Lao động xa nhà đón Tết ấm

Nằm biệt lập ở vùng đồi xã Phú Sơn (thị xã Hương Thủy) nhưng không khí Tết tại Nhà máy Điện rác Phú Sơn không khác gì ở trung tâm phố thị. Liu Shuai, kỹ sư nhà máy là một trong 13 người Trung Quốc đang làm việc tại đây. Theo lịch trong mấy ngày nghỉ Tết này, anh sẽ ở lại lo việc điều hành, giám sát hoạt động vận hành, xử lý rác đảm bảo đúng kế hoạch, tiến độ.

Ở Hồ Nam (Trung Quốc), phong tục đón tết cổ truyền nơi đây theo lời anh Liu Shuai kể có rất nhiều nét tương đồng như ở Huế, Việt Nam. Đây là dịp lễ quan trọng nhất trong năm, nên thời điểm này, bố mẹ, vợ con anh ở nhà đã được nghỉ ngơi, quây quần bên nhau và bắt đầu chuẩn bị bánh chưng, bánh tét, mì trường thọ. Họ sửa sang, lau dọn, trang trí nhà cửa, treo đèn lồng, câu đối, tranh vẽ... để cầu mong một năm mới bình an, may mắn, sung túc. "Tất cả mọi nơi ở quê mình giờ là một màu đỏ rực may mắn", Liu Shuai thân thiện khoe.

Liu Shuai tâm sự, đây là năm đầu tiên anh ra nước ngoài làm việc và cũng là năm đầu tiên đón Tết xa quê. Dịp Tết này, được Tổng bộ tại Trung Quốc quan tâm thăm hỏi, gửi quà tặng cho gia đình, nên anh rất yên tâm. Về phần cá nhân, anh tiết lộ đã dành nguyên tiền lương, tiền thưởng cao hơn gấp 3 so với bình thường, cùng đặc sản mứt gừng Huế, mè xửng, bánh sầu riêng, cà phê... gửi về cho gia đình để góp thêm hương vị ngày xuân.

"Tranh thủ lúc ngoài giờ, mình chạy lên phố ngắm hoa xuân, thong dong chụp vài bức hình ở những điểm vui xuân như Đại Nội, Bia Quốc Học, công viên... rồi gửi về cho vợ và con gái nhỏ cùng lưu giữ. Mình muốn họ cùng trải nghiệm sự ấm áp, hiền hòa của vùng đất Huế, con người Huế và giúp họ yên tâm khi vắng người thân trong ngày Tết", Liu Shuai nói.

Những ngày cuối năm, lượng rác đổ về nhà máy tăng gấp đôi gấp ba. Có hôm, nhà máy phải xử lý 800 tấn rác. Để tránh ùn ứ, ảnh hưởng đến môi trường, nhà máy phải tăng ca tăng kíp, bố trí nhân, vật lực hoạt động xuyên suốt 24/24. Hà Văn Liêm cũng là một trong số những người nằm trong danh sách được phân công "trực Tết".

"Biết ba mẹ rất trông con cái sum vầy đông đủ bên mâm cơm cúng gia tiên đón thời khắc giao thừa, nhưng vì đặc thù công việc nên ba mẹ cũng rất thông cảm", Liêm tâm sự. Thực ra trong mấy ngày Tết, ở lại ký túc xá của nhà máy, anh em được trang cấp không thiếu món gì, thứ gì mà người dân Huế dùng để "ăn Tết".

Dù không thể đón thời khắc giao thừa, đón ngày đầu năm mới bên người thân, nhưng Liêm vẫn lạc quan đùa: "Rứa lại hay, đỡ bị hỏi có người yêu chưa; lúc mô cưới vợ... Tuy nói vậy, nhưng Liêm cũng không dấu cảm xúc: "Hạnh phúc đôi khi chỉ cần được thấy ba mẹ mỉm cười. Nên để ba mẹ vui, Tết này em dành trọn 2 ngày mồng 2 và 3 để cùng ba mẹ đi thăm hỏi, chúc tết bà con".

