Lệnh trừng phạt của Hoa Kỳ chặn tàu chở dầu, làm gián đoạn việc vận chuyển dầu của Iran tới Trung Quốc

Theo một công ty phân tích thị trường, các biện pháp trừng phạt đã làm ảnh hưởng đến cách thức vận chuyển dầu của Iran, khiến các bên mua hàng từ Trung Quốc gặp khó khăn trong việc nhận hàng đúng hạn. Tình hình trở nên phức tạp hơn khi các hạn chế được áp dụng đối với các tàu chở dầu - phương tiện thiết yếu để vận chuyển loại hàng hóa này.

Hình minh họa một tàu chở dầu. Ảnh: Invezz

Tàu chở dầu bị đưa vào danh sách trừng phạt gây chậm trễ giao hàng

Vấn đề bắt đầu khi chính phủ Mỹ đưa hơn 190 tàu chở dầu thô loại lớn (VLCC) vào danh sách trừng phạt. Các tàu này đóng vai trò quan trọng trong việc vận chuyển dầu thô trên toàn cầu, trong đó nhiều tàu được sử dụng để chở dầu của Iran.

Khi bị đưa vào danh sách trừng phạt, các tàu này bị chặn tiếp cận hệ thống tài chính Mỹ, đồng nghĩa với việc không thể thực hiện thanh toán hoặc sử dụng các dịch vụ cần thiết khác. Điều này đã gây ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng xuất khẩu dầu của Iran, đặc biệt là tới Trung Quốc, thị trường quan trọng nhất của quốc gia này.

Do các hạn chế trên, một số lô dầu Iran, nhất là những lô dự kiến giao trong tháng 11, đã không thể được vận chuyển như kế hoạch. Sự chậm trễ này cũng xuất hiện ở các lô hàng từ tháng 10, khiến nguồn cung dự kiến của Trung Quốc không đến đúng thời điểm.

Ngoài ra, các nhà máy lọc dầu độc lập của Trung Quốc - thường là các doanh nghiệp nhỏ được phép nhập khẩu dầu từ nhiều quốc gia cũng gặp khó khăn trong việc sử dụng hết hạn ngạch nhập khẩu. Mặc dù gần đây các công ty này được mở rộng quyền nhập khẩu dầu từ Iran, các gián đoạn về vận chuyển khiến họ không tận dụng được cơ hội này một cách tối ưu.

Người mua Trung Quốc tìm giải pháp thay thế

Trước tình hình các lệnh trừng phạt của Mỹ, các bên mua hàng từ Trung Quốc đang tìm cách tránh sử dụng các tàu bị đưa vào danh sách trừng phạt. Họ yêu cầu dầu từ Iran phải được giao bằng các tàu không nằm trong danh sách này.

Tuy nhiên, giải pháp tưởng chừng đơn giản này lại không dễ thực hiện vì rất khó tìm đủ số lượng tàu vừa sẵn có, vừa không bị ảnh hưởng bởi lệnh trừng phạt.

Điều này đã dẫn đến tình trạng giảm tốc độ vận chuyển dầu Iran tới Trung Quốc, đặc biệt là tới các cảng ở tỉnh Sơn Đông – nơi tiếp nhận phần lớn lượng dầu thô từ Iran. Do thiếu các tàu không bị trừng phạt, dòng chảy dầu thô từ Iran tới Trung Quốc bị chậm lại, gây ra sự bất ổn cho các bên mua vốn phụ thuộc vào nguồn cung ổn định.

Tác động đối với thương mại dầu mỏ giữa Iran và Trung Quốc

Các lệnh trừng phạt của Mỹ đối với tàu chở dầu đã tác động trực tiếp tới hoạt động thương mại dầu mỏ giữa Iran và Trung Quốc. Đối với Iran, xuất khẩu dầu sang Trung Quốc là nguồn thu nhập quan trọng để duy trì nền kinh tế. Bất kỳ sự gián đoạn nào trong việc vận chuyển dầu đều dẫn đến tổn thất doanh thu cho chính phủ và các công ty Iran.

Về phía Trung Quốc, với vai trò là một trong những quốc gia tiêu thụ dầu lớn nhất thế giới, dầu thô từ Iran đóng vai trò quan trọng trong việc đáp ứng nhu cầu năng lượng nội địa. Các gián đoạn trong nguồn cung có thể gây khó khăn cho việc duy trì hoạt động ổn định của các nhà máy lọc dầu.

Bên cạnh đó, tình hình còn phản ánh mâu thuẫn kéo dài giữa Mỹ và Iran. Các biện pháp trừng phạt này là một phần trong chiến lược của Mỹ nhằm hạn chế khả năng Iran kiếm ngoại tệ từ xuất khẩu dầu.

Dù Trung Quốc vẫn tiếp tục mua dầu từ Iran bất chấp các lệnh trừng phạt, các hạn chế mới về tàu chở dầu đang khiến việc giao dịch trở nên khó khăn hơn. Điều này đặt cả hai quốc gia vào tình thế đầy thử thách, đồng thời làm dấy lên nhiều câu hỏi về tương lai của mối quan hệ thương mại dầu mỏ giữa họ.

Dũng Phan (Theo Regtech Times)