bệnh bại liệt trên toàn quốc vào năm 2000.

Tuy nhiên, trước diễn biến tình hình bệnh bại liệt tại Lào vừa ghi nhận 1 ca dương tính với virus bại liệt tuýp 1 có nguồn gốc từ vaccine (VDPV1) vào cuối tháng 8 và đầu tháng 10/2025 nước này ghi nhận thêm 2 trường hợp dương tính trong số 28 trẻ khỏe mạnh, ngày 17/10, Lào đã công bố dịch bại liệt toàn quốc.

Tổ chức WHO coi ổ dịch tại Lào là ổ dịch của khu vực và khuyến cáo các nước có chuyên biên giới với Lào cùng triển khai các biện pháp đáp ứng chống dịch. Tổ chức này cũng cảnh báo nguy cơ xâm nhập bại liệt vào Việt Nam là rất cao và hiện hữu.

Trước cảnh báo của WHO về bệnh bại liệt trong khu vực và trên thế giới dẫn đến gia tăng nguy cơ virus bại liệt xâm nhập vào Việt Nam và bệnh này có thể quay trở lại sau nhiều năm khi đã được tổ chức này công nhận thanh toán, loại trừ, Bộ Y tế cho biết, Bộ đã khẩn trương chỉ đạo các đơn vị tăng cường giám sát các trường hợp liệt mềm cấp, tăng cường tiêm chủng thường xuyên nhằm duy trì và nâng cao tỷ lệ miễn dịch trong cộng đồng, đánh giá nguy cơ và nâng cao năng lực về xét nghiệm…

Toàn cảnh cuộc họp - Ảnh: VGP

WHO khuyến nghị Việt Nam

Tại cuộc họp, đại diện tổ chức WHO tại Việt Nam cho biết, cuộc họp lần thứ 43 của Ủy ban khẩn cấp về Điều lệ y tế quốc tế về bại liệt do Tổng Giám đốc WHO triệu tập tháng 10/2025 kết luận rằng, nguy cơ lây lan quốc tế của virus này vẫn tiếp tục là một vấn đề y tế khẩn toàn cầu.

Các khu vực đã loại trừ bại liệt vẫn bị ảnh hưởng bởi các đợt bùng phát dịch bại liệt do các chủng virus biến đổi gen gây ra như khu vực châu Âu có nhiều quốc gia có dịch năm 2024-2025; khu vực Tây Thái Bình Dương có Indonesia, Papua New Guinea bùng phát năm 2022-2025, Lào bùng phát năm 2025.

Riêng tại Việt Nam, tổ chức này cảnh báo khoảng trống miễn dịch do tỷ lệ tiêm chủng bại liệt chưa đạt chỉ tiêu, hệ thống giám sát liệt mềm cấp trong một số năm gần đây chưa đạt chỉ tiêu, giám sát môi trường đã tạm dừng hoạt động từ tháng 12/2023.

Tổ chức này khuyến nghị Việt Nam ứng phó dịch theo cách tiếp cận khu vực. Cụ thể, triển khai khẩn chiến dịch tiêm chủng bổ sung bOPV tại các tỉnh có nguy cơ cao và tăng cường tiêm bù, tiêm vét bOPV/IPV tại các tỉnh còn lại.

Đồng thời xây dựng kế hoạch chuẩn bị và ứng phó dịch bại liệt toàn quốc bao gồm tiêm chủng, giám sát và xét nghiệm. Thậm chí, cần rà soát 1-2 tuần/lần những trường hợp nghi ngờ, lấy mẫu tất cả các trường hợp liệt mềm ở trẻ từ 15 tuổi trở xuống để xét nghiệm…

Bên cạnh đó, cần khôi phục các điểm giám sát môi trường tại miền Bắc và mở rộng tới các khu vực nguy cơ cao; đảm bảo đủ vật tư xét nghiệm cho giám sát và xét nghiệm, giám sát môi trường.

Tăng cường phối hợp xuyên biên giới với Lào và hợp tác với các đối tác toàn cầu để chủ động phòng bệnh; chia sẻ thông tin kịp thời với WHO, mạng lưới bại liệt toàn cầu để nhận được hỗ trợ kịp thời cho quốc gia và khu vực.

Đặc biệt, Luật Phòng bệnh vừa được Quốc hội thông qua, tổ chức WHO khuyến cáo cần sớm xây dựng Nghị định và thông tư liên quan để tạo điều kiện cho các hoạt động ứng phó bại liệt cũng như các bệnh truyền nhiễm khác.

Theo baochinhphu.vn