Là nhân viên "đời đầu" vào làm tại nhà máy sau khi tốt nghiệp Đại học Bách khoa Đà Nẵng, Liêm khá hài lòng với mức lương, sự đãi ngộ mà công ty dành cho mình. "Nếu so với mặt bằng chung các nhà máy ở các khu công nghiệp trên địa bàn, mức lương của em hiện tại khá nhỉnh hơn nhiều nơi", Liêm trò chuyện. Nếu kể cả thời gian Nhà máy Điện rác Phú Sơn vận hành chạy thử, đây là mùa Tết thứ hai, Liêm cùng một số anh em kỹ sư, công nhân cùng đón thời khắc giao thừa bên những "cỗ máy rác".

Anh Nguyễn Văn Khánh, đại diện Công ty TNHH Năng lượng môi trường EB, Chủ đầu tư Nhà máy điện rác Phú Sơn cho biết, công ty đã giao bộ phận hành chính lo hậu cần, mua sắm các món bánh, mứt, đồ uống... phân về các ca trực để anh em "nhâm nhi" hương vị ngày Tết.

Dù phải làm xuyên Tết, nhưng anh em công nhân, kỹ thuật trong công ty rất vui vẻ "nhận lệnh". Họ thấu hiểu công việc của nhà máy còn mang ý nghĩa công ích cho xã hội và môi trường. Từ khi Nhà máy rác Phú Sơn có mặt tại Huế, mối lo từ chính quyền và người dân về ô nhiễm rác đã giảm đi nhiều phần, lượng rác phải chôn lấp hàng ngày ra môi trường tự nhiên giờ cũng chỉ còn dưới 20%.

Chia tay những kỹ sư trẻ điều hành máy, nhân viên cẩu rác khi họ vẫn đang chú tâm vào việc, chúng tôi không quên lời nhắn nhủ của cô thông dịch viên Thủy Chung: "Anh chị đừng quên lần sau có dịp phải ghé thăm khu ký túc xá của chúng em cạnh bên. Để thấy, ở nhà máy rác có khu nhà ở cho công nhân viên chẳng khác khu resort 4, 5 sao". Trên lối đi nội bộ, chúng tôi dõi mắt theo lối dẫn từ nhà máy về khu ký túc xá, hai bên là cây xanh, xen lẫn mấy chậu hoa cúc, mai vàng bắt đầu hé nụ. Một không khí trong lành dưới tiết xuân ấm áp ùa về, hòa nhịp cùng những "cỗ máy" đang vận hành biến rác thành điện, thành tiền không biết mệt.

Dưới tiết trời se lạnh của những ngày giáp Tết Ất Tỵ, công trường cầu vượt biển Thuận An vẫn hối hả tiếng người, tiếng máy vào ca. Đứng dưới chân cầu vượt cửa biển dài nhất miền Trung, phóng tầm mắt là thấp thoáng một vệt dài bê tông cầu nối bờ bắc là xã Hải Dương - nay đã về chung một nhà với phường Thuận An (quận Thuận Hóa).

Bước vào chiếc thang máy với sức chứa tầm 10 người, chúng tôi từ từ được đưa lên cao. Thấy chúng tôi có vẻ căng thẳng, choáng ngợp, anh Lê Trung Hiếu, Phó Chỉ huy công trường - công trình cầu vượt biển Thuận An trấn an: "Anh chị yên tâm, mọi thứ đều rất đảm bảo an toàn".

Đáp mặt cầu, nơi có độ cao cách mặt nước biển chừng 43m, cao hơn cầu bình thường khoảng 20m, nhưng không khí làm việc ở đây chẳng khác gì dưới mặt đất. Hàng chục anh em, máy móc đang tất bật thi công. Mỗi người mỗi việc, khi cần huy động nhiều sức thì anh em hô hào gọi nhau hỗ trợ đẩy kéo khá nhịp nhàng.

