Liệu người Việt có thể xây AI từ số 0 và phổ cập tới 100 triệu dân?
Đây sẽ là một nhiệm vụ bất khả thi, hay minh chứng cho sức mạnh nội tại và sự trỗi dậy của trí tuệ Việt Nam trên bản đồ AI toàn cầu?
Làm chủ công nghệ AI
Với tốc độ số hóa mạnh mẽ, lực lượng lao động trẻ và am hiểu công nghệ, cùng với sự hỗ trợ tích cực từ chính phủ trong việc thúc đẩy nghiên cứu và ứng dụng AI, Việt Nam đang nổi lên như một "điểm nóng" về ứng dụng AI tại khu vực.
AI Hay, một startup phát triển AI với đội ngũ 100% kỹ sư Việt Nam, đang có những bước đi quan trọng trong việc xây dựng mô hình AI suy luận tiên tiến, giúp hệ thống có thể phân tích và hiểu ngữ cảnh câu hỏi sâu hơn, từ đó đưa ra câu trả lời chính xác, phù hợp với đặc thù ngôn ngữ và văn hóa Việt Nam.
Ông Hiệp Nguyễn, Giám đốc vận hành (COO) của AI Hay tin rằng startup đang giúp công nghệ AI trở nên dễ tiếp cận hơn, mạnh mẽ hơn và thiết thực hơn cho mọi người dân Việt, với trọng tâm hiện tại là các bạn học sinh, sinh viên, và sau đó là người dùng cá nhân khác và các doanh nghiệp có nhu cầu.

Ông Hiệp Nguyễn, Giám đốc vận hành (COO) của AI Hay. Ảnh: NV
Trong khi nhiều doanh nghiệp tin rằng "AI không còn là giấc mơ đắt đỏ tại Việt Nam", thì cũng có quan điểm "người Việt làm AI chưa tới, chưa có tính căn cơ, hệ thống". Phía AI Hay nhận định thế nào về ý kiến này?
COO Hiệp Nguyễn: Cả hai quan điểm trên đều phản ánh đúng thực tế, nhưng ở góc nhìn khác nhau. Một mặt, hiện nay có khoảng 30% doanh nghiệp đã ứng dụng AI vào công việc. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp chỉ mới dùng ChatGPT hoặc các ứng dụng cơ bản, mà chưa thực sự sử dụng AI vào những quy trình cao hơn.
Mặt khác, việc các tập đoàn công nghệ toàn cầu như Nvidia đầu tư vào R&D tại Việt Nam là minh chứng cho tiềm năng của nguồn lực AI tại đất nước chúng ta. Các nghị quyết, chính sách gần đây của Chính phủ, như dự thảo Luật công nghiệp công nghệ số đang cho thấy cam kết mạnh mẽ của Việt Nam trong việc khuyến khích, phát triển và ứng dụng AI một cách toàn diện, an toàn và hiệu quả.
Tôi cho rằng, để thực sự "làm chủ" AI, Việt Nam cần vượt qua giai đoạn ứng dụng bề nổi, tập trung vào việc phát triển các sản phẩm AI mang giá trị thực tiễn, giải quyết các bài toán đặc thù của người Việt. Do đó, AI Hay chọn cách hành động, xây dựng sản phẩm hữu ích và lắng nghe phản hồi từ người dùng để liên tục hoàn thiện.
AI Hay đang xây dựng mô hình phát triển và xu hướng công nghệ nào để hiện thực hóa mục tiêu đó, thưa ông?
COO Hiệp Nguyễn: Khác với xu hướng B2B phổ biến, AI Hay hướng đến mô hình B2C, với khát vọng xóa bỏ rào cản sử dụng AI cho người Việt. Đây là một thách thức kép, vừa phải xây dựng niềm tin vào một sản phẩm AI "made in Vietnam" chất lượng cao, vừa phải không ngừng nâng cấp để đạt đến đẳng cấp quốc tế.
