Lo lắng ẩn sau sự sung túc ở một khu phố Bắc Kinh

Wu đang thực hiện Giấc mộng Trung Hoa của riêng mình. Anh đã kết hôn, chuẩn bị chào đón con thứ hai, có căn hộ ở Bắc Kinh, xe hơi cùng công việc trong lĩnh vực công nghệ với mức lương đủ sống dư dả.

Wu thậm chí vượt qua rào cản và các quy tắc cư trú hạn chế của Trung Quốc để chuyển từ tỉnh Sơn Đông đến Bắc Kinh, gần khu phố trung lưu Shangdi.

“Mọi thứ đang diễn ra khá suôn sẻ”, người đàn ông 30 tuổi nói với nụ cười rạng rỡ.

Sự thăng tiến của Wu nhờ nguồn vốn cạnh tranh mạnh mẽ của Trung Quốc, theo AFP.

Tuy nhiên, một số người nói rằng định nghĩa của giấc mộng này đang mất dần.

Người lao động nhập cư vào Bắc Kinh phải vật lộn với tình trạng kiệt sức, chi phí nhà ở và chăm sóc trẻ em tăng cao.

Bị siết chặt

Ngay cả ở Shangdi, sự lo lắng vẫn ẩn sau những món quà của sự sung túc.

Người lao động phải vật lộn với tình trạng kiệt sức, chi phí nhà ở và chăm sóc trẻ em tăng cao, cũng như áp lực xã hội của hôn nhân trong nền kinh tế bị đè nặng bởi đại dịch Covid-19.

Những kỳ vọng về tương lai đang thay đổi.

Anna Chen (29 tuổi), nhân viên công ty công nghệ ở Shangdi, cho biết: “Mọi người đang theo đuổi những thứ khác với những gì họ từng làm”.

Trong thập kỷ qua, các tòa nhà văn phòng chật chội đã biến Shangdi từ vùng ngoại ô không mấy nổi bật thành địa danh trên bản đồ công nghệ của Trung Quốc.

Nhiều cư dân mới của Shangdi làm việc cho những gã khổng lồ công nghệ của Trung Quốc như Baidu, Kuaishou và Didi Chuxing - những công ty thống trị cuộc sống hàng ngày ở quốc gia đông dân nhất thế giới.

Với kính gọng, áo phông sẫm màu và quần thể thao, Sheldon Zhang (31 tuổi) mặc đồng phục của thế hệ chuyên gia công nghệ trẻ nổi lên như nhóm người được giáo dục tốt và có tính quốc tế nhất trong lịch sử Trung Quốc.

Zhang hiện là kiến trúc sư trải nghiệm người dùng tại một công ty lớn.

Các trung tâm như Shangdi là trình điều khiển của AI, điện toán lượng tử, cảm biến, chip được đánh dấu trong kế hoạch và được coi là cần thiết cho giai đoạn phát triển tiếp theo của đất nước này.

Tuy nhiên, những người trong ngành cảnh báo một “mùa đông” trong lĩnh vực công nghệ. Tăng trưởng doanh thu đang giảm ở những ông lớn như Alibaba và Tencent, cùng với tình trạng sa thải việc làm trong lĩnh vực này đang tăng lên.

Nền kinh tế Trung Quốc chỉ tăng 0,4% trong quý II năm nay - thành tích tồi tệ nhất kể từ khi bắt đầu đại dịch.

“Nếu không có sự bùng nổ của các công nghệ mới, chúng ta có thể bắt đầu chậm lại hoặc thụt lùi”, Zhang nói.

Theo Cục Thống kê Quốc gia Trung Quốc, tỷ lệ thất nghiệp của thanh niên ở khu vực thành thị nhiều lần đạt mức cao kỷ lục trong năm nay.

Những người khác cảm thấy tương tự.

Li Mengzhen (27 tuổi), chuyên gia chiến lược tại nền tảng video ngắn, cho biết: “Tình hình của chúng tôi khá giống với những người lao động nhập cư vào những năm 1990”.

Li có mức lương khá nhưng lo sợ quyền sở hữu bất động sản ở Shangdi, nơi có những căn hộ dễ dàng bán với giá 100.000 nhân dân tệ/m2 (13.900 USD), sẽ mãi mãi nằm ngoài tầm tay cô.

“Chúng tôi rời quê hương đến Bắc Kinh làm việc nhưng không thể nói rằng mình là người Bắc Kinh. Công việc của các lập trình viên có thể dễ dàng bị thay thế”, cô nói.

Đó là nỗi niềm lan tỏa trong phần lớn thế hệ của Li. Nhiều người đang tìm kiếm niềm an ủi trong xu hướng “tang ping” (nằm yên), nghĩa là từ bỏ guồng quay công việc vô tận để đạt được những mục tiêu bất khả thi của cuộc sống thành thị.

Chiến lược “Zero Covid-19” của Trung Quốc đã làm giảm tốc độ tăng trưởng, khiến việc tìm được việc làm và giữ nó trở nên khó khăn hơn.

