Lập Thạch (Vĩnh Phúc): Đánh giá kết quả thực hiện xây dựng Làng văn hóa kiểu mẫu giai đoạn I

Toàn cảnh hội nghị.

Trong năm 2023 huyện Lập Thạch triển khai xây dựng 3 Làng văn hóa kiểu mẫu gồm: Thôn Hoàng Chung, xã Đồng Ích; thôn Vân Nam, xã Vân Trục và thôn Quảng Cư, xã Quang Sơn. Đến nay, cả 3 khu thiết chế văn hóa Làng văn hóa kiểu mẫu đã được nhà thầu bàn giao công trình cho UBND xã và thôn quản lý, sử dụng.

Thực hiện các tiêu chí xây dựng Làng văn hóa kiểu mẫu theo Nghị quyết số 08 của HĐND tỉnh, đến nay Làng văn hóa kiểu mẫu Hoàng Chung đạt 9/14 tiêu chí với 49/58 tiêu chí thành phần; Làng văn hóa kiểu mẫu Vân Nam, xã Vân Trục đạt 7/14 tiêu chí với 46/58 tiêu chí thành phần; Làng văn hóa kiểu mẫu Quảng Cư, xã Quang Sơn đạt 10/14 tiêu chí với 46/58 tiêu chí thành phần.

Trong thực hiện các chính sách đặc thù hỗ trợ xây dựng Làng văn hóa kiểu mẫu theo Nghị quyết số 06 của HĐND tỉnh, đến nay, Làng văn hóa kiểu mẫu thôn Hoàng Chung đã rà soát, đăng ký được 13/16 chính sách, có 3 chính sách chưa thực hiện được là: Chính sách hỗ trợ mô hình điểm du lịch cộng đồng; chính sách hỗ trợ mô hình Homestay, Farmstay; chính sách hỗ trợ bảo vệ và phát huy giá trị nhà có giá trị kiến trúc.

Huyện Lập Thạch đã hoàn thành và đưa vào sử dụng cả 3 khu thiết chế văn hóa thể thao Làng văn hóa kiểu mẫu đúng tiến độ.

Làng văn hóa kiểu mẫu Vân Nam, xã Vân Trục đã rà soát, đăng ký được 11/16 chính sách, còn 5 chính sách chưa thực hiện được là: Chính sách hỗ trợ mô hình điểm du lịch cộng đồng; chính sách hỗ trợ mô hình homestay, farmstay; chính sách hỗ trợ bảo vệ và phát huy giá trị nhà có giá trị kiến trúc; chính sách hỗ trợ tu bổ, tôn tạo và phát huy giá trị di tích được xếp hạng; chính sách hỗ trợ phục dựng, bảo tồn, phát huy các lễ hội truyền thống.

Làng văn hóa kiểu mẫu thôn Quảng Cư, xã Quang Sơn đã rà soát, đăng ký được 13/16 chính sách, có 3 chính sách chưa thực hiện được là: Chính sách hỗ trợ mô hình điểm du lịch cộng đồng; chính sách hỗ trợ mô hình homestay, farmstay; chính sách hỗ trợ bảo vệ và phát huy giá trị nhà có giá trị kiến trúc.

Khu thiết chế văn hóa thể thao là nơi người dân tập trung thể dục thể thao, giao lưu văn nghệ, gắn kết tình làng nghĩa xóm.

Thông qua việc đánh giá kết quả khi xây dựng 3 làng văn hóa kiểu mẫu đầu tiên của huyện năm 2023, huyện Lập Thạch đã rút ra được những bài học kinh nghiệm trong xây dựng Làng văn hóa kiểu mẫu.

