Lễ hội đền Hai Bà Trưng trở thành di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Các đại biểu tham dự lễ kỷ niệm sáng 5-3. Ảnh: Viết Thành

Sáng 5-3, tại cụm di tích Đền- Chùa - Đình Hai Bà Trưng (phường Đồng Nhân), quận Hai Bà Trưng diễn ra Lễ kỷ niệm 1985 năm cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng (40-2025) và công bố Quyết định ghi danh Lễ hội đền Hai Bà Trưng vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

Đồng chí Bùi Thị Minh Hoài, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy, Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội thành phố Hà Nội dự buổi lễ.

Tri ân sâu sắc hai vị nữ anh hùng dân tộc

Các đại biểu tham dự lễ kỷ niệm sáng 5-3. Ảnh: Viết Thành

Dự lễ kỷ niệm có các đồng chí: Ủy viên Trung ương Đảng, Chủ tịch Trung ương Hội Liên hiệp phụ nữ Việt Nam Nguyễn Thị Tuyến; Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hoàng Đạo Cương; nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Phó Trưởng ban Dân vận Trung ương, nguyên Phó Bí thư Thành ủy, nguyên Chủ tịch HĐND thành phố Hà Nội Ngô Thị Doãn Thanh; nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Hà Nội Ngô Thị Thanh Hằng.

Tham dự có các Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội: Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thành phố Nguyễn Lan Hương, Trưởng ban Nội chính Thành ủy Đỗ Anh Tuấn, Trưởng ban Tuyên giáo và Dân vận Thành ủy Nguyễn Doãn Toản, Phó Chủ tịch Thường trực HĐND thành phố Phùng Thị Hồng Hà; Phó Trưởng đoàn chuyên trách Đoàn đại biểu Quốc hội thành phố Phạm Thị Thanh Mai; Phó Chủ tịch UBND thành phố Vũ Thu Hà cùng đại diện lãnh đạo các sở, ban, ngành và quận Hai Bà Trưng.

Đồng chí Bùi Thị Minh Hoài, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy, Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội thành phố Hà Nội dâng hương tưởng nhớ, tri ân công đức Hai Bà Trưng. Ảnh: Viết Thành

Đồng chí Bùi Thị Minh Hoài cùng các đại biểu dâng hương tưởng nhớ, tri ân công đức Hai Bà Trưng. Ảnh: Viết Thành

Tại lễ kỷ niệm, các đại biểu cùng nhân dân địa phương và khách thập phương đã tham dự lễ dâng hương tưởng nhớ, tri ân công đức Hai Bà Trưng cùng nghĩa quân trong cuộc khởi nghĩa đánh đuổi quân xâm lược Đông Hán ra khỏi bờ cõi đất nước, khôi phục “nghiệp xưa họ Hùng”, độc lập, tự chủ cho dân tộc.

Đọc diễn văn tại lễ kỷ niệm, Phó Bí thư Quận ủy, Chủ tịch UBND quận Hai Bà Trưng Nguyễn Quang Trung cho biết, cách đây 1985 năm, vào năm 40 sau Công nguyên, trước sự áp bức, bóc lột tàn bạo của nhà Đông Hán, bà Trưng Trắc cùng em là Trưng Nhị đã giương cao ngọn cờ tụ nghĩa, kêu gọi hào kiệt bốn phương, nhân dân cả nước đứng lên đánh đuổi giặc Hán đô hộ.

Phó Bí thư Quận ủy, Chủ tịch UBND quận Hai Bà Trưng Nguyễn Quang Trung đọc diễn văn tại lễ kỷ niệm. Ảnh: Viết Thành

Chỉ trong một thời gian ngắn, Hai Bà Trưng đã đánh chiếm được 65 huyện thành, khi đó là toàn bộ lãnh thổ nước Việt. Thái thú Tô Định phải bỏ chạy về nước, chấm dứt ách đô hộ hà khắc của nhà Đông Hán. Đất nước được giải phóng, bà Trưng Trắc được tướng sĩ và nhân dân suy tôn lên ngôi vua, lấy hiệu là Trưng Nữ Vương, định đô ở Mê Linh.

Lên ngôi được 3 năm, vào năm 43 sau Công nguyên, quân giặc lại tràn sang đất nước ta một lần nữa, Hai Bà Trưng tiếp tục lãnh đạo nghĩa quân và nhân dân chống giặc. Ngày mùng 6 tháng Hai năm Quý Mão, tương truyền, sau khi quyết chiến với kẻ thù, quyết không để sa vào tay giặc, Hai Bà đã gieo mình xuống sông Hát tuẫn tiết. Khí phách của Hai Bà kết thành tượng đá, theo dòng nước trôi xuôi đến bãi Đồng Nhân.

Dân làng Đồng Nhân xưa đã lấy vải đỏ làm lễ rước tượng vào bờ. Năm 1142, vua Lý Anh Tông truyền lập đền thờ Hai Bà Trưng ngay tại bờ sông. Năm 1819, do bến sông sạt lở, đền thờ Hai Bà Trưng được chuyển vào khu Võ Miếu, thôn Hương Viên, huyện Thọ Xương, nay là phường Đồng Nhân, quận Hai Bà Trưng.

