Liên kết vùng sẽ thúc đẩy tăng trưởng kinh tế địa phương ra sao?

Phó Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam Nguyễn Văn Thịnh phát biểu tại diễn đàn. Ảnh: Nhân vật cung cấp

Đây là sự kiện nhằm thúc đẩy chủ trương của Chính phủ về đẩy mạnh liên kết vùng, hỗ trợ quảng bá, kết nối cung cầu hàng hóa, hỗ trợ doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ nông dân, giúp họ nắm bắt tình hình cung-cầu thị trường để có định hướng phát triển hoạt động sản xuất, kinh doanh cho phù hợp với bối cảnh và thực tiễn hiện nay.

Theo báo cáo từ Liên minh Hợp tác xã Việt Nam, tính đến hết tháng 6/2023, cả nước có 30.425 hợp tác xã; trong đó, có 1.032 hợp tác xã, 133 Liên hiệp hợp tác xã, 120.983 tổ hợp tác và khoảng 77.000 tổ hợp tác nông nghiệp. Việc liên kết vùng mở rộng không gian hoạt động góp phần phát triển hoạt động của các hợp tác xã, tổ hợp tác hiệu quả hơn, lợi thế hơn nhờ quy mô.

Theo TS. Vũ Mạnh Hùng, Vụ trưởng Vụ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (Ban Kinh tế Trung ương) nhìn nhận, Việt Nam là nước nông nghiệp, hơn 70% dân số sống ở vùng nông thôn và canh tác nông nghiệp.

Trong chiến lược phát triển kinh tế nông nghiệp sẽ thấy việc liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ nông sản, liên kết vùng nguyên liệu, liên kết chuỗi giá trị nông sản cần phải đóng vai trò chủ chốt để sản xuất hàng hóa tập trung quy mô lớn, ổn định về đầu ra, tạo ra sức cạnh tranh và nâng cao chuỗi giá trị cho nông sản Việt.

Tuy nhiên, thách thức lớn hiện nay là việc liên kết kinh tế trong lĩnh vực nông nghiệp tuy có cải thiện nhưng còn khá lỏng lẻo, chuỗi giá trị kém hiệu quả và thiếu hành động tập thể. Điều này đòi hỏi cần phải khắc phục những mặt hạn chế và khẳng định hơn nữa vai trò thực chất của liên kết kinh tế trong ngành nông nghiệp; trong đó, vai trò của liên kết chặt chẽ giữa sản xuất gắn với tiêu thụ nông sản là cực kỳ cần thiết.

Điều này giúp nông dân thấy được sự cần thiết và tự nguyện hợp tác với nhau. Bản thân các doanh nghiệp cũng muốn ký hợp đồng với nông dân thông qua các tổ chức hợp tác để giảm thiểu chi phí quản lý. Từ đó hình thành các tổ chức hợp tác mới (tổ hợp tác, hợp tác xã), liên doanh, liên kết góp vốn cổ phần của nông dân trong các doanh nghiệp.

Toàn cảnh diễn đàn "Liên kết vùng trong phát triển kinh tế để phát huy thế mạnh địa phương". Ảnh: Ngọc Quỳnh/BNEWS/TTXVN

Bên cạnh đó, việc liên kết nông dân với người kinh doanh, chế biến, buôn bán dọc theo chuỗi giá trị sẽ mang đến cơ hội kinh tế quan trọng cho sự phát triển kinh tế nông nghiệp, giúp nhiều gia đình nghèo thoát nghèo nhờ duy trì được sản xuất bền vững.

Tại sự kiện, ông Nguyễn Văn Thịnh, Phó Chủ tịch Liên minh hợp tác xã Việt Nam ghi nhận, kinh tế Việt Nam được dự báo sẽ phục hồi và tăng trưởng ở mức 7% trong nửa cuối năm nay. Để sự phục hồi này đến nhanh hơn đang rất cần vai trò nổi bật của liên kết vùng nhằm phát huy thế mạnh các địa phương.

