Lễ hội về nguồn Pác Bó - Bản hòa ca lời Bác dệt sắc màu văn hóa biên cương

Linh thiêng lễ rước nước

Hòa theo dòng người có các lãnh đạo tỉnh, huyện, xã và dân bản Pác Bó gánh ống bương (ống đựng nước làm bằng tre) trên vai đi ngược dòng suối Lê Nin lên đầu nguồn hang Cốc Bó lấy nước dâng lên đền thờ Bác Hồ, chị Nguyễn Thị Hoa, du khách Hà Nội chia sẻ: Từ khi còn nhỏ, tôi đọc thơ, xem phim về Bác Hồ hoạt động cách mạng tại Pác Bó, tôi đã rất xúc động và nhớ câu thơ “Ai đã đến, ai chưa đến đó/Có hòn núi Mác, suối Lê Nin/ Hãy về thăm quê ta Pác Bó/ Nơi Bác về nguồn nước mới sinh” (Theo chân Bác - Tố Hữu). Vì thế, dù bận việc nhưng tôi cố gắng thu xếp dành thời gian đến với lễ hội tham gia cùng bà con nơi đây đi lên đầu nguồn suối Lê Nin rước nước thiêng dâng lên Bác, nguyện theo đường của Bác…

Lãnh đạo Ban Quản lý các di tích Quốc gia đặc biệt tỉnh Cao Bằng và người dân Pác Bó thực hiện nghi lễ lấy nước thiêng nơi đầu nguồn suối Lê Nin - Ảnh: Lương Hằng

Hòa với niềm tin yêu của toàn dân với Bác, dòng suối Lê Nin nước trong xanh chảy rì rào như kể lại những năm tháng (1941-1945) Người gắn bó tình cảm sâu sắc với bà con Pác Bó. Từ xa xưa, đồng bào nơi đây có phong tục ngày xuân năm mới về nơi đầu nguồn hang Pác Bó để lấy nước suối trong lành, tinh khiết đem về nhà để lên bàn thờ cầu may mắn, tài lộc cho gia đình, cầu cho mưa thuận, gió hòa, bản làng làm ăn thuận lợi, may mắn. Và khi Người về đây, dòng nước suối trong xanh này Người đã uống để thành máu mà nuôi tim, gắn bó với đồng bào Cao Bằng viết lên bài hùng ca cách mạng của dân tộc... Để hôm nay, từ nơi đầu nguồn hang Pác Bó, đồng bào các dân tộc trên dải đất biên cương Cao Bằng thực hiện nghi lễ rước nước thiêng để tưởng nhớ, tri ân công lao trời biển của Người, cầu cho quốc thái, dân an.

Chị Nông Thị Dung, dân bản Pác Bó đến lấy nước đầu nguồn cho biết: Hằng năm đến tháng Giêng, gia đình tôi đều lên đầu nguồn suối Lê Nin hang Pác Bó lấy nước thiêng cho vào chai đem về nhà dâng lên bàn thờ trong mâm lễ cúng gia tiên và gọi con cháu đến hứa với ông bà, tổ tiên sẽ thực hiện những điều Bác dạy, làm những việc tốt cho gia đình và xóm bản. Theo lời Bác, mỗi người đều làm việc tốt, góp phần xây dựng, xóm bản no ấm, hạnh phúc.

Sôi nổi thi đấu Lày cỏ - Ảnh: Lương Hằng

Ông Đào Văn Mùi, Giám đốc Ban Quản lý Các khu di tích QGĐB tỉnh Cao Bằng đại diện cho đoàn lãnh đạo ban đến lấy và rước nước thiêng đầu nguồn suối Lê Nin, hang Pác Bó, phấn khởi bày tỏ: Dòng nước đầu nguồn suối Lê Nin là dòng nước cách mạng đã gắn bó sự nghiệp cách mạng của Người với Đảng bộ và đồng bào các dân tộc Cao Bằng. Cũng vì thế, nghi lễ rước nước thiêng đầu nguồn dâng lên đền thờ Bác Hồ để tri ân công lao trời biển của Người. Cán bộ, công chức, viên chức của ban báo công, nguyện học và làm theo tấm gương của Bác, xây dựng và vận hành tốt 3 khu di tích QGĐB trở thành “địa chỉ đỏ” hấp dẫn, thu hút ngày càng nhiều du khách trong nước và nước ngoài đến tri ân, nghiên cứu, học tập tư tưởng, đạo đức Bác Hồ.

Nước thiêng đầu nguồn Pác Bó rước về đền thờ Bác Hồ được các lãnh đạo tỉnh dâng lên trước tượng Bác uy nghiêm và báo công những thành tích Đảng bộ và nhân dân tỉnh đã đạt được năm 2024, phấn đấu năm 2025 hoàn thành các mục tiêu Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIX (2020-2025) đưa tỉnh Cao Bằng ngày càng phát triển, cùng cả nước bước vào kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Trải nghiệm đa sắc màu văn hóa bản địa

Đến với Lễ hội về nguồn Pác Bó, du khách gần xa còn được tham gia, trải nghiệm nhiều hoạt động văn hóa đặc sắc của dân tộc Tày, Nùng, Mông nơi đây. Bí thư Huyện ủy Hà Quảng Lê Hải Yến cho biết: Hà Quảng là huyện biên giới có dân tộc Tày, Nùng, Mông cùng chung sống lâu đời hình thành một nền văn hóa phong phú, đặc sắc, đậm chất nhân văn. Vì vậy, hằng năm tổ chức Lễ hội về nguồn Pác Bó, huyện chỉ đạo các xã, thị trấn mời các nghệ nhân, đội văn nghệ quần chúng các dân tộc anh em từ xóm bản đem vốn văn hóa dân ca, dân vũ đặc sắc, trò chơi dân gian, các sản phẩm OCOP… để bà con trình diễn, giới thiệu tại lễ hội, vừa tôn vinh văn hóa bản địa vừa tạo không gian trải nghiệm văn hóa đặc sắc cho du khách gần xa.