Điểm khác biệt cốt lõi của AI Hay nằm ở kiến trúc model-agnostic. Chúng tôi không bị bó buộc vào một LLM duy nhất mà tận dụng sức mạnh tổng hợp của mô hình mã nguồn mở, mô hình thương mại hàng đầu và mô hình do chính AI Hay tinh chỉnh, tự động định tuyến truy vấn đến mô hình phù hợp nhất.
Điểm độc đáo trong kiến trúc của AI Hay có vẻ rất hứa hẹn. Ông có thể làm rõ hơn về cách AI Hay đảm bảo tính "thuần Việt" trong sản phẩm, đặc biệt khi người dùng đã quen với các nền tảng AI toàn cầu như ChatGPT hay Gemini?
COO Hiệp Nguyễn: AI Hay tự hào với đội ngũ 100% kỹ sư Việt Nam, những người trực tiếp xây dựng nền tảng từ kiến trúc công nghệ đến trải nghiệm người dùng, hoàn toàn hướng tới và phục vụ người Việt.
Tính thuần Việt không chỉ là yếu tố kỹ thuật mà còn là lợi thế cạnh tranh chiến lược. Với các tác vụ đòi hỏi sự hiểu biết sâu sắc về ngôn ngữ, văn hóa và ngữ cảnh Việt Nam, mô hình riêng của AI Hay sẽ được kích hoạt. Đồng thời, hệ thống tìm kiếm ProSearch của chúng tôi được thiết kế để bóc tách truy vấn, tìm kiếm thông tin đa nguồn cả trong và ngoài nước, sau đó tổng hợp để LLM đưa ra câu trả lời chính xác và toàn diện nhất cho người Việt.
Nền kinh tế AI?
Gần đây, Nvidia đã đề cập đến "nền kinh tế xoay quanh các mô hình suy luận được mã hóa". AI Hay định nghĩa và tham gia vào cấu phần nào của nền kinh tế này? Nguồn thu và đóng góp cho nền kinh tế Việt Nam của AI Hay sẽ đến từ đâu?
COO Hiệp Nguyễn: Khái niệm "nền kinh tế xung quanh các mô hình suy luận được mã hóa" của Nvidia là một cách hiểu về việc giá trị và chi phí của các dịch vụ AI được tính dựa trên số lượng token mà AI xử lý trong quá trình suy luận.
Trong các mô hình AI, đặc biệt là mô hình ngôn ngữ lớn (LLM), token là những đơn vị dữ liệu cơ bản, như từ hay chữ, mà AI dùng để hiểu và trả lời câu hỏi. Nền kinh tế dựa trên token này sẽ có tác động sâu rộng đến nền kinh tế số, giúp các công ty có thể kiếm tiền từ các dịch vụ AI hiệu quả hơn, bởi nó liên kết chặt chẽ giữa tài nguyên tính toán và giá trị kinh doanh.
Hiện tại, AI Hay đang tập trung phát triển một mô hình được huấn luyện trên token tiếng Việt, tối ưu hóa chi phí và tốc độ suy luận cho người dùng Việt. Chúng tôi tin rằng việc này sẽ nâng cao năng suất và mở ra cơ hội tiếp cận tri thức cho hàng triệu người.
Nguồn thu ban đầu của AI Hay đến từ các vòng gọi vốn quốc tế. Trong tương lai, chúng tôi hướng đến mô hình kinh doanh linh hoạt như quảng cáo hoặc "token-pay-as-you-go", đảm bảo người dùng Việt Nam luôn được tiếp cận các tính năng cơ bản miễn phí, đồng thời duy trì sự phát triển bền vững của sản phẩm.
Trong khi doanh nghiệp được xem là đối tượng hưởng lợi lớn từ AI, giúp tối ưu hóa hoạt động và nâng cao hiệu suất, AI Hay có kế hoạch tiếp cận thị trường này như thế nào?
