Lễ hội truyền thống đình Cơm Thi, xã Hoạt Giang
Ngày 2-2 (tức 12 tháng Giêng), xã Hoạt Giang (Hà Trung) đã tổ chức lễ hội đình Cơm Thi tại làng Thanh Đớn. Đây là lễ hội mang đậm dấu ấn tâm linh, tín ngưỡng, chứa đựng nhiều nét văn hóa đặc sắc của cộng đồng người dân địa phương.
Đình Cơm Thi nằm ở làng Thanh Đớn, xã Hoạt Giang, là nơi thờ Thần hoàng làng Tô Hiến Thành - một danh nhân lịch sử của đất nước thế kỷ XII (triều Lý). Theo tài liệu được lưu tại các kho tàng thư tịch cổ: Vào năm 1161 (thế kỷ thứ XII), Tô Hiến Thành cầm 20 vạn quân đi trấn giữ tại vùng ven biển nước ta. Đến vùng đất Thanh Đớn, ông dừng chân đóng quân, giúp dân khai hoang, lập làng. Khi ông mất, dân làng đã cùng nhau đóng góp tiền của, công sức để dựng ngôi đình tôn thờ Tô Hiến Thành là Thần hoàng làng và chọn ngày tốt để lập đàn tế lễ. Từ đó đến nay, vào ngày 12 tháng Giêng hằng năm, Nhân dân xã Hoạt Giang lại long trọng tổ chức lễ hội truyền thống đình Cơm Thi, nhằm tưởng nhớ, tri ân Thành hoàng làng.
Lễ hội bắt đầu bằng lễ rước kiệu, múa lân từ nghè Ngoài về đình Cơm Thi, các bản hội trong xã dâng cỗ cúng và cùng rước kiệu về đình để báo cáo kết quả làm ăn trong năm qua, ước vọng trong năm mới. Sau đó cử hành lễ chính với các phần tế tam sinh.
Sau phần lễ, là phần nấu cơm thi do các đôi nam thanh, nữ tú đảm nhiệm từ khâu giã gạo, sàng gạo, vo gạo và kéo lửa nấu cơm. Đôi nam nữ nào nấu cơm trong thời gian nhanh nhất, ngon nhất sẽ giành giải nhất của cuộc thi.
Trong khuôn khổ lễ hội, còn có nhiều hoạt động khác như giao lưu văn nghệ, thi đấu thể thao, các trò chơi dân gian chơi đu, chọi gà… thu hút sự tham gia sôi nổi của Nhân dân và du khách.