Loại cá nhỏ xíu là đặc sản miền Tây, rẻ nhưng không phải có tiền là mua được vì lý do đặc biệt

Miền Tây Nam Bộ từ lâu đã được biết đến như một vùng đất trù phú, nơi thiên nhiên ưu đãi cho người dân nguồn thủy sản phong phú từ sông ngòi, ao hồ đến đồng ruộng.

Trong số đó, cá rô non, hay còn gọi là cá rô bí, cá rô dăm là loại cá được xem như một đặc sản dân dã mà bất kỳ ai từng nếm thử đều khó quên.

Cá rô non, hay còn gọi là cá rô bí, cá rô dăm được xem như một đặc sản dân dã của miền Tây. (Ảnh minh họa từ Báo Đà Nẵng)

Món quà sau mùa mưa

Cá rô non thường xuất hiện nhiều nhất khi mùa mưa kết thúc, nước rút dần khỏi đồng ruộng. Lúc ấy, những con cá nhỏ cỡ ngón tay mới rời khỏi tổ, bơi theo dòng chảy để tìm nơi trú ngụ.

Đây cũng là thời điểm người dân miền Tây tranh thủ giăng lưới, đặt dớn hay đặt chài để bắt cá. Chỉ cần đặt bẫy nơi dòng nước chảy qua chân ruộng, sau vài giờ có thể thu về cả rổ cá rô non tươi rói.

Điều đặc biệt là loại cá này không dễ tìm trong các chợ lớn. Chúng thường chỉ xuất hiện ngắn ngày vào đúng mùa, chủ yếu phục vụ nhu cầu của người dân địa phương. Chính vì thế, nhiều người đi xa quê mỗi khi nhớ về bữa cơm nhà lại thèm một đĩa cá rô non chiên giòn hay nồi cá kho tiêu đậm đà.

Cá rô non thường xuất hiện nhiều nhất khi mùa mưa kết thúc, nước rút dần khỏi đồng ruộng. (Ảnh minh họa)

Cá rô non có thân nhỏ, thịt chắc, vị ngọt tự nhiên và ít xương dăm. Đây chính là lý do khiến món ăn từ loài cá này được ưa chuộng. Dù chế biến theo cách nào, cá vẫn giữ được hương vị đặc trưng, không lẫn với các loại cá đồng khác.

Người miền Tây thường chế biến cá rô non thành nhiều món quen thuộc. Phổ biến nhất là cá rô chiên xù. Cá được làm sạch, để nguyên con, tẩm chút muối rồi thả vào chảo dầu sôi. Khi vàng giòn, cá được gắp ra, bày lên đĩa, chỉ cần thêm chén nước mắm chua ngọt là đủ để bữa cơm thêm phần hấp dẫn.

Cá rô non chiên giòn là một trong những món ăn hấp dẫn, ngon miệng. (Ảnh minh họa)

Một cách chế biến khác được nhiều gia đình ưa chuộng là kho tiêu hoặc kho sả ớt. Những con cá rô non được ướp với gia vị, rim trên bếp đến khi săn lại, nước kho sánh quyện. Mùi thơm của tiêu, sả cùng vị béo ngậy của cá khiến món ăn trở thành “linh hồn” của bữa cơm quê.

Ngoài ra, cá rô non còn được dùng để nấu canh chua cùng me, dứa và rau thơm. Nồi canh nóng hổi, vị chua thanh, ngọt thịt cá mang lại cảm giác khoan khoái, xua tan cái oi bức của những ngày nắng miền Tây.

Hình ảnh gắn liền với ký ức quê nhà

Không chỉ là món ăn dân dã, cá rô non còn gắn bó mật thiết với ký ức tuổi thơ của nhiều thế hệ. Hình ảnh những đứa trẻ theo cha mẹ ra đồng đặt lờ, giăng lưới bắt cá vào mùa nước rút đã trở thành một phần quen thuộc của làng quê Nam Bộ. Những bữa cơm đơn sơ với cá rô chiên hay kho mặn, dù giản dị nhưng luôn chan chứa tình cảm gia đình.

Ngày nay, cuộc sống hiện đại khiến nhiều món ăn quê dần trở thành ký ức. Với những người rời xa miền Tây, cá rô non không chỉ đơn thuần là một đặc sản, mà còn là biểu tượng của sự gắn bó, của nỗi nhớ quê hương.

Cá rô non không phải là món ăn cầu kỳ, cao sang. Tuy nhiên, chính sự bình dị ấy lại tạo nên sức hút bền lâu. Trong hành trình tìm hiểu văn hóa ẩm thực miền Tây, nhiều du khách đã bày tỏ sự thích thú khi được thưởng thức món cá rô non dân dã, từ đó hiểu hơn về đời sống gắn bó mật thiết với thiên nhiên của người dân nơi đây.

Có thể nói, cá rô non không chỉ đơn thuần là thực phẩm, mà còn là “hương vị ký ức” của miền Tây sông nước. Dù chỉ xuất hiện trong một khoảng thời gian ngắn theo mùa, loài cá nhỏ bé ấy đã trở thành nét chấm phá độc đáo, góp phần làm nên sự phong phú và đặc trưng của ẩm thực Nam Bộ.

Minh Huy