Lô 15-1: Khát vọng chinh phục biển khơi

Trong chặng đường vận hành bền bỉ suốt hơn hai thập kỷ tại cụm mỏ Sư Tử, Lô 15-1, giai đoạn 2020-2025 là quãng thời gian mà đội ngũ CLJOC phải đối diện với nhiều biến động nhất kể từ khi thành lập. Đằng sau những con số hàng triệu thùng dầu, hàng tỷ bộ khối khí, là những ngày căng mình chống đỡ sự suy giảm khốc liệt của mỏ, những tháng miệt mài hồi sinh thiết bị đã hoạt động liên tục sau hai thập kỷ, những năm mà mỗi quyết định đầu tư đều phải cân đong đo đếm bởi nhiều rào cản pháp lý, kỹ thuật và biến động thị trường.

Người lao động CLJOC trên cụm mỏ Sư Tử

Trên thực tế, các mỏ chủ lực như Sư Tử Đen, Sư Tử Vàng, Sư Tử Nâu đã bước sang giai đoạn cuối của chu kỳ khai thác. Độ ngập nước ngày càng tăng cao, áp suất vỉa sụt giảm, dòng lưu thể trở nên kém ổn định, khiến sản lượng suy giảm nhanh hơn mọi kịch bản dự báo. Hệ thống thiết bị khai thác - vốn đã vận hành hơn 20 năm - bắt đầu bộc lộ những giới hạn về vật lý. Nhiều hạng mục quan trọng như đường ống dẫn khí, hệ thống bơm, van an toàn lòng giếng... đã tới hạn vận hành, buộc phải bảo trì khẩn cấp hoặc thay thế toàn phần, trong khi dòng tiền đầu tư ngày càng siết chặt.

Bởi lẽ, cũng chính vào giai đoạn này, hợp đồng dầu khí Lô 15-1 ngày càng tiến dần tới mốc kết thúc, trong khi quá trình gia hạn vẫn loay hoay giữa các thủ tục chưa có tiền lệ. Những “vùng xám” pháp lý - nơi chưa có quy định rõ ràng - khiến việc trình, thẩm định và phê duyệt hợp đồng mới kéo dài hơn dự kiến. Điều đó dẫn đến tâm lý dè dặt từ các đối tác nước ngoài, nhất là khi CLJOC là một tổ hợp liên doanh có nhiều bên tham gia với chiến lược đầu tư khác biệt. Áp lực duy trì hoạt động sản xuất ổn định, trong khi không được phép cam kết những khoản đầu tư dài hạn, đã đẩy bộ máy điều hành CLJOC vào thế “tiến thoái lưỡng nan”.

Không những vậy, CLJOC còn phải căng mình vận hành xuyên qua đại dịch Covid-19 - biến cố chưa từng có trên toàn cầu - trong điều kiện giãn cách xã hội, hạn chế tiếp cận vật tư, nhân lực và dịch vụ ngoài khơi. Cùng thời điểm, các sự cố từ hệ thống gaslift đến các chiến dịch bảo trì khẩn cấp liên tục xảy ra như muốn thử thách ý chí của tập thể vận hành.

Giữa áp lực tài chính chồng chất và biến động liên tục của môi trường vận hành như thế, CLJOC đã duy trì hoạt động bằng chính 100% nội lực của đội ngũ kỹ sư vận hành sản xuất người Việt. Trong bối cảnh nhiều hạng mục chưa thể đầu tư mới do Hợp đồng dầu khí đang trong quá trình gia hạn, CLJOC đã chủ trương khơi dậy sức sáng tạo từ nội bộ, tạo điều kiện tối đa để các kỹ sư đề xuất, thử nghiệm và triển khai các giải pháp kỹ thuật mới. Niềm tin vào chuyên môn và trách nhiệm nghề nghiệp đã trở thành động lực để từng người lao động CLJOC tìm tòi và hành động.

Giữa muôn vàn áp lực, CLJOC đã duy trì hoạt động bằng chính 100% nội lực của đội ngũ kỹ sư vận hành sản xuất người Việt.

Từ thực tiễn hoạt động sản xuất và vận hành ngoài khơi, đội ngũ kỹ sư CLJOC đã cho ra đời hàng trăm sáng kiến, giải pháp kỹ thuật, trong đó có hơn 40 sáng kiến được công nhận tại phong trào “1 triệu sáng kiến” của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam (năm 2022-2023), với tổng giá trị làm lợi ước tính khoảng 100 triệu USD.

Một trong những giải pháp tiêu biểu, phải kể đến việc lần đầu tiên tại Đông Nam Á, đội ngũ CLJOC đã thi công mở rộng thân giếng ST-8P từ 26 inch lên 35 inch để thả thành công ống chống định hướng đường kính 30 inch qua đế dẫn hướng 33 inch trên giàn khai thác - bơm ép tại mỏ Sư Tử Trắng. Cũng tại giếng ST-8P, lần đầu tiên tại Việt Nam, kỹ thuật “Stress Caging” được áp dụng để khoan qua tầng vỉa có áp suất suy giảm hơn 5.000 psi - điều kiện vốn không tồn tại “cửa sổ dung dịch” để khoan theo cách thông thường.

