Lật tẩy nhiều thủ đoạn tinh vi của tội phạm ma túy

Trước tình hình đó, lực lượng Hải quan đang triển khai đồng bộ, quyết liệt nhiều giải pháp nhằm kịp thời phát hiện, chặn đứng và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm.

Ngụy trang ma túy trong gói chè, bình đựng măng ớt, mắm tôm

Ông Đặng Văn Đức, Phó Chi cục trưởng Chi cục Điều tra chống buôn lậu (Cục Hải quan) cho biết, những năm gần đây, tình hình tội phạm ma túy trên địa bàn hoạt động hải quan diễn biến ngày càng phức tạp, với nhiều phương thức, thủ đoạn mới, tinh vi, manh động và có yếu tố xuyên quốc gia.

Chỉ trong 11 tháng năm 2025, Hải quan Việt Nam phối hợp Công an, Bộ đội Biên phòng (BĐBP) và Cảnh sát biển đã phát hiện 178 vụ, bắt giữ 236 đối tượng, thu giữ tới 2,4 tấn ma túy các loại. Không chỉ trong nước, chiến dịch Con rồng Mê Kông 7 mà Việt Nam tham gia cũng cho thấy quy mô tội phạm khu vực vô cùng lớn, với 1.155 vụ bị triệt phá. Riêng ma túy chiếm 1.027 vụ, thu giữ 11,8 tấn và hơn 1,7 triệu viên ma túy tổng hợp. Ngoài ra, còn có 20 vụ liên quan đến tiền chất.

Theo đánh giá của Chi cục Điều tra chống buôn lậu, nhiều tuyến đường bộ trọng điểm như Quảng Trị, Khánh Hòa, Ninh Bình, Hà Tĩnh, Điện Biên... đang trở thành “điểm nóng” của tội phạm ma túy. Các loại ma túy bị thu giữ chủ yếu gồm heroin, MDMA, ketamine, cần sa và nhiều dạng ma túy tổng hợp mới. Tội phạm lợi dụng cả đường bộ, đường hàng không và chuyển phát nhanh để vận chuyển, trung chuyển, thậm chí tổ chức sản xuất trái phép ngay trong nội địa.

Trên tuyến đường bộ, ma túy thường được ngụy trang trong gói chè, bình nhựa đựng măng ớt. Các đối tượng thuê người vận chuyển qua cửa khẩu rồi thuê tiếp xe ôm công nghệ giao đến nơi nhận để dễ dàng vứt bỏ tang vật khi bị phát hiện. Lực lượng chức năng từng phát hiện ma túy đá được giấu dưới đáy bể cá cảnh nhập từ Viêng Chăn về Hà Nội.

Những phương thức “truyền thống” vẫn được sử dụng triệt để: giấu ma túy trong hành lý, tư trang của hành khách xuất-nhập cảnh, hoặc trà trộn vào hàng hóa của xe khách liên vận Thái Lan - Lào - Việt Nam qua các cửa khẩu như Cha Lo, Lao Bảo. Nhiều vụ còn cho thấy ma túy bị giấu trong cabin, dưới nắp ca-pô, trong container, thùng carton, ghế ngồi và cả hộc để đồ.

Theo Cục Phòng, chống ma túy và tội phạm, trong năm nay, toàn lực lượng BĐBP đã đấu tranh thành công 101 chuyên án, trong đó nhiều chuyên án có hàm lượng nghiệp vụ cao, thu giữ tang vật với số lượng đặc biệt lớn. Điển hình như Chuyên án A825 của Cục Phòng, chống ma túy và tội phạm, bắt giữ tổng số 20 đối tượng, thu 771,7 kg ma túy tổng hợp; Chuyên án QT925.3 của BĐBP Quảng Trị, thu 500 kg ma túy tổng hợp; Chuyên án A2-225p/Đoàn 2, Cục Phòng, chống ma túy và tội phạm, thu 535 kg thuốc nổ; chống buôn lậu đạt hiệu quả cao (vụ bắt giữ hơn 7 tấn sản phẩm từ động vật hoang dã, có giá trị gần 30 tỷ đồng của BĐBP Vĩnh Long)... Thống kê, các đơn vị BĐBP đã bắt giữ 6.788 vụ, với 10.713 đối tượng (giảm 495 vụ, với 4.272 đối tượng so với năm 2024); thu giữ 2.436,765 kg ma túy các loại...

