Liên ngành Trung ương ký Thông tư liên tịch hướng dẫn việc xác định lãng phí trong tố tụng hình sự

Đại diện lãnh đạo các Bộ, ngành tham gia ký kết Thông tư liên tịch.

Theo Ban Tổ chức, thời gian qua, Đảng và Nhà nước luôn đặc biệt quan tâm công tác phòng, chống lãng phí; ban hành nhiều nghị quyết, chỉ thị, kết luận quan trọng về vấn đề này. Thực hiện nhiệm vụ Thường trực Ban Bí thư giao, Đảng ủy VKSND tối cao đã chỉ đạo VKSND tối cao chủ trì, phối hợp Bộ Quốc phòng, Bộ Công an, TAND tối cao, Bộ Tư pháp, Bộ Tài chính và các cơ quan liên quan nghiên cứu ban hành hướng dẫn thống nhất về cách xác định lãng phí trong hoạt động tố tụng hình sự theo Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017.

Đồng chí Hồ Đức Anh - Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy, Phó Viện trưởng VKSND tối cao phát biểu tại buổi lễ.

Thông tư liên tịch được ban hành nhằm thống nhất nhận thức và phương pháp xác định lãng phí trong các vụ việc, vụ án hình sự; tạo công cụ pháp lý chung giúp các cơ quan tiến hành tố tụng giải quyết hiệu quả những hành vi gây lãng phí nguồn lực nhà nước - lĩnh vực vốn phức tạp và dễ phát sinh cách hiểu khác nhau trong thực tiễn.

Tại buổi lễ, đồng chí Nguyễn Hoài Nam - Vụ trưởng Vụ Công tố và kiểm sát điều tra án kinh tế, tham nhũng, VKSND tối cao đã trình bày quá trình xây dựng Thông tư. Ban soạn thảo và Tổ biên tập với đại diện nhiều bộ, ngành đã tổ chức nhiều phiên họp, lấy ý kiến rộng rãi, tiếp thu đầy đủ để hoàn thiện dự thảo theo đúng quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Theo đó, Thông tư liên tịch gồm 3 chương, 14 điều.

Đồng chí Nguyễn Hoài Nam - Vụ trưởng Vụ Công tố và kiểm sát điều tra án kinh tế, tham nhũng, VKSND tối cao trình bày quá trình xây dựng Thông tư liên tịch.

Chương I quy định những nội dung chung, gồm 4 điều. Trong đó nêu phạm vi điều chỉnh, các nguyên tắc, nội dung, trách nhiệm phối hợp của cơ quan tiến hành tố tụng và các tổ chức, cá nhân liên quan trong việc xác định lãng phí để áp dụng trong quá trình giải quyết nguồn tin về tội phạm, khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử theo quy định của Bộ luật Hình sự. Đồng thời, Chương I quy định 5 nhóm nguyên tắc phối hợp, thực hiện và 4 nguồn thông tin, tài liệu phục vụ xác định lãng phí.

Chương II cụ thể hóa nội dung xác định lãng phí, gồm 8 điều. Các Điều 5, 6, 7, 8 và 9 quy định 5 nhóm dấu hiệu vi phạm có khả năng gây lãng phí trong các lĩnh vực: quản lý, sử dụng tài chính công và tài sản công; quản lý ngân sách nhà nước; quản lý, sử dụng vốn đầu tư công; đầu tư xây dựng, mua sắm tài sản công; quản lý, khai thác và sử dụng đất đai, tài nguyên; quản lý, sử dụng vốn nhà nước trong các dự án theo phương thức đối tác công tư (PPP).

Các dấu hiệu vi phạm này được xây dựng trên cơ sở cụ thể hóa những hành vi lãng phí cần tập trung phòng, chống theo Hướng dẫn số 63-HD/TW ngày 28/4/2025 của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực; đồng thời, đối chiếu phù hợp các quy định pháp luật chuyên ngành như: Luật Đất đai, Luật Đầu tư công, Luật Khoáng sản…

Đại diện lãnh đạo các Bộ, ngành ký kết Thông tư liên tịch.

Đại diện lãnh đạo các Bộ, ngành tại Lễ ký kết Thông tư liên tịch.

Điều 10 quy định việc xác định hậu quả lãng phí thông qua trưng cầu giám định, yêu cầu định giá tài sản. Điều 11 quy định 5 cách thức xác định lãng phí không qua trưng cầu giám định, kèm ví dụ cụ thể. Các cách thức này được xây dựng dựa trên thực tiễn điều tra, truy tố, xét xử các vụ án; cũng như căn cứ vào kết luận thanh tra, kiểm toán.

Chương III quy định trách nhiệm của cơ quan tiến hành tố tụng, cơ quan quản lý nhà nước và cơ quan chuyên môn liên quan trong việc phối hợp xác định lãng phí trong suốt quá trình giải quyết vụ việc, vụ án hình sự.

Phát biểu tại buổi lễ, Phó Viện trưởng VKSND tối cao Hồ Đức Anh nhấn mạnh: Thông tư liên tịch là kết quả của quá trình phối hợp trách nhiệm, khẩn trương và nghiêm túc giữa các bộ, ngành. Văn bản đã cụ thể hóa quan điểm, chủ trương của Đảng về đấu tranh phòng, chống lãng phí; đảm bảo tính khách quan, cơ sở khoa học và khả thi trong thực tiễn. Đây là nền tảng quan trọng nhằm thống nhất nhận thức và áp dụng pháp luật trong quá trình xử lý các hành vi lãng phí.

Các đại biểu tham dự buổi lễ.

Các đại biểu tham dự buổi lễ.

Theo đồng chí Hồ Đức Anh, Thông tư liên tịch khi triển khai sẽ tháo gỡ nhiều khó khăn, vướng mắc trong việc xác định hậu quả lãng phí; đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ cấp bách trong công tác phòng, chống lãng phí hiện nay; góp phần tăng cường tiềm lực phát triển đất nước dưới sự lãnh đạo của Đảng.

Thay mặt lãnh đạo VKSND tối cao - cơ quan chủ trì soạn thảo, Phó Viện trưởng Hồ Đức Anh trân trọng cảm ơn lãnh đạo các bộ, ngành đã đồng hành, phối hợp, đóng góp ý kiến và tham dự đầy đủ để ký kết Thông tư liên tịch. Phó Viện trưởng Hồ Đức Anh bày tỏ tin tưởng, Thông tư liên tịch sẽ nhanh chóng đi vào thực tiễn, trở thành công cụ pháp lý quan trọng, góp phần nâng cao hiệu quả phòng, chống lãng phí, bảo đảm quản lý, sử dụng tiết kiệm nguồn lực quốc gia.

Các đại biểu tại Lễ ký Thông tư liên tịch.

Hồng Nguyên