Lo ngày càng 'lép vế', đề xuất dành quyền vận tải 30% sản lượng xuất nhập khẩu cho đội tàu Việt

Giá cước vận tải tăng đến 5-7 lần nhưng lợi nhuận phần lớn "rơi vào túi" các hãng tàu lớn của nước ngoài.

Chia sẻ tại Hội nghị toàn quốc giữa Thủ tướng Chính phủ với các doanh nghiệp có chủ đề: "Chủ động thích ứng, phục hồi nhanh và phát triển bền vững" ngày 11/8, ông Lê Quang Trung, Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Logistics Việt Nam, nêu rõ thực tế vừa qua, trong đợt khủng hoảng giá cước tăng đến 5-7 lần nhưng lợi nhuận phần lớn "rơi vào túi" các hãng tàu lớn của nước ngoài.

Rõ ràng, Việt Nam chưa được hưởng lợi nhiều trong vấn đề này, do đó, việc đẩy mạnh đội tàu, trong đó có đội tàu container là rất quan trọng.

Đặc biệt, hiện nay, ngoài cơ chế hỗ trợ đã được Chính phủ, bộ ngành quan tâm, ông Trung cho rằng việc phát triển đội tàu cần hoàn thiện chính sách về mua sắm, đấu thầu.

"Việt Nam là nước nhập khẩu lớn một số mặt hàng như than từ 40-70 triệu tấn/năm hay xuất khẩu clinker/xi măng trên 25 triệu tấn. Tuy nhiên, đội tàu Việt Nam còn khá nhỏ bé so với đội tàu thế giới nên rất cần cơ chế dành quyền vận tải cho 20-30% sản lượng xuất nhập khẩu đó cho đội tàu Việt Nam, trên cơ sở giá thắng thầu. Các nước khác như Indonesia, Philipines đều áp dụng cơ chế này", ông Trung nhấn mạnh.

Bởi để thực hiện đấu thầu quốc tế, đội tàu Việt Nam khó cạnh tranh với đội tàu thế hệ mới của các đối tác nước ngoài.

Do đó, nếu không có sự hợp tác, hỗ trợ của doanh nghiệp xuất nhập khẩu, chủ hàng thì chủ tàu Việt Nam rất khó khăn trong việc giành thị phần vận tải.

Mong muốn Chính phủ gỡ khó và để thông suốt "mạch máu" lưu thông hàng hóa trong nội địa cũng như quốc tế, kết nối thương mại qua biên giới, Hiệp hội cũng đề xuất tập trung vào hai vấn đề.

Thứ nhất, đẩy mạnh vận tải, phát triển chuỗi cung cứng vận tải, các thương hiệu vận tải.

Thứ hai, tăng tính kết nối dựa trên các nền tảng trung tâm logistics lớn, kết nối các hệ sinh thái của Việt Nam, đặc biệt hệ thống cảng biển quốc gia.

Bên cạnh đó, cảm kích vì Chính phủ đã nỗ lực hỗ trợ hết sức như bình ổn giá xăng dầu, thay mặt cộng đồng doanh nghiệp logistics, Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Logistics Lê Quang Trung, mong muốn giá xăng dầu ổn định như hiện nay, ít nhất cho tới quý 2/2023, tháo gỡ phần nào khó khăn cho doanh nghiệp.

Đồng thời, thời gian tới vẫn phải đối mặt với nhiều nguy cơ tiềm tàng, đại diện Hiệp hội Doanh nghiệp Logistics rất mong Chính phủ tiếp tục chỉ đạo sát sao, linh hoạt, phù hợp và chuẩn bị nhiều phương án khi phát sinh những vấn đề mới, trong bối cảnh mới.

Liên quan về thực trạng đội tàu biển Việt Nam, trong Đề án phát triển đội tàu biển quốc tế của Việt Nam đến năm 2030 mà Cục Hàng hải Việt Nam dự kiến ban hành trong năm 2022, một thực tế đáng buồn là thị phần vận tải hàng xuất nhập khẩu do đội tàu biển Việt Nam đảm nhận ngày càng tụt dốc, giảm từ 11% năm 2015 xuống còn khoảng 6% năm 2021.

Đáng kể, lượng tàu container gần như không tăng trưởng, chỉ chiếm vỏn vẹn 4% và chỉ hoạt động tuyến quốc tế ngắn.

Còn đội tàu biển nước ngoài ngày càng chiếm lĩnh thị trường vận tải hàng hóa xuất nhập khẩu của Việt Nam khi đảm nhận phần lớn lượng hàng hóa xuất nhập khẩu bằng đường biển, đặc biệt tuyến biển xa đến các nước phát triển như Châu Âu, Châu Mỹ.

Trong khi Việt Nam đang đẩy mạnh cảng bên cạnh các khu kinh tế lớn, do đó, "để tận dụng tối đa sức mạnh và hệ sinh thái, việc hỗ trợ phát triển đội tàu, cảng mang thương hiệu Việt Nam là hết sức cần thiết", Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Logistics khẳng định.

Cùng với đó, về vận tải đường biển, thương mại biên giới với Lào và Campuchia cũng rất quan trọng. Hiện nay các hãng vận tải khi sang Lào cần phải được chỉ định bởi một đại lý bên Lào, vấn đề này sẽ làm tăng thêm chi phí. Hiệp hội cũng đề xuất Chính phủ, bộ ngành lưu tâm, tháo gỡ khó khăn này.

Ánh Tuyết -