Đồng thời, chỉ ra những khó khăn vướng mắc trong thực hiện các tiêu chí như: Mặc dù việc xây dựng khu thiết chế Làng văn hóa kiểu mẫu đã được đưa vào kế hoạch sử dụng đất năm 2023, 2024 nhưng điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất đến nay chưa được phê duyệt. Kinh phí dành cho hạ tầng kinh tế - xã hội là 10 tỷ đồng/làng không đảm bảo thực hiện đầu tư tiêu chí về đường giao thông, điện chiếu sáng, rãnh thoát nước, bãi đỗ xe, nghĩa trang… Việc các hộ dân chăn nuôi trong khu dân cư vẫn còn nên thực tế khi đến gần các khu chuồng trại vẫn phát sinh mùi hôi khó xử lý triệt để. Tiến độ thực hiện tiêu chí cảnh quan về hệ thống đường dây điện hạ thế gặp khó khăn do ngành điện lực, viễn thông chưa thực sự vào cuộc thực hiện.

Cùng với đó là khó khăn trong thực hiện các chính sách hỗ trợ. Toàn huyện Lập Thạch có nhiều mô hình phát triển kinh tế không nằm trong phạm vị hỗ trợ của Nghị quyết 06 của HĐND tỉnh như trồng lúa hữu cơ, nuôi ong, hươu, dúi, cá… Thực trạng đất đai các hộ có diện tích từ 500 - 1000m2 đất vườn gắn với đất thổ cư là rất ít. Các hộ dân thường kết hợp chăn nuôi trồng trọt với nhau tận dụng phụ phẩm để hỗ trợ nhau trong trồng trọt và chăn nuôi. Nhưng điều kiện được hỗ trợ của nghị quyết là không kết hợp bố trí chuồng trại chăn nuôi trên cùng một diện tích của hộ.

Tỷ lệ hàng rào cây xanh hoặc hàng rào khác trồng phủ tối thiểu 80% và trong vườn phải có hệ thống tưới tiêu khoa học và ứng dụng khoa học kỹ thuật, vườn sản xuất được công nhận sản xuất an toàn (hữu cơ, VietGap hoặc tương đương) đây là điều kiện rất khó với hộ nông dân thực hiện lần đầu. Việc thực hiện chính sách hỗ trợ quy tập các mộ riêng lẻ về nghĩa trang còn khó khăn, do yếu tố tâm linh nên còn những hộ gia đình chưa đồng tình, ủng hộ việc di chuyển mồ mả. Có nhiều hộ số lượng mộ phải di chuyển nhiều (17 ngôi mộ), nguồn kinh phí lớn, hộ còn khó khăn về kinh tế, trong khi chính sách lại hỗ trợ sau đầu tư nên hộ chưa thực hiện...

Mặc dù khu thiết chế văn hóa thể thao của cả 3 Làng văn hóa kiểu mẫu đã hoàn thành và đưa vào sử dụng gần 1 năm nhưng do chưa xong thủ tục giao đất nên chưa đủ điều kiện quyết toán 2 dự án tại thôn Quảng Cư (xã Quang sơn) và thôn Vân Nam (xã Vân Trục). Hiện nay, UBND huyện Lập Thạch đã trình sở Tài nguyên và Môi trường làm thủ tục giao đất.

Trong thời gian tới, huyện lập Thạch mong muốn tiếp tục nhận được sự hỗ trợ của các sở, ban, ngành của tỉnh về chuyên môn, thường xuyên trao đổi nhằm tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc để giải quyết dứt điểm những tồn tại trong quá trình triển khai xây dựng Làng văn hóa kiểu mẫu trên địa bàn huyện. Đồng thời, đồng chí có một số kiến nghị về một số nội dung như: Tăng kinh phí đầu tư xây dựng hạ tầng kinh tế cho các Làng văn hóa kiểu mẫu; cần có cơ chế hỗ trợ xây dựng các thủy vực chứa nước thải để đảm bảo vệ sinh môi trường; bổ sung cơ chế chính sách đối với mô hình phát triển kinh tế không nằm trong phạm vi hỗ trợ của Nghị quyết 06 như (lúa thảo dược, nuôi ong, dúi, hươu…); hỗ trợ kinh phí thực hiện nhiệm vụ bảo trì, vận hành, duy trì các khu thiết chế văn hóa - thể thao trong 2 năm đầu…

Bích Huệ