Lệnh cấm xuất khẩu dầu diesel của Nga có nguy cơ làm trầm trọng thêm tình trạng thiếu hụt toàn cầu

Hôm thứ Năm (21/9), Điện Kremlin cho biết, sẽ đưa ra các hạn chế đối với xuất khẩu dầu diesel và xăng để ổn định giá nhiên liệu trên thị trường nội địa.

Lệnh cấm có hiệu lực ngay lập tức và áp dụng cho tất cả các quốc gia ngoại trừ 4 quốc gia thuộc Liên Xô cũ và không có ngày kết thúc. Các quốc gia được miễn lệnh cấm bao gồm Belarus, Kazakhstan, Armenia và Kyrgyzstan, tất cả đều là thành viên của Liên minh kinh tế Á-Âu do Nga đứng đầu.

Nga là một trong những nhà cung cấp dầu diesel lớn nhất thế giới và là nước xuất khẩu dầu thô lớn. Thị trường đang lo ngại về tác động tiềm tàng từ lệnh cấm của Nga, đặc biệt vào thời điểm tồn kho dầu diesel toàn cầu đã ở mức thấp.

Các nhà phân tích năng lượng cho biết, ngôn ngữ được sử dụng trong thông báo của Nga khiến việc đánh giá chính xác lệnh cấm sẽ được áp dụng trong bao lâu gặp khó khăn, đồng thời cảnh báo rằng Nga có thể một lần nữa tìm cách vũ khí hóa nguồn cung cấp nhiên liệu trước một mùa sưởi ấm mùa đông khác.

Theo Reuters đưa tin, người phát ngôn của Điện Kremlin hôm thứ Sáu (22/9) cho biết, lệnh cấm xuất khẩu nhiên liệu sẽ kéo dài trong thời gian cần thiết để đảm bảo sự ổn định của thị trường.

Trước khi lệnh cấm được đưa ra, các nhà phân tích cho biết xuất khẩu dầu diesel của Nga đã chịu áp lực do đồng rúp suy yếu, hoạt động bảo trì nhà máy lọc dầu trong nước và các nỗ lực của chính phủ nhằm tăng nguồn cung nội địa.

Viktor Katona, nhà phân tích chính tại Kpler cho biết: “Tất cả các thỏa thuận đã ký kết trước khi quy định có hiệu lực vẫn được thực hiện, điều này có nghĩa là khả năng xuất khẩu dầu diesel và xăng bị dừng ngay lập tức là khó xảy ra, rất có thể sẽ mất 1-2 tuần để tác động xảy ra. Tuy nhiên, vào thời điểm đó, chính phủ vẫn có thể đã bãi bỏ điều luật cụ thể này một cách đột ngột như khi nó được công bố”.

Lệnh cấm có thể có tác động gì?

Trước khi xung đột Nga-Ukraine diễn ra vào tháng 2/2022, các nhà sản xuất của Nga đã xuất khẩu khoảng 2,8 triệu thùng dầu mỗi ngày. Theo ING, con số đó đã giảm xuống còn khoảng 1 triệu thùng mỗi ngày, nhưng Nga vẫn là một nước đóng vai trò quan trọng trên thị trường năng lượng toàn cầu.

Warren Patterson, người đứng đầu chiến lược hàng hóa tại ING cho biết, lệnh cấm xuất khẩu nhiên liệu của Nga là một diễn biến lớn trước mùa đông ở Bắc bán cầu, giai đoạn thường chứng kiến nhu cầu tăng theo mùa.

“Thị trường sản phẩm chưng cất đã chứng kiến sức mạnh đáng kể trước lệnh cấm này với lượng hàng tồn kho ở Mỹ, Châu Âu và Châu Á bị thắt chặt khi chúng ta bước vào mùa đông ở Bắc bán cầu…Việc mất khoảng 1 triệu thùng dầu diesel mỗi ngày của Nga trên thị trường toàn cầu sẽ được cảm nhận rõ ràng và chỉ củng cố quan điểm hỗ trợ mà chúng tôi đã đưa ra đối với sự rạn nứt của sản phẩm chưng cất giữa và kết quả là lợi nhuận của nhà máy lọc dầu”, ông cho biết.

Vào ngày 5/9, Ả Rập Xê Út cho biết sẽ gia hạn cắt giảm sản lượng 1 triệu thùng mỗi ngày cho đến cuối năm, ngoài ra Nga cũng cam kết giảm xuất khẩu dầu 300.000 thùng mỗi ngày cho đến cuối năm. Cả hai quốc gia đều cho biết họ sẽ xem xét việc cắt giảm tự nguyện hàng tháng.

Callum Macpherson, người đứng đầu bộ phận hàng hóa tại Investec cho biết: “Mục đích của lệnh cấm rõ ràng là nhằm giải quyết tình trạng thắt chặt và giá cả cao ở thị trường nội địa Nga, vì giá dầu cao kết hợp với đồng rúp suy yếu chắc chắn sẽ gây khó khăn cho người tiêu dùng Nga. Tuy nhiên, cũng có tiếng vang về sự gián đoạn nguồn cung cấp khí đốt của Nga sang châu Âu bắt đầu từ năm 2021. Chúng cũng bắt đầu được cho là sự gián đoạn tạm thời trong khi khí đốt được giữ lại để lấp đầy kho dự trữ trong nước”.

Hạc Hiên / Theo báo chí nước ngoài