Loạt dự án trọng điểm ở TPHCM chậm tiến độ, 'nút thắt' lớn nhất là gì?

Nút giao Mỹ Thủy: “Đau đầu” vì mặt bằng và chi phí đội vốn

Dự án xây dựng nút giao Mỹ Thủy (TP Thủ Đức cũ) được HĐND TPHCM thông qua từ năm 2016, tổng mức đầu tư gần 2.000 tỷ đồng, dự kiến hoàn thành giai đoạn 2016 – 2021. Tuy nhiên, đến nay công trình vẫn ì ạch do vướng mắc giải phóng mặt bằng (GPMB).

Theo Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông (Ban Giao thông) phần bồi thường – tái định cư được tách thành dự án riêng, nhưng tổng chi phí GPMB đã đội vốn từ 504 tỷ lên hơn 1.600 tỷ đồng. Việc điều chỉnh chủ trương đầu tư mất nhiều thời gian, cộng thêm khâu bàn giao mặt bằng chỉ thực hiện nhỏ giọt khiến nhà thầu không thể triển khai đồng bộ.

Phối cảnh nút giao Mỹ Thủy khi hoàn thành và đưa vào sử dụng

“Hiện dự án mới nhận 80% mặt bằng. Chúng tôi đề nghị chính quyền địa phương bàn giao toàn bộ mặt bằng trước tháng 10/2025 để thông xe nhánh cầu vượt vào dịp 30/4/2026” - ông Phúc cho biết.

Nguyên nhân chậm tiến độ còn đến từ mặt bằng thi công chật hẹp, vừa thi công vừa phải đảm bảo giao thông, cùng sự thay đổi liên tục của các luật về xây dựng, đấu thầu, đất đai. Ban Giao thông khẳng định sẽ phối hợp địa phương vận động người dân, đồng thời đôn đốc nhà thầu tăng ca, triển khai nhiều mũi thi công để rút ngắn thời gian.

Có dự án “ngưng chờ” hơn nửa thập kỷ

Dự án nâng cấp – mở rộng đường Lương Định Của cũng được xem là “điển hình” cho tình trạng chậm trễ vì GPMB. Đoạn từ Trần Não đến Nguyễn Hoàng đến cuối tháng 10/2024 mới bàn giao hộ dân cuối cùng, sau đó mới có thể đồng bộ di dời điện, nước, viễn thông để hoàn thiện vào cuối năm 2025.

Đoạn từ Nguyễn Hoàng đến Mai Chí Thọ còn nan giải hơn. Công trình mới làm được 1/3 mặt đường từ năm 2019 rồi ngưng chờ 22.000 m² mặt bằng thuộc dự án Khu đô thị An Phú. TPHCM đặt mục tiêu xử lý dứt điểm khâu này trước 28/2/2026, để hoàn thành toàn tuyến vào tháng 9/2026.

“Những khu vực đã có mặt bằng thì tiến độ thi công được kiểm soát. Nhưng nếu không giải quyết dứt điểm GPMB, toàn dự án sẽ tiếp tục giậm chân tại chỗ” - Ban Giao thông nhấn mạnh.

Nút giao An Phú và Quốc lộ 50: Vẫn chờ đồng bộ

Với dự án nút giao An Phú (TP Thủ Đức cũ), Ban Giao thông cho biết đã có báo cáo toàn diện gửi UBND TPHCM. Đây là một trong những dự án lớn nhằm giảm kẹt xe tại cửa ngõ phía Đông, nhưng hiện vẫn còn vướng nhiều thủ tục và mặt bằng.

Trong khi đó, dự án mở rộng Quốc lộ 50 (huyện Bình Chánh) đã đạt 80% khối lượng. Nếu giải quyết dứt điểm vướng mắc 4 hộ dân và hạ tầng kỹ thuật trong tháng 9/2025, công trình có thể hoàn thành, thông xe vào cuối năm 2025. Ban Giao thông cam kết đang đôn đốc các đơn vị liên quan bàn giao mặt bằng trống, đồng thời yêu cầu nhà thầu khẩn trương thi công.

Nút giao An Phú đến nay vẫn còn vướng nhiều thủ tục và mặt bằng

Liên quan đến dự án thành phần 1 của tuyến cao tốc TP.HCM – Mộc Bài, Ban Giao thông cho biết vẫn đang khảo sát sự quan tâm của các nhà đầu tư. Thông tin chi tiết dự kiến sẽ được công bố cuối tháng 9/2025.

Những dự án đã phát huy hiệu quả

Khác với những dự án ì ạch, hầm chui Nguyễn Văn Linh – Nguyễn Hữu Thọ (quận 7 cũ) đã cơ bản hoàn thành và đưa vào sử dụng từ đầu năm 2025. Hai nhánh hầm giúp giải quyết triệt để tình trạng ùn tắc trên hướng Nguyễn Văn Linh đi Khu chế xuất Tân Thuận và Quốc lộ 1. Đồng thời, dòng xe container đã được tách khỏi dòng xe hỗn hợp, nâng cao an toàn lưu thông.

Tuy vậy, khu vực đường Nguyễn Hữu Thọ vẫn ùn ứ vào giờ cao điểm do mặt đường hiện hữu nhỏ hẹp. Ban Giao thông cho biết đang nghiên cứu triển khai giai đoạn 2 – xây dựng hoàn chỉnh nút giao Nguyễn Văn Linh – Nguyễn Hữu Thọ, dự kiến khởi công cuối 2026 và hoàn thành năm 2028.

Một dự án khác là nút giao Ngã tư Đình (quốc lộ 1, TP Thủ Đức cũ) đã khởi công từ 19/8/2025. Giai đoạn đầu chỉ thi công ban đêm các hạng mục tạm như biển báo, phân luồng, tháo dỡ dải phân cách, dặm vá mặt đường… Dự kiến công trình cầu chính sẽ triển khai từ cuối tháng 9/2025.

“Nút thắt” vẫn là mặt bằng và thủ tục pháp lý

Theo Ban Giao thông, điểm nghẽn lớn nhất khiến nhiều công trình trọng điểm của TPHCM chậm tiến độ là GPMB và thủ tục pháp lý kéo dài. Giá đất bồi thường biến động mạnh làm tăng chi phí, buộc phải điều chỉnh chủ trương đầu tư. Trong khi đó, quy định pháp luật liên quan đến xây dựng, đất đai, đấu thầu liên tục thay đổi khiến các đơn vị phải chờ hướng dẫn từ các sở ngành.

“Chúng tôi sẽ tiếp tục phối hợp chính quyền địa phương vận động người dân, đồng thời kiến nghị thành phố tháo gỡ kịp thời các vướng mắc về cơ chế chính sách. Song song, nhà thầu phải tận dụng tối đa mặt bằng đã có để tăng ca, đẩy nhanh tiến độ” - ông Lương Minh Phúc cho biết.

Vân Sơn

Anh Nhàn