Lo cho đường dài, ExxonMobil gia nhập cuộc tìm kiếm lithium

Trong quí 1-2023, ExxonMobil tiếp tục lãi lớn gần 11,5 tỉ đô la Mỹ sau khi đạt lợi nhuận kỷ lục 56 tỉ đô la trong năm ngoái nhờ giá xăng dầu tăng cao. Tuy nhiên, ExxonMobil dự đoán nhu cầu xe hạng nhẹ sử dụng nhiên liệu động cơ đốt trong có thể đạt đỉnh vào năm 2025. Ảnh: Getty

ExxonMobil , ‘người khổng lồ’ dầu mỏ ở Texas, gần đây mua quyền khoan thăm dò ở một phần đất khá lớn ở bang Arkansas để nhắm mục tiêu tìm kiếm và sản xuất lithium, thành phần chính của pin xe điện, điện thoại di động và máy tính xách tay, theo các nguồn thạo tin.

Lithium sẽ mảng kinh doanh hoàn toàn xa lạ với nhiên liệu hóa thạch, vốn tạo ra lại lợi nhuận cho ExxonMobil trong hơn một thế kỷ. Động thái trên là tín hiệu cho thấy tập đoàn dầu mỏ này thừa nhận nhu cầu xe động cơ đốt trong có thể sớm đạt đỉnh. Đó cũng sẽ là bước đi đánh dấu sự trở lại của ExxonMobil đối với một ngành công nghiệp mà tập đoàn này đã đi tiên phong gần 50 năm trước.

Theo một số nguồn tin, ExxonMobil đã chi hơn 100 triệu đô la để mua tổng cộng gần 50.000 hecta tại khu vực Smackover của bang Arkansas từ Công ty thăm dò và phát triển năng lượng Galvanic Energy. Đây không phải là bước đi báo hiệu sự thay đổi chiến lược quan trọng đối với ExxonMobil. Darren Woods, CEO của ExxonMobil, nhận định nhu cầu nhiên liệu hóa thạch vẫn mạnh mẽ trong nhiều thập niên nữa nhờ nhu cầu hóa chất và vận tải hàng hóa và sản xuất công nghiệp.

Tuy nhiên, ExxonMobil đang tìm cách thiết lập sự hiện diện trong một khu vực được cho là có trữ lượng lithium lớn, vừa để sản xuất khoáng sản này, vừa để thử nghiệm tính khả thi của các công nghệ khai thác.

Các nguồn tin cho biết ExxonMobil có thể bắt đầu khoan thăm dò trong những tháng tới và có thể mở rộng hoạt động này nếu chứng minh được lợi nhuận tiềm năng.

Năm ngoái, Galvanic Energy ước tính khu vực Smackover có trữ lượng lithium carbonate khoảng 4 triệu tấn, đủ để cung cấp năng lượng cho 50 triệu xe điện. Quy trình chiết xuất lithium từ muối biển liên quan đến việc khoan, lắp đặt đường ống và xử lý chất lỏng. Đây là các quy trình mà các công ty dầu khí đã phát triển từ lâu, khiến chúng trở nên phù hợp để sản xuất khoáng sản.

Năm ngoái, ExxonMobil dự đoán nhu cầu xe hạng nhẹ sử dụng nhiên liệu động cơ đốt trong có thể đạt đỉnh vào năm 2025, trong khi xe điện, xe hybrid và xe chạy bằng pin nhiên liệu có thể tăng mức hơn 50% doanh số bán xe mới vào năm 2050. Tập đoàn này cũng dự đoán lượng xe điện lưu hành trên thế giới có thể tăng lên tới 420 triệu chiếc vào năm 2040, tăng từ 3 triệu chiếc vài năm 2017.

Việc sản xuất lithium sẽ giúp đa dạng hóa danh mục đầu tư của ExxonMobil và đưa tập đoàn tiến vào một thị trường đang phát triển nhanh chóng. ExxonMobil cũng đang định vị các mảng kinh doanh khác hướng đến xe điện. Tập đoàn này đang cung cấp nhiều sản phẩm hóa chất chất bao gồm nhựa cho các nhà sản xuất xe điện.

Làn sóng xe điện của ngành công nghiệp ô tô đã kích hoạt cuộc chạy đua thâu tóm các nguồn cung lithium và các vật liệu cốt lõi khác để sản xuất pin, phần lớn trong số đó hiện đang được khai thác và xử lý bên ngoài Mỹ. Tỉ phú Elon Musk, CEO của hãng xe điện Tesla, cảnh báo trở ngại lớn đối với lĩnh vực xe điện là thiếu các dự án chế biến lithium.

Chính quyền Tổng thống Joe Biden đã khuyến khích sản xuất kim loại này ở trong nước. Đạo luật Giảm lạm phát của Mỹ, ban hành hồi năm ngoái, bao gồm các khoản tín dụng thuế, giúp trang trải 10% chi phí sản xuất các khoáng chất quan trọng, bao gồm cả lithium.

Cho đến năm 1995, Mỹ vẫn là nhà sản xuất lithium lớn nhất thế giới. Tuy nhiên, kể từ đó, sản lượng lithium của Mỹ giảm mạnh. Vì vậy, hiện nay, Mỹ đang phụ thuộc nguồn cung lithium vào các nước khác như Trung Quốc. Giới phân tích nhận định các dự án sản xuất lithium từ những khu vực như bang Arkansas có thể giúp Mỹ đáp ứng nhu cầu trong nước cũng như cạnh tranh trên toàn cầu.

Vào thập niên 1970, ExxonMobil đóng vai trò quan trọng trong việc thành lập ngành công nghiệp lithium. Stanley Whittingham, nhà hóa học của ExxonMobil, giành giải thưởng Nobel Hóa học năm 2019 vì đã giúp phát triển pin lithium-ion. ExxonMobil bắt đầu sản xuất pin lithium-ion vào năm 1976. Nhưng thị trường cho loại pin này rốt cục phát triển quá chậm. Vì vậy, tập đoàn ngừng sản xuất pin lithium-ion vài năm sau đó.

Không giống như hai đối thủ BP Shell, vốn đang đầu tư mạnh vào năng lượng tái tạo, ExxonMobil cho biết chỉ đầu tư hạn chế vào các công nghệ năng lượng sạch có thể ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh dầu khí cốt lõi. ExxonMobil có kế hoạch chi 17 tỉ đô la cho đến năm 2027 để cắt giảm lượng khí thải carbon và phát triển các công nghệ carbon thấp. Tập đoàn này chưa bao giờ công khai đề xuất sản xuất lithium như một phần trong kế hoạch đầu tư của mình.

Các nhà sản xuất dầu mỏ lớn khác ở Mỹ cũng đang xem xét việc kinh doanh lithium. Occidental Petroleum, công ty dầu mỏ được tỉ phú Warren Buffett đầu tự trong những năm gần đây, đang phát triển công nghệ chiết xuất lithium từ nước muối dưới lòng đất thông qua công ty con TerraLithium.

Pavel Molchanov, nhà phân tích tại ngân hàng đầu tư Raymond James, nhận di95nh triển vọng xe điện thống trị giao thông công cộng trong những thập niên tới sẽ tạo động lực mạnh mẽ để các công ty dầu khí tham gia vào lĩnh vực kinh doanh lithium.

“Đó là giải pháp phòng ngừa rủi ro điển hình cho viễn cảnh nhu cầu dầu giảm dần”, ông nói.

Theo WSJ

Lê Linh