Liên Hợp Quốc lên kế hoạch cho hiệp ước 'lịch sử' về nhựa

Nhựa đã được tìm thấy trong băng ở Bắc Cực, bụng của cá voi và bầu khí quyển của trái đất. Các chính phủ hiện đang chịu áp lực ngày càng tăng trong việc đoàn kết hành động chống lại thảm họa toàn cầu này.

Một mô hình kêu gọi hành động chống lại ô nhiễm nhựa ở Nairobi. Ảnh: AFP

Bài liên quan

Pháp cấm bao bì nhựa đựng trái cây và rau quả từ tháng 1/2022

Phí dọn dẹp nhựa ô nhiễm năm 2019 ước tính tới 3,7 nghìn tỷ USD, cao hơn GDP của Ấn Độ

Ngư cụ 'xanh', giải pháp cho vấn đề nhựa đại dương

Các nhà đàm phán đang xây dựng khuôn khổ cho một hiệp ước nhựa có ràng buộc về mặt pháp lý. Đây được cho là hiệp ước môi trường tham vọng nhất kể từ Hiệp ước Paris về biến đổi khí hậu năm 2015.

Ông Inger Andersen, người đứng đầu Chương trình Môi trường LHQ (UNEP), nói trong tuần này: "Đây là một khoảnh khắc trọng đại. Đây là một trong những hiệp ước lịch sử".

Phạm vi chính xác của hiệp ước vẫn chưa được xác định. Có những đề xuất đang được soạn thảo trước hội nghị thượng đỉnh về môi trường của Liên Hợp Quốc kéo dài ba ngày tại Nairobi.

Các nhà lãnh đạo thế giới và các Bộ trưởng Môi trường sẽ gặp gỡ trực tiếp và dự kiến sẽ khởi động hiệp ước bằng cách chỉ định một ủy ban đàm phán để hoàn thiện các chi tiết chính sách trong hai năm tới.

Hơn 50 quốc gia, cùng với các nhà khoa học, doanh nghiệp và các nhóm môi trường, đã công khai kêu gọi các quy định mới cứng rắn hơn đối ngành công nghiệp nhựa để hạn chế dòng chảy nhựa xâm nhập vào môi trường.

Điều này có thể bao gồm giới hạn sản xuất nhựa mới, được làm từ dầu khí và dự báo sẽ tăng gấp đôi vào năm 2040, thiết kế lại các sản phẩm để việc tái chế dễ dàng hơn hoặc ít độc hại hơn và loại bỏ dần các mặt hàng sử dụng một lần.

Nhiều quốc gia, bao gồm các nhà sản xuất nhựa lớn như Mỹ và Trung Quốc, đã bày tỏ sự ủng hộ chung đối với một hiệp ước. Nhưng có sự đồng thuận rộng rãi rằng nếu các quốc gia hành động một mình, họ sẽ không thể giải quyết vấn đề và cần có một phản ứng toàn cầu.

Kể từ những năm 1950, tốc độ sản xuất nhựa đã phát triển nhanh hơn bất kỳ loại vật liệu nào khác, vượt xa những nỗ lực quốc gia nhằm giữ cho môi trường trong sạch.

Ngày nay, khoảng 300 triệu tấn chất thải nhựa được sản xuất hàng năm. Ít hơn 10% trong số này được tái chế, số còn lại hầu hết được đưa vào bãi rác hoặc đại dương. Các hạt nhựa siêu nhỏ cũng có thể xâm nhập vào chuỗi thức ăn, cuối cùng tham gia vào chế độ ăn uống của con người.

Vào tháng 10, hàng chục tập đoàn lớn bao gồm Coca-Cola và Unilever cho biết một hiệp ước về nhựa với các mục tiêu ràng buộc là "rất quan trọng để thiết lập một tiêu chuẩn hành động chung cho tất cả các quốc gia tuân theo".

Một số nhà sản xuất nhựa lớn nhất thế giới cũng đã bày tỏ sự ủng hộ đối với hiệp ước, nhưng nói rằng việc cấm một số nguyên liệu nhất định sẽ tạo ra sự gián đoạn chuỗi cung ứng và cản trở chính việc tái chế.

Hai trong số các đề xuất của hiệp ước không chỉ nhắm mục tiêu vào rác thải trong đại dương và bãi rác, mà còn cả ô nhiễm do sản xuất nhựa mới từ nhiên liệu hóa thạch.

Quốc Thiên