Là một trong những công nhân nhập cuộc kể từ những ngày đầu công trình khởi công, đây là năm đầu anh Lê Văn Tú (Thanh Hóa) được phân công ở lại trông coi công trường và cũng là lần đầu tiên anh Tú đón Tết xa nhà. "Báo tin về cho gia đình, tuy cả nhà có chút hẫng hụt, nhưng vẫn động viên mình yên tâm túc trực, vui vẻ ăn Tết cùng anh em và người dân Huế", anh Tú kể.

"Trước đây theo các công trình thủy điện, thường xuyên xa nhà nên mình đã quen. Bữa nay có dịch vụ mạng zalo, messenger, facetime, lúc nào muốn nói chuyện, thấy mặt vợ con, chỉ cần bấm gọi video là cả nhà đã được đoàn tụ "online", nên đỡ nhớ hơn", anh Tú tâm sự.

Trên gương mặt hiền từ, lạc quan, anh Tú không ngại chia sẻ về các khoản tiền lương, tiền thưởng tết và chế độ phụ cấp 10 triệu đồng trực tết. Số tiền này anh dành gửi về cho vợ, con ở nhà mua sắm Tết và biếu tặng bố mẹ. Còn phần thực phẩm, hoa quả, bánh mứt, vật dụng cần thiết trong những ngày Tết đã có đơn vị lo sắm đầy đủ, không thiếu một món gì.

Dịp nghỉ tết Nguyên đán này, công ty cắt cử 7 người ở lại công trường để trông coi công trình, máy móc, vật tư, vật liệu... Đơn vị đặc biệt quan tâm động viên, hỗ trợ về vật chất và tinh thần không chỉ với người lao động mà cả những người thân của họ ở quê nhà. Nhiều anh em lao động không còn cảm giác buồn, tủi thân khi không được trở về đoàn viên cùng gia đình trong những ngày tết cổ truyền.

May mắn đón những ngày tạnh ráo hiếm hoi cuối năm, nhiều hạng mục công trình đang tăng tốc các mũi thi công chính, như lao dầm làn, đúc hẫng trụ chính để hợp long, căng cáp dây văng... Khởi công từ tháng 3/2022, sau gần 3 năm thi công, đến thời điểm này, cầu vượt cửa biển Thuận An dài hơn 2,36km đang vào giai đoạn cuối hợp long và phấn đấu hoàn thành công trình cầu vào đầu quý 2/2025 theo tiến độ đề ra.

Anh Hiếu cho biết: "Bất chấp những ngày thời tiết khắc nghiệt, công trường vẫn tăng ca, tăng kíp bám từng hạng mục làm việc nhộn nhịp dường như không nghỉ. Những hôm trời mưa, chúng tôi cho anh em căng bạt để làm. Phải linh hoạt, cấp tập như thế mới kịp tiến độ và cũng để các anh em yên tâm lên xe về quê đón Tết".

Trước Tết 5 ngày, hơn 80 lao động ở công trường thi công của Công ty Cổ phần Tập đoàn Đạt Phương háo hức sẵn sàng hành lý, quà cáp về quê. Trên chuyến xe chở anh em công nhân do công ty thuê, người xa nhất ở tận Phú Thọ, gần nhất cũng cách Huế khoảng 500km, năm nay, họ lại may mắn được về nhà đón Tết bên gia đình, người thân. Để rồi chỉ qua 9 ngày vui Tết đón xuân, họ lại chia tay người thân, xách ba lô, tiếp tục hành trình "nối thêm những con đường, những nhịp cầu, tạo những "bờ vui" mà người dân thành phố Huế ngóng đợi.

Ngược lên công trường thi công cầu vượt sông Hương, nối 2 quận Thuận Hóa và Phú Xuân, nơi được xem là "trái tim" của TP. Huế đang rộn ràng tiếng máy móc, phương tiện dù tết đã cận kề. Để đẩy nhanh tiến độ, kịp thông tuyến vào dịp 26/3 năm nay, đơn vị thi công là Công ty TNHH Thương mại và Xây dựng Trung Chính - Hà Nội (Công ty Trung Chính) phải bố trí, phân chia nhân công làm ngày làm đêm. Mỗi ngày, tại đây có hơn 200 cán bộ, kỹ sư công nhân và hàng chục phương tiện, thiết bị chuyên dụng ra vào ca để hoàn thành tiến độ đã giao. Với mốc thời gian đã ấn định thông xe kỹ thuật vào cuối quý 1/2025 khả năng sẽ nằm trong tầm tay vì mọi khó khăn đã được tháo gỡ, nhất là công tác giải phóng mặt bằng ở phía nam nút đường Bùi Thị Xuân (phường Phường Đúc, quận Thuận Hóa).

