Phân bố từ phía Đông dãy Himalaya ở Nepal và Bắc Ấn Độ đến các vùng núi cao của Việt Nam, bướm phượng đuôi kiếm răng tù (Teinopalpus imperialis) là một loài bướm đẹp và quý hiếm bậc nhất thế giới. Ảnh: Flutters.
Loài bướm này đạt đến sải cánh 9-12 cm khi trưởng thành. Thân và gốc cách có màu xanh lá cây dịu mặt, chóp cánh có những mảng màu nâu vàng và vạch đen. Hoa văn có sự khác biệt giữa từng cá thể. Ảnh: Greenwings Wildlife Holidays.
Là loài lưỡng hình giới tính, bướm đực có một đuôi dài ở mạch cánh thứ 4, bướm cái có hai đuôi dài ở mạch cánh thứ 4 và 6, ba đuôi ngắn ở mạch cánh thứ 2, 3 và 5. Ảnh: Wikipedia.
Bướm cái màu xám hơn với đốm màu vàng ở nửa phần dưới cánh sau, kích cỡ lớn hơn bướm đực. Ảnh: iNaturalist.
Về mặt sinh thái, bướm cái của loài này đẻ trứng ở mặt trên lá loài Magnolia campbelli. Sau khi nở, ấu trùng di chuyển đến lá non để ăn. Ảnh: Go Yunnan.
Tại Việt Nam, bướm phượng đuôi kiếm răng tù được ghi nhận ở Lào Cai (Vườn quốc gia Hoàng Liên), Cao Bằng (Vườn quốc gia Phia Oắc – Phia Đén), Vĩnh Phúc (Vườn quốc gia Tam Đảo), Kon Tum (Khu bảo tồn Ngọc Linh). Ảnh: Greenwings Wildlife Holidays.
Là một trong những loài bướm sống ở độ cao nhất Đông nam Á, loài bướm này đã được quan sát trên "nóc nhà Đông Đương" - đỉnh Fansipan - hoặc các sống núi ở độ cao trên 3000 mét thuộc Vườn quốc gia Hoàng liên. Ảnh: Wikipedia.
Một vài cá thể khác đã được tìm thấy ở đỉnh Ngọc Linh, đỉnh Chư Yang Sin, những đỉnh núi cao bậc nhất khu vực Tây Nguyên. Ảnh: Wikipedia.
Do sinh sống ở các vùng núi cao hiểm trở, bướm phượng đuôi kiếm răng tù loài rất hiếm gặp, ngay cả các nhà nghiên cứu côn trùng cũng ít khi có cơ hôi chiêm ngưỡng vẻ đẹp kiêu kỳ của chúng. Ảnh: Mothandmyth/ Instagram.
Trên thị trường mẫu vật bướm quốc tế, bướm phượng đuôi kiếm răng tù là một trong những loài bướm có giá cao nhất thế giới. Chúng được giao bán với giá phổ biến từ 100-500 USD, đôi khi lên đến hàng ngàn USD. Ảnh: Wikipedia.
Hiện nay, thông tin về mức độ phong phú của các quần thể loài bướm này ở Việt Nam vẫn còn thiếu. Số lượng của chúng chịu tác động của việc phá rừng và thu bắt, buôn bán mẫu vật. Ảnh: Wikipedia.
Trong sách đỏ IUCN, bướm phượng đuôi kiếm răng tù là loài nằm trong diện Sắp bị đe dọa. Các chuyên gia khuyến cáo cần bảo vệ sinh cảnh của chúng tại các vùng núi cao và nghiêm cấm các hoạt động thu bắt, buôn bán. Ảnh: Encyclopedia of Life.
Mời quý độc giả xem video: Bướm nghệ sĩ hóa trang | VTV7.
T.B (tổng hợp)