COO Hiệp Nguyễn: Hiện tại, ưu tiên hàng đầu của AI Hay là người tiêu dùng, đặc biệt là thế hệ trẻ. Chúng tôi mong muốn trở thành một nền tảng tìm kiếm và nghiên cứu chuyên sâu, giúp mọi người tiếp cận tri thức một cách nhanh chóng và phù hợp với ngữ cảnh Việt Nam, bao gồm cả khả năng tóm tắt video, phân tích hình ảnh và trả lời đa lĩnh vực bằng tiếng Việt.
Trong tương lai, chúng tôi sẽ hướng đến việc phát triển các giải pháp AI chuyên biệt cho doanh nghiệp, tập trung vào khả năng truy xuất dữ liệu nội bộ an toàn và bảo mật, giúp họ hợp lý hóa quy trình và nâng cao năng lực cạnh tranh.

Ông Hiệp Nguyễn (trái), COO và TS.Nguyễn Thọ Chương, CTO của AI Hay. Ảnh: NV
Mục tiêu chiến lược của AI Hay trong thời gian tới là gì? Startup có "cú nhảy vọt" nào đang được chuẩn bị? Để tăng trưởng và tạo dựng vị thế vững chắc, AI Hay cần đầu tư vào những yếu tố nào?
COO Hiệp Nguyễn: Mục tiêu cốt lõi của AI Hay trong 3 năm tới là trở thành người bạn đồng hành AI đáng tin cậy của đông đảo người Việt, đặc biệt là trong lĩnh vực giáo dục và hỗ trợ thông tin hàng ngày. Chúng tôi không ngừng nghiên cứu và phát triển các tính năng đột phá, tập trung vào việc giải quyết những nhu cầu thiết thực của người dùng Việt.
Để đạt được điều này, AI Hay cần đầu tư mạnh mẽ vào việc thu hút và giữ chân nhân tài AI, xây dựng và chuẩn hóa dữ liệu tiếng Việt chất lượng cao, đồng thời tiếp tục tìm kiếm các cơ hội hợp tác và đầu tư chiến lược.
Trong hành trình phát triển, AI Hay đã và đang đối mặt với những khó khăn và thuận lợi nào trên thị trường AI đầy cạnh tranh?
COO Hiệp Nguyễn: Một trong những thách thức lớn nhất là nguồn cung nhân tài AI tại Việt Nam chưa đáp ứng đủ nhu cầu. Việc Việt hóa và đảm bảo chất lượng dữ liệu cũng là một rào cản không nhỏ. Bên cạnh đó, vấn đề tài chính luôn là yếu tố then chốt để duy trì tăng trưởng bền vững trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng gia tăng.
Tuy nhiên, AI Hay cũng có những thuận lợi đáng kể. Sự quan tâm và đầu tư vào công nghệ từ các tập đoàn quốc tế như AWS và Nvidia mang đến cơ hội tiếp cận công nghệ tiên tiến. Các chính sách hỗ trợ phát triển AI của Chính phủ cũng tạo ra một môi trường thuận lợi. Chúng tôi đang tận dụng những cơ hội này bằng cách tập trung vào các giải pháp AI mang tính địa phương, đáp ứng đúng nhu cầu của người Việt.
Cuối cùng, với những gì AI Hay đang xây dựng, đâu là đích đến cuối cùng mà startup hướng tới trong dài hạn?
COO Hiệp Nguyễn: Đích đến dài hạn của AI Hay không chỉ là xây dựng một sản phẩm AI đơn lẻ mà là kiến tạo một hệ sinh thái AI toàn diện, phục vụ nhu cầu đa dạng của 100 triệu người Việt.
Chúng tôi mong muốn AI Hay trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày của người Việt, giúp họ tiếp cận tri thức, nâng cao hiệu suất và khơi dậy tiềm năng sáng tạo.
Chúng tôi tin rằng, bằng sự kiên trì, đổi mới và sự thấu hiểu sâu sắc văn hóa Việt, AI Hay sẽ đóng góp vào sự phát triển của một cộng đồng AI vững mạnh và mang lại giá trị thực sự cho đất nước.
Xin cảm ơn ông!