Loại cá được coi là 'Chúa tể sông Amazon', ăn cá sấu và cá piranha hung bạo đến mức nào?
Khi nhắc đến cá sấu và cá piranha, điều hiện lên trong đầu chúng ta là những cảnh tượng hung dữ và tàn bạo. Nói chung, cá chỉ là món ngon trong mắt chúng. Tuy nhiên, có một loài cá ở sông Amazon có thể dễ dàng giết chết những con cá sấu non và coi cá piranha như một 'đồ ăn vặt'.
Nhân vật chính của chúng ta hôm nay là Arapaima, còn được gọi là cá pirarucu hoặc paiche, cá hải tượng. Mỗi tên của nó đều có cơ sở.
Arapaima (cá hải tượng long)
Arapaima là một sinh vật cổ xưa được ước tính đã tồn tại trên trái đất hơn 100 triệu năm. Nó được biết đến là một trong những loài cá nước ngọt lớn nhất thế giới. Arapaima trưởng thành thường có chiều dài từ 2-6 mét và có thể nặng hơn 200 kg. Vào ngày 27 tháng 2 năm 2015, bốn người ở Thái Lan đã cùng nhau bắt được một con cá Arapaima nặng 460 pound, đây là con cá Arapaima lớn nhất mà con người bắt được. Nó đã phá kỷ lục thế giới và cho đến nay vẫn chưa bị vượt qua.
Sau một thời gian dài tiến hóa, Arapaima có khả năng thích nghi mạnh mẽ. Ở lưu vực sông Amazon nóng nực, địa hình bằng phẳng và dòng chảy của sông chậm, hàm lượng oxy trong nước sông chưa bao giờ cao. Do đó, loài Arapaima đã tiến hóa một loại bong bóng bơi có thể thở, có thể hỗ trợ hô hấp khi không có oxy.
Vào mùa khô, diện tích sông bị thu hẹp, chúng có thể sống sót bằng cách chui xuống đất như loài cá chạch. Người ta nói rằng nó có thể sống sót trong khoảng 30 phút sau khi rời khỏi nước, tất cả là nhờ vào bong bóng bơi của nó.
Trọng lượng khổng lồ không đảm bảo rằng Arapaima có thể trở thành hiện diện bất khả chiến bại ở lưu vực sông Amazon. Điều quan trọng hơn là nó có lớp vảy dày. Vảy cá của nó khác với vảy cá thông thường. Vảy cá mà chúng ta thấy hàng ngày có hình tròn và rất nhỏ, thường khoảng 1 cm.
Arapaima thì khác. Các vảy của nó dài khoảng 10 cm và cứng như gốm. Bên trong những lớp vảy này có một lớp sợi collagen, có thể làm giảm đáng kể tác động khi bị tấn công, do đó làm giảm tác động của các cuộc tấn công từ bên ngoài lên cơ thể. xương khổng lồ bị tổn thương. Khả năng phòng thủ của nó vượt xa da cá sấu, quả thực rất cứng rắn, nhưng cách tiếp cận cứng rắn và mềm mại của Arapaima lại có lợi hơn cho việc bảo vệ chính nó.
Cơ thể của nó nặng hàng trăm kg và được bảo vệ bởi vảy cá cho phép nó làm bất cứ điều gì nó muốn ở sông Amazon, trở thành vị vua mạnh nhất dưới sông. Được bảo vệ bởi lớp vảy của nó, răng của cá piranha khó có thể làm hỏng nó. Vảy của Arapaima không thể cắt được bằng dao làm bếp, chứ đừng nói đến mối đe dọa mà một con cá piranha nhỏ có thể gây ra cho nó. Một số người dân bản địa thậm chí còn dùng vảy cá của nó để đánh bóng chúng thành dao vuốt và mang theo bên mình.