Khi chúng tôi trao đổi về chuyện nghỉ Tết, anh Trần Anh Long, Phó Giám đốc điều hành Công ty Trung Chính cười. Anh Long cho rằng, Công ty Trung Chính là đơn vị luôn làm việc xuyên Tết, bởi thường có nhiều dự án, công trình với khối lượng công việc đồ sộ. Thông thường những ngày cận Tết trong mấy năm gần đây, thậm chí cả đêm giao thừa, không chỉ công nhân mà lãnh đạo đơn vị vẫn có mặt ở công trình vui vẻ, động viên nhau vì công việc và nhiệm vụ. Mặc dù đặc thù công việc như vậy nhưng lãnh đạo đơn vị hết sức thông cảm, chia sẻ cùng cán bộ công nhân, như cắt cử, bố trí phân công ca, kíp thi công, nếu những trường hợp năm nay vắng nhà thì hẹn năm sau lại có nồng ấm hương vị Tết ở quê. Những ngày giáp Tết Ất Tỵ này, công ty đã chia ca hơn 30 công nhân và cán bộ điều hành công trình ở Thanh Hóa, Nghệ An, Lào Cai… về "ăn Tết sớm", sau đó phải trở lại trực bảo vệ phương tiện máy móc và thi công các hạng mục phụ trên công trường cầu vượt sông Hương trong những ngày Tết.

Anh Trần Hữu Vân, gần 60 tuổi, quê Nghệ An, người có nhiều năm làm trong ngành xây dựng và mới “đầu quân” vào Công ty Trung Chính hơn 1 năm nay cũng ít khi có dịp đón Tết cùng người thân. Tết của anh Vân hầu như đều ở trên công trường, nhất là khi thi công dự án đòi hỏi chất lượng và tiến độ như cầu vượt sông Hương đang gần chạm đích. Anh nói: "Tết đến ai cũng nôn nao. Thế nhưng vì công việc gấp rút nên năm nay mình ở lại công trường theo sự phân công của tổ nhóm. Đây cũng là cơ hội để xem không khí vui xuân đón Tết của người dân thành phố Huế khi vừa lên thành phố trực thuộc Trung ương". Làm việc xuyên Tết, đơn vị cũng có chế độ hỗ trợ cao gấp vài lần ngày thường, giúp anh em trong ca trực có thêm thu nhập để gửi về lo bánh mứt, áo quần mới cho người thân, con cái ở quê nhà.

Giữa những tia nắng yếu của chiều cuối năm, chúng tôi gặp kỹ sư Nguyễn Việt Thắng khi anh vừa kiểm tra công trình trở về căn phòng Ban điều hành cầu vượt sông Hương tại đường Kim Long (quận Phú Xuân). Anh Nguyễn Việt Thắng là kỹ sư trẻ có nhiều năm làm việc tại Đà Nẵng, Quảng Nam nhưng lại gặp duyên gia nhập vào Công ty Trung Chính kể từ thời điểm dự án cầu vượt sông Hương khởi công. Theo lời Thắng, mấy năm trước, anh được về nhà sớm nhưng năm nay ở lại ăn Tết, bám công trình cầu vượt sông Hương theo sự phân công của lãnh đạo đơn vị. Mọi chế độ hỗ trợ, nhu yếu phẩm cho sinh hoạt vào thời gian này đã sẵn sàng, đầy đủ. Vui là những ca trực có nhiều tổ, đội bám chốt trên công trường, tối đến sẽ gặp nhau đùa giỡn, ca hát, xem phim, rỗi thì gọi video về nhà, nói chuyện với bố mẹ, anh chị em và mấy cháu ở nhà…

“Bây giờ, em thấy những ngày Tết vẫn bình thường nên khi nghe phân công ở lại mình quyết định ngay. Mục đích hơn cả là em mong muốn góp sức nhỏ của mình cho dự án cầu vượt sông Hương sớm hoàn thành” - Thắng nói.

