Loại trái cây độc, lạ 'lên ngôi' mùa Tết Ất Tỵ 2025

Trái cây tạo hình hút khách dịp Tết

Ông Võ Trung Thành, Chủ nhiệm câu lạc bộ sản xuất trái cây tạo hình ấp Phú Trí A, huyện Châu Thành, Hậu Giang - người tiên phong sáng tạo trái cây tạo hình cho biết, năm nay các thành viên câu lạc bộ sản xuất khoảng 3.000 trái bưởi hồ lô, giảm 20% so với năm ngoái. Giá bưởi hồ lô từ 300 ngàn đến 1 triệu đồng/trái tùy theo mẫu. Chẳng hạn, bưởi hồ lô Tài Lộc loại 1,8kg -2,5kg giá khoảng 1 triệu đồng/trái.

Theo ông Võ Trung Thành, "cha đẻ" của trái cây tạo hình ở huyện Châu Thành, lâu nay, bưởi tạo hình của ông luôn được khách hàng đặt mua từ trước tết mấy tháng, nhiều người liên hệ trễ đành phải đợi năm sau. Trước đây, câu lạc bộ của ông Thành có 24,6ha, hiện nay hầu như không còn nhiều, do bưởi già hóa và một phần nông dân chuyển đổi sang các cây trồng khác. Do vậy, vườn bưởi nguyên liệu giờ được làm chủ yếu ở tỉnh Vĩnh Long. Trong đó, ông Thành phụ trách hướng dẫn kỹ thuật.

Bưởi vuông in hình bản đồ Việt Nam được đưa ra thị trường Tết Ất Tỵ 2025.

Dù vẫn trung thành với các mẫu bưởi tạo hình truyền thống, tuy nhiên năm nay vì thời tiết bất lợi nên việc trồng và chăm sóc bưởi không thuận lợi như mọi năm. Ông Võ Trung Thành chia sẻ: "Ước tính chắc khoảng 1.000 trái bưởi tạo hình trở lại cung cấp cho thị trường. Năm nay, chúng tôi không làm mẫu mới mà vẫn làm các mẫu truyền thống. Thông thường mọi năm từ ngày 20 đến ngày 25 tháng Chạp là bắt đầu thu hoạch bưởi. Đến khoảng 25 tháng Chạp là dứt điểm".

Ông Võ Trung Thành cho biết, Tết Ất Tỵ 2025 năm nay, nhà vườn sản phẩm mới là bưởi da xanh vuông, 4 mặt đều có tạo hình và những chữ ấn tượng, ý nghĩa. Cụ thể, một mặt in hình bản đồ Việt Nam, phía đối diện là ngôi sao 5 cánh, 2 mặt còn lại một bên in chữ Tài, bên còn lại là chữ Lộc. Bưởi có trọng lượng khoảng 1 - 1,2 kg, có thể chưng được một tháng và vẫn giữ được hình dáng, chất lượng tốt. Sản phẩm có giá bán từ 850.000 - 1,1 triệu đồng mỗi trái, tùy kích cỡ.

Bên cạnh đó, còn có sản phẩm đáng chú ý là bưởi da xanh thỏi vàng mini với số lượng khoảng 300 trái, giá từ 250.000 - 300.000 đồng/trái. Thay vì những trái bưởi to như trước đây, nhà vườn tạo khác biệt bằng các sản phẩm nhỏ vừa trong lòng bàn tay với trọng lượng khoảng 100 - 200 gr, được khắc chữ Tài, Lộc. "Sản phẩm lần đầu tiên được đưa ra thị trường sau thời gian dài thử nghiệm và quá trình chăm sóc kéo dài khoảng 6 tháng", ông Thành cho biết.

