Xây dựng đời sống văn hóa ở xóm dân tộc Sán Chay
Xóm Pháng 2 (xã Phú Đô, Phú Lương) có 170 hộ, 764 nhân khẩu, 95% là người dân tộc Sán Chay. Xóm có các câu lạc bộ hát Sấng Cọ, múa Tắc Xình. Đặc biệt, xóm có đình Làng Pháng được xây dựng từ khoảng thập niên 50, thế kỷ XVIII. Trải bao biến cải đời sống xã hội, đồng bào ở Pháng 2 vẫn gìn giữ, trao truyền được những bản sắc văn hóa độc đáo của dân tộc, đồng thời phát huy giá trị qua phong trào 'Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa' gắn với Cuộc vận động xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh.
Chuyện xây dựng đời sống văn hóa, ông Trần Trọng Trung, công chức Văn hóa - Xã hội xã Phú Đô, tâm đắc: Đó là một phong trào được địa phương triển khai có hiệu quả. Phong trào tập hợp, phát huy sức mạnh toàn dân, toàn diện trong phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, góp phần làm thay đổi nhanh, mạnh diện mạo nông thôn Phú Đô. Xóm Pháng 2 là một trong những điển hình của xã.
Để minh chứng, ông Trần Trọng Trung đưa chúng tôi về xóm Pháng 2, vùng đất một thời gắn với chữ khó, khổ cả về hạ tầng cơ sở cũng như đời sống vật chất tinh thần của người dân. Nhưng đó là chuyện của ngày xưa. Nay giao thông thuận lợi, những ngôi nhà sàn, nhà xây san sát.
Ông Vy Văn Nho, Trưởng xóm, cho biết: Nguồn thu nhập chính của người dân là chè, ruộng, rừng và chăn nuôi nhỏ lẻ. Năm 2023, thu nhập bình quân đạt 45 triệu đồng/1 người. Hiện xóm còn 4 hộ nghèo, 4 hộ cận nghèo. Tuy chưa hết khó khăn, song người dân có tinh thần đoàn kết, tích cực tham gia xây dựng đời sống văn hóa. Kết quả bình xét năm 2023, xóm có 168 hộ đạt tiêu chí Gia đình văn hóa, chiếm gần 99% tổng số hộ.
Chúng tôi đến thăm gia đình ông Vy Văn Bảo, 76 tuổi. Ông Bảo cho biết: Nhà có 2 vợ chồng già, 2 con trai “quá lứa”: anh lớn 46 tuổi, em 40 tuổi đều chưa lập gia đình. Nhà mục nát, dột quá, nhờ Quỹ vì người nghèo của tỉnh hỗ trợ 50 triệu đồng, bà con chòm xóm hỗ trợ giúp đỡ thêm nên gia đình tôi đã có ngôi nhà ở không bị mưa dột, gió lùa.
Có mặt ở đó, bà Trạc Thị Dậu, Chi hội trưởng Người cao tuổi, chia sẻ: Người dân Sán Chay sống với nhau tình thân như ruột thịt, luôn rộng lòng cưu mang, giúp đỡ nhau trong cuộc sống.
Ông Trần Văn Nhậm, Bí thư Chi bộ, cho biết: Chi bộ có 14 đảng viên. Đầu năm 2024 có cụ Trần Văn Cường, 90 tuổi được nhận Huy hiệu 60 năm tuổi Đảng. Cụ Cường cũng như các đảng viên trẻ trong Chi bộ đều nêu cao tinh thần gương mẫu, luôn đi đầu các phong trào thi đua yêu nước. Điển hình là trong phong trào hiến đất, góp công xây dựng hạ tầng, đường mở đến đâu, đảng viên và nhân dân hiến đến đó mà không đòi hỏi đền bù.
Tích cưc trong hiến đất phải kể đến các hộ: Vy Văn Cấn hiến gần 800m2 đất; Lâm Minh Đức hiến hơn 1.300m2 đất... Khi được hỏi, ông Cấn, ông Đức đều trả lời: Đảng viên làm được, mình cũng làm được. Hơn nữa, mình là gia đình văn hóa, biết gác lợi ích riêng để cùng mọi người làm nên cái lợi chung của xã hội.
Cứ mộc mạc, chân chất như vũ điệu Tắc Xình cùng câu hát Sấng Cọ. Nhưng tôi biết nét đẹp trong cuộc sống đời thường của người Sán Chay ở xóm Pháng 2 được trao truyền qua nhiều thế hệ, như mạch ngầm trong ngần, ngọt lành chảy trong huyết quản mỗi người. Sự tinh tế ở từng gia đình, dòng họ là biết thay đổi nếp sống lạc hậu xưa cũ bằng kế thừa, phát huy nét đẹp văn hóa truyền thống kết hợp với nếp sống văn minh, hiện đại của thời hội nhập. Ví như việc nhà có người “nằm xuống” không để quá 24 giờ; nhà có việc hỷ sự không còn tổ chức dềnh dang tốn kém. Mọi người nhắc nhở nhau thực hiện nghiêm túc quy ước xây dựng gia đình văn hóa, xóm văn hóa.
Công khai, dân chủ, việc chung của xóm được thông báo trên loa truyền thanh và chia sẻ trên Zalo nhóm Pháng 2. Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” ngày càng phát triển, lan tỏa sâu rộng, thẩm thấu trong nhận thức của người dân. Thôi thúc các gia đình, dòng họ tích cực tham gia các hoạt động xây dựng cảnh quan môi trường, giúp nhau phát triển kinh tế, đảm bảo an ninh, trật tự, đẩy mạnh các hoạt động văn hóa - văn nghệ, thể dục - thể thao. Thông qua đó, đời sống vật chất, tinh thần của người dân được cải thiện, nâng cao.