Loại cá được ví như 'ngọc trong suốt' chỉ xuất hiện một mùa khiến thực khách 'săn lùng' ráo riết

Ở sông Đà hùng vĩ, có một loài cá nhỏ bé nhưng lại khiến bao người mong chờ mỗi mùa nước: cá ngần. Dân gian vẫn gọi vui là “cá thủy tinh” bởi thân hình mảnh dẻ, trong suốt như thể làm bằng pha lê. Cá ngần không chỉ hiếm, mà còn là đặc sản làm say lòng thực khách bởi hương vị thanh mát, ngọt dịu và hoàn toàn không tanh.

Loại cá nhỏ nhưng có võ. Ảnh minh họa

Cá chỉ có một mùa, hiếm như đặc sản quý

Người dân vùng thượng nguồn Lai Châu, Điện Biên cho biết, cá ngần chỉ xuất hiện khi nước sông Đà đổi mùa, thường kéo dài trong thời gian ngắn. Đây cũng là lý do khiến cá trở nên “được săn lùng” tại Hà Nội và nhiều nơi khác. Chỉ cần vài ngày đầu mùa, các chợ thủ đô đã rộn ràng những mẻ cá ngần trắng trong, tươi rói.

Cá có chiều dài khiêm tốn, thường chỉ từ 3–5 cm, mềm mại và gần như trong suốt. Thoạt nhìn tưởng mong manh, nhưng thịt cá lại chắc, ngọt và giàu dinh dưỡng. Với những ai đã từng một lần nếm thử, cá ngần là hương vị khó quên – vừa bình dị vừa độc đáo.

Lợi ích của cá ngần – nhỏ nhưng bổ dưỡng

Dù có kích thước nhỏ bé, cá ngần lại là nguồn thực phẩm giàu giá trị dinh dưỡng:

Giàu protein dễ tiêu hóa: Thịt cá ngần mềm, ngọt tự nhiên, giàu protein chất lượng cao, tốt cho trẻ nhỏ, người cao tuổi và những ai cần bồi bổ sức khỏe.

Chứa nhiều khoáng chất và vitamin: Cá ngần cung cấp canxi, phốt pho, vitamin B, giúp xương chắc khỏe, tăng cường năng lượng cho cơ thể.

Hỗ trợ hệ tiêu hóa: Cá ngần ít mỡ, dễ tiêu hóa, phù hợp với những người ăn kiêng hoặc cơ địa nhạy cảm.

Thực phẩm “lành” cho gan và tim mạch: Với lượng chất béo thấp, cá ngần không gây tích tụ mỡ, giúp duy trì sức khỏe gan và tim mạch.

Giúp bồi bổ cơ thể sau ốm hoặc mệt mỏi: Nhờ vị ngọt thanh, dễ ăn, cá ngần là lựa chọn lý tưởng cho bữa ăn phục hồi sức khỏe.

Nhờ những lợi ích trên, cá ngần không chỉ là món ngon hiếm gặp mỗi mùa mà còn là thực phẩm bổ dưỡng, xứng đáng xuất hiện trên bàn ăn gia đình cũng như trong các món ăn truyền thống.

Cá ngần chua ngọt là món ăn đưa cơm được nhiều gia đình yêu thích. Ảnh minh họa

Ẩm thực từ cá ngần – tinh tế trong từng món ăn

Nhờ đặc tính thịt ngọt, ít xương, cá ngần có thể biến tấu thành nhiều món ngon:

Cá ngần chiên xù: Lớp vỏ vàng giòn, giữ trọn vị ngọt của cá, là món ăn khoái khẩu của trẻ nhỏ.

Canh chua cá ngần: Kết hợp cùng cà chua, dứa, me chua, mang lại hương vị thanh mát, thích hợp trong những bữa cơm gia đình.

Chả cá ngần: Cá xay nhuyễn trộn cùng thịt nạc, rau thơm, trứng gà, rán vàng ươm – vừa dậy mùi thơm, vừa hấp dẫn với cả người lớn tuổi.

Cháo cá ngần: Món ăn nhẹ nhàng, bổ dưỡng, được nhiều bà mẹ lựa chọn cho trẻ nhỏ hoặc người ốm cần bồi bổ.

Điểm chung của các món là hương vị tươi ngọt, không tanh, dễ kết hợp với nhiều nguyên liệu, từ món mặn đến món thanh đạm.

Đối với người dân ven sông Đà, mùa cá ngần không chỉ là dịp khai thác thủy sản mà còn là khoảnh khắc gắn bó với nhịp sống của dòng sông. Những chuyến thuyền ra khơi, những phiên chợ sáng sớm rộn ràng tiếng mặc cả, tất cả đều gắn liền với vòng quay của mùa cá.

Tại Hà Nội, sự xuất hiện của cá ngần trong các chợ dân sinh, cửa hàng hải sản cũng tạo nên “cơn sốt” nhỏ. Người sành ăn thường mua tích trữ ngay từ đầu mùa để không bỏ lỡ đặc sản này, bởi khi mùa qua đi, phải chờ thêm cả năm trời mới có cơ hội thưởng thức lại.

Bí quyết chọn cá ngần ngon

Ưu tiên cá có màu trắng trong, thân căng bóng, không bị nhớt.

Cá tươi khi sờ vào có độ đàn hồi, không có mùi lạ.

Nên mua cá đầu mùa vì thịt ngọt, chắc hơn cuối mùa.

Cá ngần nên được nấu ngay trong ngày, nếu bảo quản thì để trong ngăn mát tủ lạnh tối đa 1–2 ngày.

Xuân Vũ (T/H)