Liên kết vùng - Thúc đẩy chuỗi giá trị xanh trong nông nghiệp Việt Nam
Phát triển chuỗi giá trị xanh là xu hướng tất yếu và là nhiệm vụ chiến lược trong tiến trình chuyển đổi nông nghiệp theo hướng hiện đại, hiệu quả và bền vững. Chuỗi giá trị xanh không chỉ giúp giảm phát thải và bảo vệ môi trường, mà còn tạo nền tảng để nâng cao giá trị gia tăng cho nông sản, xây dựng thương hiệu quốc gia và tăng cường sức cạnh tranh trong bối cảnh thị trường quốc tế ngày càng yêu cầu tiêu chuẩn cao.
Ngày 19/11/2025, tại Hà Nội, Tạp chí Nông nghiệp và Môi trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) tổ chức Hội thảo với chủ đề “Liên kết vùng - Thúc đẩy chuỗi giá trị xanh trong nông nghiệp Việt Nam”.
Hội thảo nhằm trao đổi kinh nghiệm, chia sẻ giải pháp trong quy hoạch - sản xuất - tiêu thụ, thúc đẩy ứng dụng công nghệ nông nghiệp xanh, phát triển thị trường bền vững và huy động nguồn lực xã hội cho chuỗi giá trị xanh.
Phát biểu tại hội thảo, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Phùng Đức Tiến cho biết, nông nghiệp Việt Nam có vai trò rất quan trọng trong nền kinh tế và đóng góp quan trọng trong ổn định và phát triển lương thực.
Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Phùng Đức Tiến phát biểu tại hội thảo.
Trong 9 tháng năm 2025, tổng giá trị xuất khẩu nông, lâm, thủy sản của Việt Nam đạt 52,31 tỷ USD, tăng 14% so với cùng kỳ năm trước, cho thấy sự phục hồi mạnh mẽ của ngành nông nghiệp trong bối cảnh thương mại toàn cầu còn nhiều biến động. Cán cân thương mại nông, lâm, thủy sản 3 quý đạt thặng dư 15,93 tỷ USD, tăng 17,6% so với năm 2024 – minh chứng cho sức bật và nỗ lực của toàn ngành, đồng thời tiến gần mục tiêu 70 tỷ USD vào năm 2025.
Cả nước hiện có hơn 3.500 mô hình liên kết chuỗi giá trị, thu hút 300.000 hộ nông dân thông qua gần 2.000 hợp tác xã và tổ hợp tác. Khoảng 70% mô hình có sự tham gia của hợp tác xã trong vai trò đầu mối tổ chức vùng nguyên liệu, ký kết hợp đồng, kiểm soát chất lượng và phối hợp tiêu thụ. Tổng vốn huy động đạt trên 20.000 tỷ đồng, trong đó doanh nghiệp đối ứng 50–60%, phản ánh xu hướng chia sẻ rủi ro giữa các chủ thể trong sản xuất nông nghiệp hiện đại.
Tuy nhiên, liên kết chuỗi giá trị chưa bền vững, chưa khép kín toàn chuỗi từ sản xuất – chế biến – thị trường; thủ tục hỗ trợ còn phức tạp; hiệu quả chưa đồng đều giữa các địa phương. Bên cạnh đó, biến đổi khí hậu diễn biến ngày càng phức tạp; yêu cầu giảm phát thải và bảo vệ môi trường trở thành xu thế tất yếu; đồng thời thị trường quốc tế liên tục gia tăng các tiêu chuẩn khắt khe về chất lượng, nguồn gốc và tính bền vững. Những thách thức này đòi hỏi ngành nông nghiệp phải đổi mới toàn diện, không chỉ ở cấp địa phương mà còn ở cấp vùng và liên vùng, nhằm hình thành các chuỗi giá trị xanh bền vững.
Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Phùng Đức Tiến nhấn mạnh: “Bộ Nông nghiệp và Môi trường xác định rõ tầm quan trọng của việc xây dựng, phát triển các chuỗi giá trị xanh là một yêu cầu tất yếu, nhằm xây dựng một nền nông nghiệp ít phát thải, ít gây tổn hại đến môi trường. Đồng thời, tăng cường liên kết vùng phát triển nông nghiệp tuần hoàn”.
Phát biểu tại hội thảo, TS. Đào Xuân Hưng Tổng Biên tập Tạp chí Nông nghiệp và Môi trường chia sẻ, phát triển chuỗi giá trị xanh là xu hướng tất yếu và là nhiệm vụ chiến lược trong tiến trình chuyển đổi nông nghiệp theo hướng hiện đại, hiệu quả và bền vững. Theo ông, chuỗi giá trị xanh không chỉ giúp giảm phát thải và bảo vệ môi trường, mà còn tạo nền tảng để nâng cao giá trị gia tăng cho nông sản, xây dựng thương hiệu quốc gia và tăng cường sức cạnh tranh trong bối cảnh thị trường quốc tế ngày càng yêu cầu tiêu chuẩn cao.
TS. Đào Xuân Hưng Tổng Biên tập Tạp chí Nông nghiệp và Môi trường phát biểu tại hội thảo.
Liên kết vùng sẽ hình thành các vùng nguyên liệu tập trung, đồng bộ; thúc đẩy chế biến sâu, tối ưu hóa logistics và giảm thất thoát sau thu hoạch và là nền tảng quan trọng để phát triển chuỗi giá trị xanh sẽ góp phần thúc đẩy sản xuất nông nghiệp giảm phát thải; nâng cao chất lượng và giá trị sản phẩm thông qua chuẩn hóa quy trình và truy xuất nguồn gốc; mở rộng thị trường xuất khẩu, đặc biệt là những thị trường cao cấp ưu tiên sản phẩm bền vững; phát triển kinh tế nông thôn ổn định, nâng cao thu nhập cho nông dân, đồng thời tiến gần hơn mục tiêu phát thải ròng bằng “0” theo định hướng phát triển bền vững.
Một số đại biểu phát biểu tham luận tại hội thảo.
Tại hội thảo, nhiều tham luận chuyên sâu, phân tích những yêu cầu trọng tâm để phát triển chuỗi giá trị xanh một cách thực chất và bền vững. Nhiều ý kiến tập trung làm rõ sự cần thiết của việc hoàn thiện cơ chế liên kết vùng, tạo sự phối hợp đồng bộ giữa các địa phương trong quy hoạch, xây dựng vùng nguyên liệu, chia sẻ dữ liệu và tổ chức sản xuất - tiêu thụ theo chuỗi. Bên cạnh đó, các tham luận nhấn mạnh tầm quan trọng của việc chuẩn hóa tiêu chuẩn chất lượng và đẩy mạnh truy xuất nguồn gốc, coi đây là chìa khóa giúp nông sản Việt Nam đáp ứng các yêu cầu ngày càng khắt khe của thị trường quốc tế, đồng thời nâng cao tính minh bạch và sức cạnh tranh của sản phẩm.
Đồng thời, các chuyên gia đã trao đổi thảo luận ý kiến trong việc hoàn thiện chính sách quan trọng, góp phần định hướng mô hình liên kết vùng và thúc đẩy quá trình chuyển đổi xanh của ngành nông nghiệp Việt Nam trong bối cảnh mới.