Ngoài khả năng phòng thủ cao, lưỡi của Arapaima còn có khả năng sát thương cao. Arapaima có hàm răng chắc khỏe trên lưỡi, đó là tên của nó. Những chiếc răng này trở thành công cụ săn mồi của chúng, cho phép con mồi chúng bắt được có thể bị xé thành từng mảnh và nuốt chửng nhanh hơn. Răng của nó được người dân địa phương dùng làm dũa, điều này cho thấy răng của nó khá cứng.
Nó là loài cá ăn thịt và thức ăn của nó chủ yếu là cá nhỏ, nhưng nó cũng sẽ săn rắn, ếch và các động vật khác khi thức ăn khan hiếm. Cá piranha nhỏ nên đương nhiên là một món ngon trong miệng. Khi cực kỳ đói, Arapaima sẽ tấn công cá sấu con.
Arapaima rất nặng nhưng lại cực kỳ nhanh nhẹn khi săn mồi. Phương pháp săn mồi của nó rất giống với cá voi. Khi tìm thấy con mồi, nó sẽ từ từ tiếp cận con mồi, sau đó đột ngột tăng tốc và mở cái miệng đẫm máu để nuốt thức ăn. Nói chung, đồ ăn bị nó nhắm tới không thể thoát khỏi số phận bị nó ăn thịt.
Sự nhanh nhẹn như vậy cũng mang lại cho Arapaima khả năng chiến đấu tuyệt vời, khả năng nhảy của nó rất mạnh và chiếc đuôi của nó có thể gây ra một đòn lớn cho mục tiêu. Nó có thể dễ dàng hạ gục con người, đồng thời cũng có thể gây ra gãy xương và nội thương nghiêm trọng.
Arapaima có quyền thống trị tuyệt đối ở sông Amazon, khiến nó không có khả năng tự vệ trước thế giới bên ngoài nên khi nghe thấy bất kỳ tiếng động nào, nó sẽ luôn tham gia vui vẻ. Đối với nó, đây có thể là thời điểm tốt để tìm kiếm thức ăn. Tuy nhiên, điểm yếu này đã tạo cơ hội cho con người bắt đầu săn lùng Arapaima trên quy mô lớn.
Thịt của nó thơm ngon, không có xương cá, giàu chất dinh dưỡng nên rất được ưa chuộng trên thị trường và có giá trị kinh tế rất lớn. Và vì kích thước khổng lồ của nó, mỗi con cá có thể sản xuất trung bình 70 kg thịt cá. Cá Arapaima có thể kiếm được lợi nhuận khổng lồ. Bị thu hút bởi những lợi ích kinh tế đó, người dân địa phương đã tham gia vào đội đánh bắt cá Arapaima.
Hai phương pháp đánh bắt phổ biến được ngư dân sử dụng là thả lưới và đánh bắt đều không khả thi. Ngư dân thường thả lưới để bắt những con cá nhỏ, những con cá dài hơn hai mét như Arapaima sẽ không mắc vào lưới nhỏ của ngư dân. Mặc dù bạn có thể bắt được Arapaima bằng cách câu cá, nhưng Arapaima bị mắc câu sẽ gặp khó khăn trong việc trốn thoát, khiến việc tự mình bắt nó trở nên khó khăn. Cần ít nhất hai người để hoàn tất quá trình câu cá.
Có người cho rằng những sinh vật tái sinh mạnh mẽ chỉ là món ăn cho con người. Arapaima giống như một pháo đài di động chưa bao giờ thất bại ở lưu vực sông Amazon nhưng vẫn không thể thoát khỏi số phận bị săn đuổi trước mặt con người.
Hiện nay, việc chăn nuôi quy mô lớn đã diễn ra. Chính phủ Brazil khuyến khích người dân địa phương nhân giống loài Arapaima, điều này không chỉ tạo ra lợi ích kinh tế mà còn bảo vệ loài Arapaima. Hiện có khoảng 50.000 đến 100.000 cá thể Arapaima trong tự nhiên và chúng đang dần bắt đầu trở lại bình thường.