"Đối với dưa hấu tạo hình phức tạp như thỏi vàng thì bà con chủ yếu làm vì đam mê chinh phục khó khăn và rủi ro cao. Dưa thỏi vàng tạo hình 2 mặt một bên chữ Tài, một bên chữ Lộc; dưa phải đầy khuôn mới ra hình đẹp và tiêu thụ được. Do thời tiết bất lợi nên nguồn cung dưa tạo hình bị ảnh hưởng đáng kể. Dù kinh tế khó khăn ảnh hưởng đến thị trường chung là có thật, nhưng vẫn có những phân khúc thị trường sẵn sàng chấp nhận chi trả số tiền lớn hơn cho những sản phẩm khác biệt", ông Võ Trung Thành nói.

Tìm hướng phát triển trái cây độc, lạ

Bà Trần Thị Ngọc Châu, chủ hộ kinh doanh Trái vườn Tâm Ngọc và thành viên HTX Nông nghiệp 4.0, cho biết, năm nay bà cùng nhà vườn đã làm hơn 3.000 trái bưởi với nhiều kiểu dáng khác nhau cho dịp Tết 2025. Trong đó, bưởi vuông in hình bản đồ Việt Nam, ngôi sao được ưa chuộng và bán hết từ sớm.

Việc sản xuất bưởi vuông in bản đồ Việt Nam đòi hỏi kỹ thuật cao. Các khuôn đúc được thiết kế tỉ mỉ để đảm bảo hình dáng trái bưởi cân đối, trong khi quy trình chăm sóc kéo dài 6 tháng từ chọn quả đến hoàn thiện sản phẩm. "Các mẫu cũ như bưởi hồ lô in ngôi sao hay chữ Tài, Lộc không còn hấp dẫn, nên chúng tôi thử nghiệm sản phẩm mới để tạo sự khác biệt", bà Châu nói.

Ông Võ Trung Thành cho rằng, bưởi tạo hình có mặt tại thị trường hơn chục năm nay, và mỗi năm giá cả đều tăng. Ban đầu từ 300.000 đồng/trái tăng dần đến nay cả triệu đồng/trái. ''Tôi cũng chia sẻ cách làm, kinh nghiệm với các địa phương nên thị trường ngày càng nhiều sản phẩm bưởi tạo hình dẫn đến dần bão hòa. Trái cây tạo hình đã trở thành sản phẩm đại trà, không còn độc lạ như những năm trước", ông Thành nhận xét.

Ông Thành thông tin thêm, ông đã từng quản lý 250 ha bưởi Năm Roi của các hội viên nhưng trong quá trình canh tác các vườn bưởi ngày càng thoái hóa, người nông dân chuyển đổi cây trồng khác. Vì vậy, diện tích trồng bưởi Năm Roi ngày càng thu hẹp, hiện nay chỉ còn một số ít hộ trồng để tạo hình bán trong dịp Tết.

"Nhằm tiếp tục gia tăng giá trị cho trái cây miền Tây, tôi đã có nhiều ý tưởng, nhưng vấn đề bảo hộ sở hữu trí tuệ chưa được thực hiện nghiêm nên tôi đã chuyển sang những cây ăn trái khác", ông Thành nói.

"Một số hội viên đang trồng đào tiên tạo hình rất đẹp nhưng sản phẩm này không ăn được sau khi trưng Tết như bưởi hay dưa hấu… Do đó, bà con chỉ làm vài chục trái bán trong địa phương", ông Thành cho biết thêm.

Theo ông Võ Trung Thành, hiện nhiều hộ dân đã giảm hoặc ngừng sản xuất trái cây tạo hình do chi phí cao và tỷ lệ thành công thấp. Dù vậy, những mẫu bưởi mới như bưởi vuông in bản đồ Việt Nam vẫn là điểm sáng trên thị trường.

Ngoài bưởi vuông, thị trường còn có bưởi thỏi vàng mini giá khoảng 300.000 đồng mỗi trái, đã bán hết từ tháng 12. Loại bưởi này phù hợp với mâm ngũ quả ngày Tết nhờ kích thước nhỏ nhắn, dễ bày biện, lại mang ý nghĩa tài lộc, may mắn.

Tô Hội