Lao đao vì chi phí vận tải tăng cao

Gỗ là một trong những ngành chịu ảnh hưởng nặng nề bởi chi phí vận tải biển tăng cao. Ảnh: M.Hoa.

Doanh nghiệp bị đội chi phí

Những diễn biến trên Biển Đỏ đã và đang gây ảnh hưởng lớn đến hoạt động vận tải biển, từ đó gây gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu. Rủi ro gia tăng trên tuyến vận tải quan trọng này đã buộc các công ty tải phải tránh Kênh đào Suez - tuyến đường biển nhanh nhất từ châu Á sang châu Âu, chiếm khoảng 15% vận chuyển thương mại thế giới khiến thời gian vận chuyển và chi phí gia tăng, tác động tiêu cực đến các DN sản xuất và xuất khẩu của nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam.

Thông tin từ các doanh nghiệp (DN) và ngành hàng, lĩnh vực chịu ảnh hưởng nặng nhất do khủng hoảng Biển Đỏ sẽ là dệt may, da giày, đồ gỗ, nông sản và các sản phẩm đông lạnh. Các tàu chở hàng đã phải đi vòng qua tuyến đường dài hơn, làm thời gian vận chuyển kéo dài thêm từ 7 - 14 ngày, dẫn đến tình trạng chi phí vận chuyển hàng bị đội lên cao. Theo tính toán của các DN, với 1 container đi qua khu vực châu Âu, chi phí có thể tăng thêm từ 1.000 - 2.000 USD.

Chia sẻ về vấn đề này, ông Trần Việt Long - Giám đốc Công ty CP Thương mại và xuất nhập khẩu Việt Phát cho biết, hiện DN đang bị chậm đơn hàng xuất khẩu sản phẩm mỹ nghệ từ Việt Nam sang EU, cụ thể là Đức và Hà Lan do hoạt động vận tải bị gián đoạn và nhiều đơn vị vận tải biển đẩy chi phí vận tải lên quá cao.

“DN đã đàm phán với các đối tác về thời gian giao hàng cũng như chi phí mới phát sinh do tác động ngoài mong muốn. Phía đối tác cũng khá hợp tác và chia sẻ, song họ chỉ đồng ý hỗ trợ khoảng 30% chi phí cước phát sinh, phần còn lại DN phải bù đắp. Đó là còn chưa nói đến việc chậm giao hàng khiến các hợp đồng của đối tác bị ảnh hưởng, từ đó ít nhiều sẽ giảm uy tín của DN sau này”- ông Long cho biết.

Là DN chuyên xuất khẩu sản phẩm trái cây sang thị trường New Zealand, ông Nguyễn Hoàng Anh - Phó Giám đốc phụ trách kinh doanh, Công ty Đầu tư Thương mại Phú Hoàng thông tin, lô hàng thanh long nghịch vụ xuất khẩu của DN với đối tác có nguy cơ phải hủy bỏ do việc vận chuyển gặp nhiều khó khăn.

“Hãng tàu biển đang lựa chọn mặt hàng vận chuyển, trong đó khuyến cáo hạn chế các mặt hàng rau củ quả, hàng tươi sống vì thời gian vận chuyển khó chính xác theo đúng vận đơn. DN đang cân nhắc chuyển hàng qua đường hàng không, nhưng như thế chi phí sẽ đội lên rất lớn, khó thương thuyết được với các đối tác. Nếu quá trình này còn kéo dài, DN phải tính lựa chọn thay đổi mặt hàng và đối tác xuất khẩu” - ông Hoàng Anh bày tỏ lo lắng.

Chủ động ứng phó

Theo chia sẻ của ông Đào Phan Long - Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp cơ khí Việt Nam (VAMI), ảnh hưởng với các DN ngành cơ khí là có song không tác động mạnh như những ngành hàng khác. Bởi DN cơ khí Việt Nam thực hiện gia công cho các đối tác trong nước hoặc các nước lân cận, nên vận chuyển tương đối thuận lợi.

Dù vậy, ông Long cũng khuyến nghị, các DN cần chủ động liên hệ với các đối tác để thương lượng lại giá cả, thời gian vận chuyển để giảm thiểu những bất lợi do chi phí tăng cao. Ngoài ra, cần đa dạng hóa thị trường các nước trong khu vực, đẩy mạnh xuất khẩu chính ngạch sang Trung Quốc, một thị trường gần rất tiềm năng của Việt Nam.

Theo ông Trần Thanh Hải - Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công thương), để bảo vệ lợi ích cho DN, Bộ Công thương đã đề nghị hiệp hội ngành hàng thuộc ngành logistics tăng cường theo dõi, thường xuyên cập nhật tình hình đến DN trong ngành, nắm chắc thông tin để chủ động kế hoạch sản xuất, xuất nhập khẩu hàng hóa, tránh phát sinh ùn tắc và các tác động bất lợi khác.

Cùng đó, Bộ Công thương yêu cầu DN xuất nhập khẩu theo dõi sát tình hình, chủ động lên phương án thích hợp, trao đổi với đối tác để trong trường hợp cần thiết có thể kéo dài thời gian đóng hàng, nhận hàng. Ngoài ra, DN cần tìm kiếm và đa dạng hóa nguồn cung, để hạn chế ảnh hưởng đối với chuỗi cung ứng. Đặc biệt, cần tìm hiểu về phương thức vận chuyển đường sắt để có lựa chọn khác nhau về phương thức giao hàng.

“

“Trong bối cảnh này, các DN xuất khẩu qua phương thức đường biển cần có biện pháp ứng phó kịp thời, để tránh những thiệt hại đáng tiếc xảy ra” – ông Trần Thanh Hải, Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công thương) nêu quan điểm.

Thanh Xuân