Theo Cục Thống kê Quốc gia Trung Quốc, tỷ lệ thất nghiệp của thanh niên ở khu vực thành thị nhiều lần đạt mức cao kỷ lục trong năm nay, đỉnh điểm là vào tháng 7 khi gần 20% người 16-24 tuổi thất nghiệp.

Tại quán cà phê ở phía nam Shangdi, Feng Jing (29 tuổi) rạng rỡ nói rằng cô vừa nghỉ việc tại một nền tảng video để trở thành giáo viên yoga.

“Tôi là người theo đuổi tự do. Tôi không cảm thấy bị ràng buộc bởi tiền bạc hoặc những ý tưởng định kiến khác”, cô nói.

Feng Jing đã bỏ công việc kỹ thuật để trở thành giáo viên yoga.

Những giá trị gia đình

Tại công viên Tình yêu ở Shangdi, những đứa trẻ khúc khích nô đùa mà không có người lớn canh chừng.

“Ổn định mức sinh thấp, nâng cao chất lượng trẻ sơ sinh” từng là khẩu hiệu được tuyên truyền rộng rãi về chính sách kế hoạch hóa gia đình khắt khe được áp dụng vào cuối những năm 1970 nhằm làm chậm tốc độ tăng dân số, vốn chỉ cho phép các gia đình sinh một con.

Hiện nay, chính phủ Trung Quốc lại khuyến khích các cặp vợ chồng có tối đa 3 con để đối phó với cuộc khủng hoảng nhân khẩu học sẵn sàng tạo gánh nặng cho lực lượng lao động trẻ đang giảm sút, mệt mỏi với chi phí phải trả cho hàng trăm triệu người về hưu.

Đây có lẽ là thách thức lớn nhất đối với Giấc mộng Trung Hoa, đe dọa làm chênh lệch chi tiêu của Trung Quốc để cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe và lương hưu cho khoảng 400 triệu người trên 60 tuổi vào năm 2040.

Theo Viện Khoa học Xã hội Trung Quốc, nếu xu hướng hiện tại tiếp tục, dân số có thể sẽ đạt đỉnh vào cuối thập kỷ trước khi bước vào giai đoạn sụt giảm “bền vững”.

Cơ quan này cho biết thêm sự suy giảm như vậy sẽ gây ra “những hậu quả kinh tế và xã hội rất bất lợi” cho đất nước.

Các động thái để khuấy động sự bùng nổ trẻ em, như giảm thuế và giảm giá dịch vụ chăm sóc trẻ em, cho đến nay vẫn không có gì thay đổi.

“Nuôi một đứa trẻ là đủ đắt đỏ rồi”, một người cha tuyên bố.

Quá trình đô thị hóa nhanh chóng của Trung Quốc trong 4 thập kỷ qua phụ thuộc vào lao động nhập cư.

Những người khác đặt câu hỏi về sự cần thiết của việc kết hôn hoặc có con. Đây là quan điểm cấp tiến trong xã hội phụ hệ, nơi vốn tồn tại áp lực phải lập gia đình rất cao.

Nhân viên công nghệ Anna Chen cho biết cô đặt mục tiêu kiếm đủ tiền để đi du lịch khắp thế giới và hỗ trợ cha mẹ.

“Có khá nhiều người trên thế giới cũng chọn sống độc thân. Với cách xã hội đang phát triển, tôi có thể sống tốt mà không cần kết hôn hay sinh con”, cô nói.

Trong bóng tối của khu căn hộ sang trọng ở Bắc Kinh, Wang Yufu (70 tuổi) ngủ gật giữa trưa nắng nóng. Ông chuyển đến đây từ tỉnh Giang Tô.

Nhanh nhẹn và khiêm tốn, Wang dẫn đầu nhóm công nhân nhập cư làm đẹp không gian xanh của Shangdi, kiếm được khoảng 6.500 nhân dân tệ/tháng (917 USD) - gấp nhiều lần mức lương khi mới đến.

Quá trình đô thị hóa nhanh chóng của Trung Quốc trong 4 thập kỷ qua phụ thuộc vào lao động nhập cư.

Theo số liệu chính thức, hiện có khoảng 290 triệu người từ nông thôn đang làm việc tại các khu vực thành thị, nhiều công nhân bị trả lương thấp.

Nhưng các yêu cầu cư trú nghiêm ngặt và chi phí sinh hoạt tăng cao khiến hầu hết không thể định cư tại các thành phố mà họ góp phần xây dựng.

Giờ nghỉ trưa kết thúc, Wang hô hào nhóm của mình trở lại làm việc ở công viên gần đó.

Ông cho biết mọi thứ đã tốt hơn một thập kỷ trước, nhưng những giấc mơ lớn vẫn là của những người khác.

“Những người như chúng tôi không bao giờ có thể mua được nhà ở đây”, ông nói.

Thiên Nhi

Ảnh:Ảnh: Noel Celis/AFP.