Đường hàng không đang nổi lên như tuyến vận chuyển ma túy đặc biệt phức tạp. Nguồn ma túy chủ yếu đến từ Đức, Pháp, Hà Lan, Séc và mới đây là Thái Lan, tập trung qua các sân bay lớn: Nội Bài, Tân Sơn Nhất, Đà Nẵng. Ma túy thường được chia nhỏ, trộn trong mỹ phẩm, thực phẩm, đồ khô, thịt cá... với thông tin người gửi - nhận không chính xác. Sau khi lọt qua khâu kiểm tra, hàng được chuyển về các tỉnh tiêu thụ, giao dịch nội địa thông qua các ứng dụng mã hóa như Telegram, Viber.

Ở chiều ngược lại, các đường dây vận chuyển ma túy từ Việt Nam đi Đài Loan (Trung Quốc), Australia, New Zealand chủ yếu ngụy trang trong hàng chuyển phát nhanh, quà biếu, hàng cargo, khai theo tờ khai giấy hoặc phi mậu dịch. Cần sa dạng thảo mộc thường được ép bánh, hút chân không, phủ thực phẩm có mùi mạnh như mắm tôm, tỏi để đánh lạc hướng thiết bị kiểm tra. Ma túy dạng bột như cocaine, heroin, ketamine, methamphetamine được giấu trong bụng gà ủ muối, heo khô, bò khô, dễ bị nhầm là gia vị. Lực lượng Hải quan từng phát hiện ma túy giấu trong vật trang trí bằng gốm dạng trụ xuất khẩu sang New Zealand.

Trước tình hình phức tạp, Chi cục Điều tra chống buôn lậu đã triển khai đồng bộ các biện pháp nghiệp vụ, qua đó tham gia triệt phá 40 vụ án từ đầu năm đến cuối tháng 11/2025, bắt giữ 32 đối tượng, trong đó có người nước ngoài. Tổng số tang vật thu giữ lên tới hơn 1.900 kg ma túy, gồm 129 kg cần sa, 19,3 kg heroin, 1,8 kg cocain, 1.478 kg ketamine, 13 kg methamphetamine, 52 kg MDMA và 99 viên MDMA.

Đáng chú ý, tuyến hàng không và chuyển phát nhanh đang trở thành mục tiêu mà tội phạm ma túy khai thác mạnh nhất. Ma túy được giấu tinh vi trong quà tặng, thực phẩm, linh kiện điện tử, thậm chí trong người hoặc vùng kín, gây khó khăn lớn cho lực lượng kiểm soát. Một thủ đoạn phổ biến khác là gửi ma túy qua dịch vụ chuyển phát nhanh trong những kiện hàng trông “vô hại”. Cần sa thường được ép bánh, hút chân không rồi phủ thực phẩm nặng mùi nồng như mắm tôm, tỏi để “qua mặt” chó nghiệp vụ và máy soi chiếu.

Mới đây, đầu tháng 11/2025, lực lượng Hải quan Chuyển phát nhanh (Chi cục Hải quan khu vực II) đã phối hợp với Phòng Cảnh sát Điều tra tội phạm về ma túy (Công an TP Hồ Chí Minh), Đội Kiểm soát ma túy số 3 và Đội Kiểm soát Hải quan phát hiện bưu kiện gửi từ Đà Nẵng đi New Zealand nghi vấn. Bưu kiện khai báo chứa bún khô, bánh ngọt, bánh Trung thu. Qua kiểm tra, 17/18 bánh dẻo chứa gói tinh thể methamphetamine, giấu trong nhân bánh, tổng trọng lượng khoảng 1 kg, thủ đoạn tinh vi lợi dụng thực phẩm để che giấu ma túy.

Trước đó, cuối tháng 10/2025, khi làm thủ tục xuất khẩu đi Australia, Hải quan Tân Sơn Nhất phát hiện 4 hũ mắm tôm chứa 455 gram heroin, giấu tinh vi trong bao bì nguyên tem nhãn. Lô hàng do công ty vận tải quốc tế đứng tên, khai báo gồm bột sắn dây, cơm cháy, mắm tôm, cho thấy tội phạm ngày càng sử dụng thủ đoạn tinh vi, khó phát hiện để vận chuyển ma túy ra nước ngoài. Lũy kế đến 31/10/2025, Hải quan Khu vực II đã xử lý 20 vụ/9 đối tượng, thu giữ khoảng 119,4 kg ma túy, cùng 431,6 kg tiền chất.

Lực lượng Biên phòng và Hải quan phối hợp tuần tra tại khu vực Mốc 1231 thuộc cửa khẩu Chi Ma.

