Lễ hội đền Thanh Liệt năm 2025: Mang đậm dấu ấn cư dân miền sông nước
Ngày 5/3, Lễ hội đền Thanh Liệt (xã Xuân Lam, huyện Hưng Nguyên, Nghệ An) chính thức khai mạc với các nghi thức truyền thống cổ xưa.
Năm 2018, lễ hội đền Thanh Liệt được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Ảnh: Cổng TTĐT huyện Hưng Nguyên
Lễ hội đền Thanh Liệt năm 2025 được tổ chức trong 2 ngày 4 và 5/3, tức ngày 5 và 6/2 Ất Tỵ.
Trước khi tổ chức lễ khai mạc và lễ đại tế, ngày 4/3, Ban Tổ chức lễ hội và nhân dân đã tổ chức các nghi thức tế lễ truyền thống, gồm lễ mộc dục, yết cáo, lễ dạo thuyền bơi và phô trương kiệu thuyền rồng tại đền Thanh Liệt.
Lễ hội đền Thanh Liệt hay còn gọi Lễ hội rước hến là một hoạt động văn hóa tín ngưỡng có từ lâu đời của làng Thanh Liệt (xã Hưng Lam), nay là xã Xuân Lam, huyện Hưng Nguyên. Lễ hội nhằm bảo tồn, gìn giữ, phát huy giá trị văn hóa của dân tộc, tưởng nhớ công đức các vị phúc thần, thể hiện truyền thống uống nước nhớ nguồn và đáp ứng nhu cầu sinh hoạt văn hóa tâm linh của người dân và du khách thập phương.
Lễ hội đền Thanh Liệt năm 2025 được tổ chức trong 2 ngày 4 và 5/3, tức ngày 5 và 6/2 Ất Tỵ.
Cao trào của lễ rước trên sông Lam là lễ tế thủy thần ở ngã ba sông Lam nơi giao lưu giữa dòng sông Lam (Nghệ An) và Sông La (Hà Tĩnh) hay còn gọi là “Bãi Phủ” là hiện tượng ngự đồng tập thể hết sức độc đáo và đầy rẫy sự huyền bí để cầu cho ngư dân được tôm cá đầy thuyền, cho con hến sinh sôi nảy nở.
Không gian của lễ hội là đoạn sông Lam dài khoảng 2,5km, từ bến sông trước đền Thanh Liệt đến Ngã ba Phủ (còn gọi là Bãi Phủ hay Tam Kỳ Giang), gồm các nghi lễ như: lễ xổ dầm, lễ chiêu nghinh, lễ chính tế, lễ chặt văng.
Đi đầu đoàn rước là thuyền chủ có trang trí án thờ thủy thần, trên thuyền chở các bô lão lớn tuổi của làng, tiếp theo là thuyền chở kiệu của các thần như: Nguyễn Biểu; Đức vua Thủy quốc; Đức vua Thiên vương; Sát hải Đại vương Hoàng Tá Thốn; Sơn liêu Độc cước; Mẫu Liễu Hạnh…
Lễ hội đền Thanh Liệt củng cố, bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc...
Lễ tế được tổ chức 2 lần trong thời gian từ 5 đến 6 giờ đồng hồ và kết thúc bằng màn rước kiệu thần về lại ngôi đền của làng sau đó tổ chức lễ an vị và đại tế. Sau lễ tại đền, nhân dân tiến ra bãi bồi ven sông để tham gia phần hội. Phần hội diễn ra cũng không kém phần hấp dẫn với những trò chơi như: bóng chuyền nam, nữ; kéo co...
Đây là một trong số ít các lễ hội truyền thống của Nghệ An không bị ảnh hưởng nhiều bởi sự hành chính hóa lễ hội hay sự du nhập làm biến đổi các nghi thức, nghi lễ truyền thống. Việc tổ chức lễ hội đền Thanh Liệt nhằm củng cố, bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc; đồng thời, tuyên truyền, giáo dục lòng yêu nước, yêu quê hương, lòng tự hào dân tộc, truyền thống “uống nước nhớ nguồn” trong các tầng lớp nhân dân.