Trong bối cảnh thực hiện đổi mới mô hình tăng trưởng, cơ cấu lại nền kinh tế và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, việc tìm kiếm những không gian phát triển ở cấp vùng sẽ giúp tạo thêm động lực cho phát triển vùng cũng như kinh tế ở từng địa phương

Đánh giá của Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho thấy, các hoạt động liên kết vùng trong thời gian qua đã có những tác động tốt trên một số khía cạnh, như khắc phục một phần tình trạng biệt lập trong hoạch định và thực thi chính sách của các địa phương.

Từ đó, góp phần kết nối đồng bộ cơ sở hạ tầng vùng và liên vùng, tạo sự chia sẻ, lan tỏa kinh nghiệm tốt trong quản lý nhà nước, giải quyết hài hòa hơn các mâu thuẫn giữa các địa phương trong vùng về thu hút đầu tư, xử lý tài nguyên môi trường, các vấn đề xã hội…

Thời gian qua, việc phát triển mô hình liên kết vùng từ sản xuất đến tiêu thụ sản phẩm ở các địa phương đang ngày một phát triển, góp phần không nhỏ vào phát triển kinh tế. Mô hình này đã mang lại nhiều lợi ích không chỉ cho doanh nghiệp, hợp tác xã, người sản xuất, mà người tiêu dùng cũng được hưởng lợi thông qua việc được tiếp cận các sản phẩm chất lượng với giá cả cạnh tranh. Các mô hình liên kết đã tạo ra diện mạo mới cho sản phẩm của các địa phương; tạo bước chuyển biến tích cực cho phát triển kinh tế theo hướng nâng cao giá trị gia tăng, phát triển kinh tế bền vững và bắt kịp xu thế hội nhập kinh tế, quốc tế.

Theo TS. Trần Thị Hồng Minh, Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM), dưới tác động tiêu cực của hội nhập, cùng với đặc điểm nền kinh tế còn phát triển manh mún, sản xuất nhỏ lẻ, thiếu liên kết,… đòi hỏi các vùng ở Việt Nam phải có những điều chỉnh thích ứng, đặc biệt là thay đổi về phương thức sản xuất kinh doanh cũ, sản xuất khép kín sang phương thức sản xuất chuỗi liên kết, tận dụng lợi thế nhờ quy mô kinh tế.

"Bản thân các doanh nghiệp cũng phải tư duy và chuyển đổi mạnh mẽ hơn, theo hướng tăng cường hợp tác, liên kết với các doanh nghiệp ở các địa phương khác trong vùng. Hội nhập cũng buộc từng địa phương và từng vùng ở Việt Nam phải hiểu rõ thế mạnh, tiềm năng, sự khác biệt của từng vùng, phải có sự sắp xếp, phân công lao động hợp lý trong từng vùng", bà Minh nhấn mạnh.

Trong bối cảnh toàn cầu hóa, hàng hóa Việt Nam ngày càng phải cạnh tranh gay gắt với hàng hóa nước ngoài, việc đẩy mạnh liên kết vùng và hỗ trợ quảng bá, kết nối cung cầu hàng hóa nhằm hỗ trợ doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ nông dân nắm bắt tình hình cung-cầu thị trường để chủ động tổ chức sản xuất, kinh doanh sản phẩm nông sản thiết yếu, thủy sản, trái cây, sản phẩm OCOP đóng vai trò quan trọng. Qua đó, góp phần ổn định sản lượng, giảm tình trạng dư cung hoặc thiếu cung sản phẩm, hạn chế tổn thất cho nông dân, thích ứng với các diễn biến nhu cầu thị trường.

Ngoài ra, liên kết vùng cũng góp phần hỗ trợ các đơn vị, hợp tác xã sản xuất quảng bá thương hiệu, sản phẩm hàng hóa đến người tiêu dùng, các đơn vị phân phối biết để ưu tiên lựa chọn, kết nối, tiêu thụ, từng bước chiếm lĩnh và đứng vững trên thị trường nội địa; đẩy mạnh kết nối với các bộ phận thu mua của các kênh phân phối nước ngoài như Central Group, Aeon, Lotte… để xuất khẩu hàng hóa./.

Ngọc Quỳnh/BNEWS/TTXVN