Ngăn chặn ma túy ngay từ tuyến đầu, địa bàn trọng điểm

Theo Cục Phòng, chống ma túy và tội phạm, hoạt động của tội phạm trong khu vực diễn biến phức tạp đã tác động tiêu cực và gây áp lực rất lớn lên các tuyên biên giới nước ta. Điển hình, tại khu vực Tam giác vàng với sản lượng ma túy lớn và tăng đột biến đã tác động rất lớn đến các nước trong khu vực, đặc biệt là Lào và Campuchia, gây tác động xấu và làm gia tăng áp lực về tội phạm ma túy lên tuyến biên giới Việt Nam - Lào và Việt Nam - Campuchia, trực tiếp là vào khu vực biên giới nước ta.

Theo đánh giá của Bộ Tư lệnh BĐBP, các loại tội phạm đều sử dụng phương thức, thủ đoạn tinh vi. Các đối tượng thường cất giấu ma túy trong hàng hóa và ký gửi trên phương tiện xe khách liên vận quốc tế, xe vận tải hàng hóa của các công ty chuyển phát nhanh hoặc cất giấu ma túy trong các ngăn, thùng bí mật được gia cố trên phương tiện, trà trộn vào hàng hóa xuất nhập khẩu để nhập cảnh qua các cửa khẩu vào Việt Nam.

Các đối tượng còn lợi dụng công nghệ thông tin, mạng xã hội, thiết bị định vị, theo dõi để vận chuyển có kiểm soát và chỉ đạo, điều hành từ xa, lợi dụng dịch vụ vận chuyển trung gian để giao dịch, vận chuyển ma túy; gian dối trong khai báo hải quan; cất giấu trong người, hàng hóa xuất nhập khẩu; lợi dụng ưu đãi, đơn giản hóa thủ tục về xuất nhập khẩu; thương mại điện tử để buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới; lập các hội, nhóm để thực hiện các hành vi lừa gạt, tuyển mộ, chuyển giao và tiếp nhận nạn nhân mua bán người, xuất nhập cảnh trái phép.

Theo ông Đặng Văn Đức, xu hướng mới đáng báo động hiện nay là hoạt động sản xuất trái phép ma túy tổng hợp ngay trong nội địa Việt Nam. Không chỉ nhập khẩu và vận chuyển ma túy từ nước ngoài vào như trước, nhiều tổ chức tội phạm đã chuyển hẳn sang đầu tư cơ sở sản xuất ma túy tại chỗ, với quy mô công nghiệp và thiết bị hiện đại. Tội phạm thường nhập khẩu tiền chất dưới vỏ bọc nguyên liệu hóa chất, mỹ phẩm, rồi đưa về khu vực hẻo lánh để điều chế, sau đó tiêu thụ trong nước hoặc chuyển sang nước thứ ba. Các điểm nóng hiện nay gồm Quảng Trị, Khánh Hòa, Hà Tĩnh, Điện Biên. Ngoài ra, nhiều đối tượng còn lợi dụng xe khách tuyến Lào - Việt Nam, qua các cửa khẩu như Lao Bảo, Cha Lo, để đưa ma túy vào Việt Nam. Ma túy được giấu trong thùng carton, hộc ghế, hành lý, hàng hóa kèm theo, thậm chí cabin, gầm xe, nắp ca pô và container quá cảnh, gây khó khăn lớn cho công tác phát hiện.

Để ngăn chặn hiệu quả, tại hội nghị triển khai kế hoạch cao điểm phòng, chống tội phạm, vi phạm pháp luật dịp trước, trong và sau Tết Nguyên đán Bính Ngọ năm 2026 do Bộ Tư lệnh BĐBP tổ chức, Trung tướng Vũ Trung Kiên, Tư lệnh BĐBP yêu cầu các đơn vị tập trung đấu tranh với tội phạm ma túy, buôn lậu, xuất nhập cảnh trái phép, mua bán người tại các địa bàn trọng điểm. Trung tướng Vũ Trung Kiên nhấn mạnh các đơn vị phải xác định địa bàn trọng điểm để tập trung chỉ đạo, xử lý nghiêm túc, tuyệt đối không để bị động, bất ngờ, tạo điểm nóng. Phải rà soát, phân công lực lượng đúng chức năng, tăng cường biện pháp nghiệp vụ để thu thập tài liệu xây dựng chuyên án; siết chặt kiểm tra, kiểm soát cửa khẩu; đẩy mạnh tuyên truyền pháp luật cho người dân và bảo đảm an toàn tuyệt đối về người, phương tiện trong quá trình đấu tranh.