Ngày 26 Tết, dưới tiết trời hửng nắng nhẹ càng làm cho đường phố Huế tấp nập, nhộn nhịp những dòng người đi mua sắm, dạo phố, lưu lại những khoảnh khắc xinh tươi, rực rỡ trước thời khắc đón Tết về. Khắp nơi sáng rực đủ sắc màu xanh đỏ tím vàng của hoa, của cây, hàng hóa tết và của áo quần mới. Trong dòng người đang háo hức chuẩn bị mọi thứ để đón một năm mới sung túc, bình an, đủ đầy, thì trên các cung đường len lỏi những shipper, những anh chạy grab cũng tất bật không kém. Nguyễn Đăng Hiệp, shipper Viettel Post vẫn đang rong ruổi trên chiếc xe máy chất đầy hàng để kịp giao cho khách. Cách đây mấy hôm, hỏi em Tết này về quê không? Em còn bảo "em chưa biết chị ơi!". Đến hôm Tết cận kề, thấy em vẫn chưa rời Huế, vẫn còn những đơn hàng chưa giao, tôi đoán có lẽ em đang luyến tiếc chuyện kiếm tiền.

Vội vàng trò chuyện để còn "chạy" theo các đơn hàng dày cộm trên xe, Hiệp nói: "Ngày thường em chạy 50, 60 đơn. Mấy ngày Tết chạy lên hơn cả 100 đơn. Thu nhập mấy ngày Tết tầm 300 - 400 nghìn đồng, cao hơn gần gấp đôi ngày thường". "Biết là mệt, nhưng thêm được đồng nào hay đồng ấy. Gửi về cho bố mẹ dôi dư sắm Tết mình cũng vui", Hiệp giãi bày.

Quê Hiệp ở tận Nghệ An. Qua lời em kể, ở quê có nhiều bạn đang thất nghiệp, công việc shipper của em dù vất vả, nguy hiểm nhưng lại có thu nhập tương đối khá để phụ giúp bố mẹ và tự lập. Bây giờ, những người trẻ chịu khó bươn chải kiếm tiền như Hiệp không ít. Thay đổi của xã hội, xu thế lao động cũng đang làm nhiều bạn trẻ thích ứng dịch chuyển theo.

Những ngày Tết cận kề, khi mà nhà nhà, người người hào hứng về quê, sum vầy đón năm mới bên người thân, một số bạn sinh viên quyết định ở lại Huế đón Tết. Qua trò chuyện với cậu sinh viên người Quảng Nam, "mối" quen của gia đình, em kể: "Tết nào em cũng chịu khó ở lại chạy grab, tranh thủ nhận phụ bán cà phê mấy ngày Tết. Làm việc những ngày này thu nhập gấp ba ngày thường. Em tích cóp để nộp tiền học, đỡ xin ba má. Ra năm, tranh thủ lúc nào thuận tiện em về thăm nhà sau".

Cuộc sống là những vòng quay. Dù xa quê, xa người thân trong thời khắc đón chào xuân mới, nhưng họ vẫn vững tâm thế thoải mái và nhiệt tình, trách nhiệm để hoàn thành tốt công việc. Bây giờ đã là thời kỳ của công nghệ số, mạng không dây, điện thoại thông minh..., khoảng cách địa lý không còn là trở ngại để kết nối, đoàn viên. Với những người thợ cầu đường nay đây mai đó hay những lao động phổ thông phải xa quê mưu sinh, họ hào hứng cùng người dân Cố đô đón một mùa Tết đầm ấm, tươi vui, dù ở phương xa người thân vẫn mong họ về.