Gian hàng trưng bày các sản phẩm OCOP địa phương- Ảnh: Lương Hằng

Tổ chức các hoạt động lễ hội được chuẩn bị công phu nên phần hội diễn ra tại Khu di tích QGĐB Pác Bó với nhiều hoạt động đặc sắc đã thu hút hàng ngàn lượt du khách xa gần trải nghiệm. Xem, thưởng thức các tiết mục dân ca, dân vũ đặc sắc từ các đội văn nghệ quần chúng cơ sở như: Thi hát dân ca - trình diễn trang phục dân tộc với chủ đề “Hà Quảng trong tôi”; biểu diễn hát Then - đàn Tính, thổi khèn Mông, thổi khèn lá, hát sli, hát lượn, hát giao duyên… ngân vang những thanh âm dìu dặt, ngọt ngào thu hút đông đảo người xem, ngưỡng mộ.

Chị Trần Thị Loan, du khách Nam Định hào hứng cho biết: Lần đầu tiên tôi được xem tiết mục hát Then - đàn Tính hoành tráng, diễn viên quần chúng mặc trang phục dân tộc Tày, tay cầm đàn tính đánh lên những giai điệu réo rắt hòa với giọng ca ngọt ngào. Bài hát “Tổ khúc non xa xa” làm tôi rất xúc động, liên tưởng đến hình ảnh Bác Hồ làm việc bên bàn đá, dòng suối Lê Nin chảy róc rách… Còn tiết mục thổi khèn lá của nghệ nhân dân tộc Mông với âm thanh dặt dìu như tiếng chim gọi đàn đang bay lượn trên sườn núi… Mỗi một tiết mục văn nghệ của từng dân tộc sức hấp dẫn riêng, rất độc đáo, cuốn hút người xem.

Thi chọi bò tại Hội thi bò đẹp trong Lễ hội về nguồn Pác Bò - Ảnh: Thế Vĩnh

Du khách còn được hòa mình vào không khí sôi nổi thi đấu các môn thể thao dân tộc như lày cỏ, bắn nỏ, đi cà kheo, tung còn, hội thi bò xuân… Không gian văn hóa bản địa mở rộng với 21 gian hàng của các xã, thị trấn giới thiệu nhiều sản phẩm du lịch, văn hóa với các hiện vật, hình ảnh, nhạc cụ, trang phục truyền thống, ẩm thực đặc sắc, sản phẩm OCOP của dân tộc Tày, Nùng, Mông tạo nên không gian trải nghiệm lễ hội đặc sắc, phong phú.

Anh Nguyễn Văn Hưng, du khách Bắc Ninh vui vẻ bày tỏ: Gian hàng nào tôi cũng đi xem bởi có nhiều sản phẩm địa phương rất phong phú, như: Rượu ngô, thịt bò, lợn sấy khô, bánh khẩu sli, xôi và bành giầy ngũ sắc, dệt thổ cẩm, tôi tham gia làm khẩu sli, xem các chị em Tày, Nùng thi đấu lày cỏ rất sôi nổi kịch tính… Lễ hội về nguồn Pác Bó rất hấp dẫn với tôi.

Đánh trống khai hội - Ảnh: Lương Hằng

Phần hội thi bò đẹp thu hút đông đảo người xem chật kín sân vận động. Hàng trăm con bò đẹp của những hộ dân tộc Mông chăn nuôi giỏi được đưa đến chấm điểm chọn những con bò to khỏe trao giải thưởng; chọn những cặp bò dũng mãnh tham gia chọi bò với những màn thi đấu quyết liệt, kịch tính… khán giả hò reo, cổ vũ vang dội núi rừng. Anh Dương Văn Mì, dân tộc Mông, xóm Lũng Gà, xã Thượng Thôn (Hà Quảng - Cao Bằng) chủ của con bò to khỏe nhất giải cho biết: Dân tộc Mông chúng tôi có truyền thống chăn nuôi bò, hằng năm, huyện tổ chức hội thi bò đẹp, thi chọi bò là nguồn động viên rất lớn để chúng tôi có động lực phát triển thế mạnh chăn nuôi bò, vươn lên thoát nghèo và làm giàu.

Các hoạt động trưng bày tại triển lãm ảnh “Non nước Cao Bằng”, triển lãm chuyên đề “Chiến dịch Biên giới 1950 - Một thời hoa lửa; thư viện đọc sách được bạn trẻ hào hứng tham gia.

Biểu diễn hát Then đàn Tính - Ảnh: Lương Hằng

Anh Ngô Anh Thái, du khách Hà Nội phấn khởi cho biết: Đây là lần thứ hai tôi trở lại tham gia Lễ hội về nguồn Pác Bó bởi được tham gia rước nước đầu nguồn Pác Bó để dâng lên Chủ tich Hồ Chí Minh, tri ân công lao vĩ đại của Người; đồng thời thấy được Đảng, Nhà nước ta đang tích cực thực hiện di nguyện của Bác Hồ quan tâm bảo tồn, phát huy văn hóa các dân tộc để thúc đẩy phát triển đất nước. Lễ hội về nguồn Pác Bó gắn với Khu di tích QGĐB Pác Bó không chỉ đẹp trong mắt người dân nơi đây mà còn đẹp trong mắt bạn bè trong nước và quốc tế, hứa hẹn sẽ thu hút thêm nhiều du khách đến với miền Non nước Cao Bằng nơi địa đầu Tổ quốc.

Trường Hà