Trước diễn biến ngày càng tinh vi của tội phạm ma túy, Chi cục Điều tra chống buôn lậu đã tham mưu để Cục Hải quan triển khai nhiệm vụ phòng chống ma túy toàn ngành theo hướng hệ thống, thống nhất, đồng bộ, hiệu quả. Từ nay đến cuối năm 2025, tình hình ma túy, đặc biệt trên tuyến hàng không, được dự báo phức tạp và khó lường, buộc lực lượng hải quan phải kiểm soát chặt chẽ mọi khâu, tuyến, địa bàn trọng điểm như Cao Bằng, Nghệ An, Điện Biên, Hà Nội, Hà Tĩnh, Quảng Trị, Đà Nẵng, TP Hồ Chí Minh.

Để đấu tranh hiệu quả với tội phạm ma túy, ông Lưu Mạnh Tưởng, Phó Cục trưởng Cục Hải quan cho rằng, bên cạnh nỗ lực của lực lượng hải quan, sự phối hợp liên ngành và hợp tác quốc tế đóng vai trò then chốt. Dưới sự chỉ đạo của Bộ Chính trị, Chính phủ và các bộ, lực lượng Hải quan, Công an, Biên phòng, Cảnh sát biển đã triển khai nhiều chuyên án lớn, phát hiện các vụ án ma túy qua đường bộ, đường biển, đường hàng không và chuyển phát nhanh, triệt phá nhiều đường dây xuyên quốc gia. Việc chia sẻ thông tin về thủ đoạn, tiền chất và các loại ma túy mới giúp nâng cao hiệu quả kiểm soát biên giới, cửa khẩu và hàng hóa xuất nhập khẩu.

Tuy nhiên, các đường dây ma túy ngày càng dùng công nghệ cao, chia nhỏ lô hàng, giấu trong hàng tiêu dùng, phương tiện vận chuyển, cùng với tình trạng sản xuất ma túy tổng hợp trong nước từ tiền chất nhập lậu, vẫn tiềm ẩn nguy cơ gia tăng. Các lực lượng chuyên trách cần tiếp tục đánh giá kết quả phối hợp, chia sẻ kinh nghiệm và thống nhất phương hướng hành động để nâng cao hiệu quả đấu tranh.

Nhằm chủ động phòng, chống tội phạm ma túy, các Chi cục Hải quan khu vực, như XVII và III, đã ban hành kế hoạch cao điểm dịp trước, trong và sau Tết Bính Ngọ 2026, tập trung 3 nhóm trọng tâm: Kiểm soát biên giới, giám sát hàng hóa xuất nhập khẩu và nâng cao hiệu quả quản lý rủi ro. Lực lượng Hải quan phối hợp với Biên phòng, Công an, Quản lý thị trường, sử dụng tối đa trang thiết bị hiện đại (máy soi container, máy soi hành lý, chó nghiệp vụ...) để phát hiện và bắt giữ ma túy, hàng cấm.

Thống kê từ Chi cục Hải quan khu vực III cho thấy, đơn vị đã triệt phá 46 vụ án ma túy, bắt giữ 20 đối tượng, thu giữ tổng cộng 1,94 kg ma túy đá, 17,97 kg ma túy tổng hợp, 8,83 kg heroin, 750 kg ketamine, trên 303 kg cocain. Đơn vị tiếp tục xây dựng cơ sở dữ liệu rủi ro, tăng cường kiểm tra doanh nghiệp liên quan tiền chất và nâng cao hợp tác quốc tế nhằm phòng, chống ma túy xuyên biên giới.

Ông Trần Mạnh Cường, Chi cục trưởng Chi cục Hải quan Khu vực III cho biết, ngoài chó nghiệp vụ, hải quan sẽ tận dụng tối đa các thiết bị hiện đại như máy soi container, máy soi hành lý, máy phát hiện ma túy để “bắt đúng, bắt trúng” đối tượng, không ảnh hưởng hoạt động xuất nhập khẩu. Lực lượng kiểm soát hải quan sẽ nâng cao cảnh giác, phối hợp chặt chẽ với các lực lượng Công an, Biên phòng, Cảnh sát biển và doanh nghiệp để chủ động ngăn chặn, xử lý nghiêm mọi vi phạm, bảo đảm cảng biển an toàn, không ma túy.

Lưu Hiệp