Lệch mặt và cách khắc phục

1. Nguyên nhân gây ra lệch mặt

- Bẩm sinh:Đôi khi tình trạng lệch mặt, không đối xứng là kết quả của sự di truyền. Những người có các đặc điểm không đối xứng có thể nhận thấy rằng các thành viên khác trong gia đình của họ cũng có những đặc điểm tương tự. Một số tình trạng sức khỏe như sứt môi và hở hàm ếch, có thể gây ra sự bất đối xứng trên khuôn mặt.

- Lão hóa: Sự tác động không đồng đều trong bảo vệ, chăm sóc da và sinh hoạt có thể gây tác hại tích lũy. Lâu dần sự lão hóa da bắt đầu biểu hiện rõ và sự chảy xệ không đồng đều khiến khuôn mặt bị lệch.

- Thói quen sai:Đây là một nguyên nhân thường gặp nhất:

+ Nhai một bên: Tình trạng này thường gặp khi gặp phải vấn đề về răng lợi (đau răng, viêm lợi) và tạo thành thói quen nhai một bên. Lâu dần, khi một bên mặt hoạt động quá mức và gây phì đại cơ bên nhai, gây ra tình trạng lệch mặt.

Thói quen nhai một bên lâu dài dẫn còn dẫn đến sự hoạt động không đều giữa 2 bên hàm có thể khiến cho khớp cắn bị lệch. Điều đó sẽ làm cho tổng thể khuôn mặt mất cân đối và bị lệch hẳn về phía bên hàm thường xuyên ăn nhai.

Nhiều nguyên nhân dẫn đến khuôn mặt lệch.

+ Nằm ngủ nghiêng: Khi có thói quen nằm nghiêng một bên duy nhất, mặt bên đó sẽ bị trọng lực đè ép nhiều hơn, làm nếp mũi má bên này hằn sâu rõ và nửa mặt này cũng xệ hơn hơn bên còn lại

+ Chống cằm một bên thường xuyên: Ảnh hưởng của hoạt động này cũng tương tự như ngủ nghiêng một bên.

- Bệnh lý về răng hàm mặt: Răng cũng là một trong những nguyên nhân đáng chú ý gây ra sự bất thường cho khuôn mặt. Những người có hàm phát triển không đúng cấu trúc, hay còn gọi là hàm răng bị lệch sẽ làm lệch khớp cắn và mất cân đối toàn bộ khuôn mặt. Tùy theo từng kiểu lệch của hàm mà mặt sẽ bị ảnh hưởng theo. Có các kiểu lệch hàm như lệch trái, lệch phải, hàm nhô ra phía trước hay thụt quá sâu vào trong.

Ngoài các nguyên nhân trên, thì còn do bệnh lý như:

Chấn thương vùng mặt sau lành có thể để lại di chứng không cân xứng hai bên.
Bệnh gây ảnh hưởng thần kinh như đột quỵ, liệt thần kinh VII, bệnh mạch máu vùng mặt… có thể gây ảnh hưởng vận động vùng mặt và gây biến dạng, không cân xứng hai bên.

Với trường hợp lệch mặt do nguyên nhân này, cần điều trị bệnh lý gốc và thời gian phục hồi chức năng lâu dài.

2. Cách khắc phục khuôn mặt lệch

Khi thấy mình có khuôn mặt bị lệch, ảnh hưởng đến thẩm mỹ, cần xác định nguyên nhân mới có cách điều chỉnh đúng đắn.

Với khuôn mặt lệch nặng do bất kỳ nguyên nhân nào mà cần phải can thiệp bằng phương pháp y khoa, đều cần phải xử trí tại bệnh viện, theo chỉ định của bác sĩ. Nếu mặt lệch nhẹ, có thể dùng các biện pháp tại nhà để cân đối lại khuôn mặt.

2.1 Giải pháp trang điểm giúp cải thiện lệch mặt

Nếu việc mất cân xứng ở mức nhẹ, thì việc trang điểm, tạo khối, đánh bóng có thể giúp tạo cảm giác gương mặt cân xứng hơn. Ngoài ra, kiểu tóc phù hợp cũng giúp gương mặt bạn đẹp hơn.

Để biết cách trang điểm che khuyết điểm, bạn nên tham gia khóa học trang điểm. Kiểu tóc do nhà tạo mẫu tóc cũng giúp bạn che khuyết điểm trên gương mặt khá tốt.