Trải qua bao thăng trầm của lịch sử, hình ảnh và công lao to lớn của Hai Bà Trưng vẫn luôn được nhân dân ta đời đời tưởng nhớ và khắc ghi. Khu di tích quốc gia đặc biệt Đền - Chùa - Đình Hai Bà Trưng đã trở thành địa chỉ thiêng liêng, là nơi thể hiện lòng tri ân sâu sắc của các thế hệ đối với hai vị nữ anh hùng dân tộc. Hằng năm, lễ hội Đền Hai Bà Trưng được tổ chức long trọng với nhiều nghi lễ truyền thống, thu hút đông đảo nhân dân và du khách thập phương về dâng hương, chiêm bái, thành kính tưởng nhớ công đức Nhị vị Vua Bà.

Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Ông Nguyễn Quang Trung cho biết, Đền - Chùa - Đình Hai Bà Trưng là một quần thể di tích đặc sắc hiếm có tại trung tâm Thủ đô, mà nổi bật là Đền Hai Bà Trưng với kiến trúc “nội công ngoại quốc”. Trong đền hiện lưu giữ nhiều di vật quý, như: 27 đạo sắc phong của triều Lê và triều Nguyễn, 8 pho tượng thờ, hai tấm bia đá cổ ghi sự tích Hai Bà, hai bộ kiệu thời Nguyễn.

Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hoàng Đạo Cương trao Quyết định của Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch về việc công bố Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia đối với “Lễ hội đền Hai Bà Trưng” phường Đồng Nhân và phường Bạch Đằng. Ảnh: Viết Thành

Quần thể được xây dựng trên khu đất vượng khí, đem lại an lành, phúc lộc cho cuộc sống nhân dân địa phương. Với những ý nghĩa và giá trị về lịch sử, năm 2019, Di tích Đền - Chùa - Đình Hai Bà Trưng đã vinh dự được Thủ tướng Chính phủ Quyết định xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt.

Không chỉ lưu giữ những giá trị kiến trúc nghệ thuật đặc sắc, cụm di tích đền thờ Hai Bà Trưng còn mang giá trị văn hóa phong phú. Lễ hội Hai Bà Trưng diễn ra hằng năm nhằm tri ân và tưởng nhớ hai vị nữ anh hùng kiệt xuất của dân tộc: Trưng Trắc, Trưng Nhị, các vị tướng lĩnh tài ba, nghĩa binh xuất sắc của Hai Bà, những người đã viết nên những trang sử vàng chói lọi của dân tộc ta trong buổi đầu dựng nước và giữ nước.

Với những ý nghĩa to lớn về giá trị văn hóa, góp phần làm phong phú kho tàng di sản văn hóa của dân tộc, trong những ngày đầu xuân này, Lễ hội Đền Hai Bà Trưng được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch quyết định đưa vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia và Di tích quốc gia đặc biệt Đền - Chùa - Đình Hai Bà Trưng đã được UBND thành phố công nhận điểm du lịch.

Múa lân sư rồng tại Lễ hội đền Hai Bà Trưng, quận Hai Bà Trưng. Ảnh: Viết Thành

Tự hào là các thế hệ con cháu Hai Bà Trưng, phát huy truyền thống quật khởi của hai vị nữ anh hùng dân tộc, những năm qua, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân quận Hai Bà Trưng luôn đoàn kết, quyết tâm phấn đấu không ngừng để phát triển kinh tế, đảm bảo an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội, chăm lo mọi mặt đời sống của nhân dân.

Nhiệm kỳ 2020 - 2025, Đảng bộ, chính quyền quận phát huy truyền thống anh hùng, đoàn kết, trí tuệ, bản lĩnh, quyết tâm cao trong thực hiện nhiệm vụ chính trị. Đồng thời, phát huy vai trò tiên phong, gương mẫu của cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu; huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và sự đồng thuận của nhân dân trong việc thực hiện 6 chương trình công tác toàn khóa, 5 nhiệm vụ trọng tâm, 3 khâu đột phá, tạo bước chuyển biến mới với nhiều dấu ấn nổi bật.

Tại lễ kỷ niệm, nhân dân quận Hai Bà Trưng vinh dự đón nhận Quyết định của Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch về việc công bố Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia đối với “Lễ hội đền Hai Bà Trưng” phường Đồng Nhân và phường Bạch Đằng. Thừa ủy quyền của Bộ trưởng, Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hoàng Đạo Cương trao Quyết định trên cho lãnh đạo và nhân dân quận Hai Bà Trưng, các phường Đồng Nhân, Bạch Đằng.

Lễ hội đền Hai Bà Trưng, quận Hai Bà Trưng chính thức trở thành di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Ảnh: Viết Thành

Lễ hội đền Hai Bà Trưng năm nay được tổ chức từ ngày 4 đến ngày 6-3-2025 (tức ngày 5 đến ngày 7 tháng Hai năm Ất Tỵ) với nhiều hoạt động. Trong 3 ngày diễn ra lễ hội, có gần 20 gian hàng truyền thống phục vụ nhân dân và du khách tham quan, mua sắm và trải nghiệm các trò chơi dân gian, hòa mình vào không khí vui tươi cùng các hoạt động của lễ hội: Múa lân sư rồng, thư pháp, làm tò he, thưởng thức các chương trình nghệ thuật đặc sắc…

Đình Hiệp