Lỗ hổng để thuốc, thực phẩm giả đến tay người tiêu dùng
Hàng loạt vụ việc thuốc giả, thực phẩm bảo vệ sức khỏe kém chất lượng thời gian gần đây đã dấy lên hồi chuông về những lỗ hổng và khoảng trống pháp lý trong công tác quản lý, cấp phép đối với lĩnh vực này.
Được kỳ vọng là giải pháp hỗ trợ nâng cao sức khỏe, phòng ngừa bệnh tật nhưng thực phẩm bảo vệ sức khỏe lại đang trở thành mảnh đất màu mỡ cho các hành vi gian lận, từ quảng cáo sai sự thật đến làm giả, làm nhái sản phẩm. Hàng trăm tấn thực phẩm bảo vệ sức khỏe trong đó có sữa, thực phẩm chức năng được phát hiện làm giả, kém chất lượng thời gian qua đã cho thấy, những bất cập về cơ chế cho doanh nghiệp tự công bố chất lượng sản phẩm theo Nghị định 15 từ năm 2018 đến nay.
Bà Trần Việt Nga – Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm – Bộ Y tế cho biết: "Cơ chế tự công bố hiện nay là các doanh nghiệp có thể tự đưa ra những tiêu chuẩn của cơ sở và việc tự công bố này cũng rất đơn giản, hồ sơ đơn giản và không mất phí, không phải nộp phí cho nhà nước cho nên các doanh nghiệp ồ ạt tự công bố và có thể, chất lượng sản xuất kinh doanh thực tế trên thị trường không đúng như những số lượng mà họ tự công bố. Từ đó, tạo một áp lực rất lớn cho cơ quan quản lý nhà nước trong thanh tra, hậu kiểm".
Không chỉ vậy, thuốc là một mặt hàng phải được kiểm soát nghiêm ngặt về chất lượng nhưng cũng được làm giả tinh vi. Thậm chí, có những loại làm giả cả thuốc chữa bệnh đã được Bộ Y tế cấp phép. Quản lý thuốc giả đang là thách thức với cơ quan chức năng, nhất là khi pháp chế còn nhiều bất cập, chế tài xử phạt quá nhẹ.
Ông Tạ Mạnh Hùng – Phó Cục trưởng Cục Quản lý dược – Bộ Y tế cho biết: "Thuốc giả, thuốc bất hợp pháp được chủ yếu bán qua mạng qua online nhưng vẫn có một số lọt vào các cơ sở kinh doanh dược, các quầy thuốc ở vùng sâu, vùng xa là do các chế tài xử lý đối với vấn đề này chưa đủ sức răn đe. Ví dụ như một hộp thuốc làm giả cũng chỉ có vài trăm nghìn, nên nhiều cơ sở sẵn sàng đóng phạt".
Bất cập về cơ chế, quy định trong quản lý hay hậu kiểm khó khăn vì thiếu nguồn lực đã đành, thế nhưng mới đây, từ các vụ triệt phá đường dây sản xuất hàng giả, cơ quan điều tra đã khởi tố 5 cán bộ Cục An toàn thực phẩm, Bộ Y tế, vì hành vi nhận hối lộ để thông qua các công bố sản phẩm và kiểm nghiệm nhà máy sản xuất. Đáng tiếc, một số người được cho là lá chắn cuối cùng để sản phẩm an toàn ra thị trường lại là người tiếp tay cho các sản phẩm giả đến người tiêu dùng.