2.2 Thay đổi thói quen xấu

- Luôn lưu ý nhai đều 2 bên hàm: Việc nhai bên hàm không thuận ban đầu sẽ khiến bạn không ngon miệng hoặc có thể cắn phải lưỡi, má. Tuy nhiên, hãy cố gắng tập nhai từ từ, chậm dần. Chú ý khi nhai với tỉ lệ tương đương hai bên hoặc ít nhất 2/3, 1/3 so với bên thuận. Sau chừng 1 tháng bạn sẽ thấy mình có thể cải thiện dần và tạo được thói quen nhai đều 2 bên.

- Ngủ nghiêng một bên hay chống cằm: Hãy cố gắng tập ngủ tư thế thẳng, ngồi thẳng, tư thế đúng. Nếu thích nằm nghiêng, hãy cố gắng nằm nghiêng đều 2 bên. Lúc đầu việc thực hiện có thể khó khăn khi phải bỏ thói quen của mình. Tuy nhiên, nếu kiên trì, bạn có thể đạt được mục đích.

2.3 Liệu pháp Mewing

Mewing là tên gọi của thuật ngữ proper tongue posture - là phương pháp giúp cải thiện cấu trúc gương mặt bằng cách đặt lưỡi ở đúng vị trí trên vòm miệng, có thể dễ dàng thực hiện tại nhà. Phương pháp này được đặt theo tên của bác sĩ Mike Mew, một bác sĩ chỉnh nha người Anh.

Phương pháp Mewing được thực hiện theo trình tự:

Hai môi khép lại từ từ.
Hàm răng dưới kéo về sau sao cho hàm dưới luôn ở vị trí sau hàm trên. Khoảng cách giữa hai hàm nhỏ vừa phải.
Sau đó toàn bộ lưỡi được đưa lên đặt ở vòm miệng ở phía trên sao cho lưỡi luôn trong tư thế được thả lỏng. Đầu lưỡi đặt ở vị trí của phần nướu sau răng cửa, không được để lưỡi chạm vào răng cửa của hàm trên.

Cơ chế của phương pháp này gồm các bài tập dùng lực đẩy của lưỡi để giúp điều chỉnh, định hình lại răng. Từ đó dẫn đến thay đổi cấu trúc xương, thay đổi đường viền hàm dưới trở nên thẩm mỹ hơn mà không cần đến phẫu thuật.

Kiên trì luyện tập phương pháp Mewing sẽ giúp cải thiện mặt lệch.

2.4 Dùng băng định hình

Một trong những biện pháp chữa mặt lệch tại nhà là sử dụng băng định hình. Phương pháp này sẽ tác động lên cơ mặt và cấu trúc hàm, giúp cho khuôn mặt được cân đối hơn mà không cần phải phẫu thuật. Phương pháp này đòi hỏi sự kiên trì của người bệnh vì phải sử dụng thường xuyên trong thời gian dài. Ngoài ra còn cần kết hợp massage để đạt hiệu quả cao hơn.

2.5 Thủ thuật can thiệp

- Tiêm botox: Đối với những trường hợp mặt lệch do phì đại cơ tại chỗ, botox có thể giúp giảm kích thước cơ, tạo cảm giác thon gọn hơn.

- Tiêm filler - chất làm đầy: Đối với trường hợp một mặt bị khuyết hơn bên còn lại như rãnh mũi má sâu hơn, má hóp hơn… hoặc sa cung mày thì liệu pháp dùng chất làm đầy để tạo hình, cải tạo khuyết điểm khuôn mặt hơn bên còn lại.

Tuy nhiên, dù tiêm botox hay filler, kỹ thuật này cần được bác sĩ chỉ định và thực hiện tại bệnh viện, với kỹ thuật viên có chuyên môn cao để hạn chế tai biến.

2.6 Chỉnh hình răng-hàm -mặt

Nếu sự mất cân xứng do khiếm khuyết đến từ bất thường cấu trúc xương, hàm, khuyết răng… thì thủ thuật can thiệp chỉnh hình hàm mặt, chỉnh nha sẽ giúp giải quyết vấn đề này.

Các điều chỉnh từ sớm sẽ cho hiệu quả nhanh hơn. Do đó khi nghi ngờ mặt lệch do nguyên nhân này, hãy đi khám tại chuyên khoa hàm mặt để được phát hiện sớm, được điều chỉnh sớm sẽ tốt hơn.

BS.Như Mỹ