Lễ dựng nêu ở Đại Nội Huế

Lễ dựng nêu được tổ chức vào đúng ngày tiết trời xứ Huế nắng ấm nên đã thu hút đông đảo du khách cùng tham dự

Lễ dựng nêu (hay còn gọi là lễ Thướng Tiêu), ra đời theo phong tục cung đình ngày xưa của triều đình nhà Nguyễn vào mỗi dịp Tết Nguyên đán. Ngày nay, nghi lễ này được Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế tái hiện lại thường niên vào mỗi dịp Tết cổ truyền của dân tộc. Đây là chương trình nằm trong khuôn khổ các hoạt động mừng Xuân phục vụ tết Nguyên đán Giáp Thìn 2024.

Trong đời sống cung đình xưa, lễ dựng nêu như để báo hiệu ngày tết đã tới. Chữ Tiêu trong Thướng tiêu có nghĩa là “ngọn cây” nơi cao nhất dễ nhìn thấy. Trước ngày Tết, triều đình làm lễ Thướng tiêu tức lễ “lên nêu” để đánh dấu cho biết ngày Tết đã tới. Mục đích ban đầu để mừng ngày Tết, rồi sau đó cúng những Thần linh để phù hộ cho người nhà được bình an, cầu tổ tiên phù hộ cho con cháu, ngoài ra còn để trừ tà ma gây hại. Triều đình dựng nêu cũng để cầu cho mưa thuận gió hòa, cho dân chúng làm ăn thuận lợi.

Ngoài những quan niệm tâm linh của dân gian, lễ dựng nêu của triều Nguyễn còn báo hiệu tết đến, xuân về

Cây nêu là cây tre già dài gần 20 mét; sau phần lễ, 10 lính vác nêu tiến hành dựng nêu. Ngay sau khi tổ chức tại Triệu Tổ Miếu, lễ dựng nêu tiếp tục được tổ chức tại khu vực Thế Tổ Miếu với các nghi tiết tương tự.

Theo Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế, dưới thời Nguyễn, tục dựng nêu được tổ chức bài bản, thường vào ngày 23 tháng chạp âm lịch, đúng vào ngày đưa ông Táo như đánh dấu mốc cho việc tạm ngừng các công việc trong năm để đón tết. Lễ dựng nêu tại Hoàng cung Huế đã được Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế tái hiện theo một cách thức mới trên cơ sở nghiên cứu và dàn dựng thích nghi trên chất liệu truyền thống vào vào sáng 23 tháng Chạp hàng năm. Trên cơ sở chất liệu cung đình, tác giả đã xây dựng một kịch bản có tính nghi thức về dựng nêu trong chốn hoàng cung, nhằm tạo nên một sinh hoạt có tính điểm nhấn, đồng thời tạo ra không khí vui tươi vào dịp mở đầu Tết Nguyên đán.

Không chỉ phổ biến ở Cố đô Huế, khắp mọi miền đất nước ngày nay vẫn còn duy trì tục lệ này, đó thật sự là một nét đẹp trong truyền thống tâm thức người Việt.

LIÊN MINH