Trong nhóm giải pháp mang lại hiệu quả tức thì và khả năng nhân rộng cao, CLJOC đã tiên phong áp dụng phương án Tubing Punching không sử dụng van orifice, giúp tăng thêm hơn 500 thùng dầu/ngày từ các giếng yếu. Ngoài ra, việc lắp đặt bộ trao đổi nhiệt khí gaslift trên giàn STN không chỉ hạn chế tích tụ sáp mà còn giúp tiết giảm chi phí bơm hóa chất, nâng cao hiệu quả vận hành.

Bên cạnh đó, chiến dịch xử lý rò rỉ đường ống gaslift - triển khai và hoàn tất trong 34 ngày với chi phí tối ưu - đã trở thành một ví dụ điển hình về khả năng phản ứng nhanh và tổ chức thi công hiệu quả của CLJOC. Nhờ đó, sản lượng phục hồi lên tới 3.000 thùng/ngày, góp phần duy trì dòng khai thác trong bối cảnh mỏ suy giảm mạnh. Tất cả những giải pháp kỹ thuật này đều được triển khai trong điều kiện tài chính hạn hẹp, cơ sở vật chất có giới hạn và khung pháp lý đang chờ hoàn thiện - càng cho thấy rõ bản lĩnh ứng biến và tinh thần chủ động từ bên trong đội ngũ kỹ thuật CLJOC.

Tính đến cuối năm 2024, tổng sản lượng khai thác dầu của Lô 15-1 trong giai đoạn 2020-2025 đạt gần 64 triệu thùng, với 212 chuyến bốc bán an toàn, tổng doanh thu dầu đạt 5,05 tỷ USD. Bên cạnh đó, tổng sản lượng khí xuất bán đạt 72,89 tỷ bộ khối, mang lại hơn 200 triệu USD doanh thu. Chỉ số zero LTI (không tai nạn lao động mất ngày công) được duy trì suốt nhiệm kỳ, với hơn 8 triệu giờ làm việc an toàn; không để xảy ra sự cố môi trường nghiêm trọng. Hệ số vận hành thiết bị đạt trung bình 99,7% - chứng minh cho sự kỷ luật và kiểm soát kỹ thuật ở mức cao nhất trong điều kiện thiết bị đã khai thác hơn hai thập kỷ.

TS Trần Hồng Nam

“Trong suốt quá trình phát triển, các cán bộ và chuyên gia dầu khí Việt Nam đã tham gia cùng liên doanh CLJOC và các đối tác quốc tế nghiên cứu và tìm ra phương án khai thác hiệu quả nhất cho các mỏ trong Lô 15-1. Đến nay, các mỏ Sư Tử Đen, Sư Tử Vàng, Sư Tử Trắng và Sư Tử Nâu đã mang lại hiệu quả to lớn. Nhiều sáng kiến, sáng chế đã được phát triển ngay tại CLJOC, thể hiện rõ nét sự hợp tác hiệu quả giữa các đối tác nước ngoài và tập thể lao động quốc tế của CLJOC. Qua đó, các thế hệ cán bộ, lãnh đạo của CLJOC cũng từng bước trưởng thành, trở thành nguồn nhân lực nòng cốt cho PVEP và cho cả Tập đoàn Công nghiệp - Năng lượng Quốc gia Việt Nam”.

TS Trần Hồng Nam - Thành viên HĐTV Petrovietnam,
nguyên Tổng giám đốc PVEP

Mỏ khí Sư Tử Trắng - một trong những trụ cột chiến lược của Lô 15-1 - đang đi đến những bước ngoặt quan trọng, khi hợp đồng PSC chuẩn bị được gia hạn sau hành trình pháp lý dài hơi. Đây không chỉ là cơ hội để nối dài tuổi thọ khai thác, mà còn mở ra triển vọng hiện đại hóa hệ thống, nâng tầm chuỗi giá trị nội địa hóa và tăng cường vai trò điều phối kỹ thuật của người Việt Nam. Với nền tảng đã được tôi luyện qua thử thách, CLJOC đã hoàn toàn sẵn sàng bước vào một giai đoạn phát triển mới - nơi những dòng dầu, dòng khí không chỉ là nguồn lực kinh tế, mà còn là biểu tượng cho bản lĩnh làm chủ không gian phát triển ngoài khơi của ngành công nghiệp - năng lượng quốc gia Việt Nam.

Trên cụm giàn khai thác mỏ Sư Tử Trắng

Trong những năm đỉnh cao, Lô 15-1 đóng góp tới khoảng 15% tổng sản lượng khai thác dầu thô cả nước, khẳng định vai trò là một trong những nguồn cung chủ lực cho ngành công nghiệp dầu khí Việt Nam. Tính đến tháng 4/2025, liên doanh CLJOC đã khai thác tổng cộng hơn 428 triệu thùng dầu và hơn 12 tỷ mét khối khí tại Lô 15-1. Tổng doanh thu từ toàn bộ hoạt động khai thác đạt trên 30 tỷ USD, trong đó gần 15 tỷ USD đã được nộp vào ngân sách nhà nước. Tỷ lệ này không chỉ thể hiện hiệu quả kinh tế vượt trội của cụm mỏ, mà còn cho thấy tính hợp tác hài hòa, minh bạch và bền vững trong mô hình điều hành chung giữa Petrovietnam và các đối tác quốc tế.

Trúc Lâm