Lợi ích sử dụng phân bón hữu cơ

Dây chuyền sản xuất phân bón công nghệ Bioway tại Công ty cổ phần Phân bón Sông Lam Tây Bắc.

Theo thống kê của ngành nông nghiệp, toàn tỉnh có trên 320.000 ha các loại cây trồng, trong đó, 80% diện tích sử dụng một phần phân bón hữu cơ truyền thống hoặc phân hữu cơ sản xuất quy mô công nghiệp. Đa số các loại phân bón hữu cơ được các hộ tự sản xuất theo cách truyền thống là phụ phẩm, phế phẩm nông nghiệp, chất thải, bã thải chăn nuôi thu gom ủ mục hoặc tự sử dụng các chế phẩm sinh học, men vi sinh cùng phế, phụ phẩm nông nghiệp, như: Vỏ cà phê, rơm rạ, vỏ sắn, chất thải chăn nuôi... để ủ thành phân hữu cơ bón cây trồng. Tuy nhiên, thói quen sử dụng chủ yếu phân bón vô cơ trong sản xuất nông nghiệp đang phổ biến, hoặc tình trạng người dân sử dụng phân bón hữu cơ không cân đối với các giai đoạn phát triển của cây trồng.

Mục tiêu của Đề án đến năm 2030, lượng phân bón hữu cơ công nghiệp sử dụng chiếm tối thiểu 30% so với tổng lượng phân bón sử dụng trong sản xuất nông nghiệp; lượng phân bón hữu cơ sản xuất quy mô nông hộ tự sản xuất và sử dụng trong sản xuất nông nghiệp đạt tối thiểu 500.000 tấn/năm; trên 80% số huyện, thị xã, thành phố xây dựng mô hình sử dụng phân bón hữu cơ gắn với chuỗi giá trị đối với các sản phẩm chủ lực, đặc sản có lợi thế của địa phương...

HTX Nông nghiệp Sơn La giới thiệu phương pháp xử lý chất thải chăn nuôi kết hợp với nuôi trùn quế.

Bà Cầm Thị Phong, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường, cho biết: Thực hiện mục tiêu đề ra, Sở đã chỉ đạo các đơn vị trực thuộc phối hợp với địa phương rà soát, cập nhật, đề xuất cấp có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung một số văn bản về quản lý phân bón, thuốc bảo vệ thực vật. Khuyến khích phát triển, sản xuất và sử dụng phân bón hữu cơ quy mô nông hộ trên cơ sở tận dụng các nguồn phụ phẩm trong trồng trọt, chăn nuôi, chế biến nông sản, rác thải sinh hoạt. Xây dựng, triển khai các mô hình tuần hoàn sử dụng triệt để các phế phẩm của ngành hàng trước cho ngành hàng sau như trồng trọt - chăn nuôi hoặc trồng trọt - thủy sản... Từ năm 2020 đến nay, đã hỗ trợ 89 doanh nghiệp, HTX triển khai 24 mô hình sản xuất nông nghiệp hữu cơ... với tổng kinh phí trên 15 tỷ đồng.

Trước nhu cầu sử dụng phân bón hữu cơ phục vụ sản xuất hiện nay, toàn tỉnh có 5 doanh nghiệp, 4 HTX và gần 1.600 hộ gia đình tham gia sản xuất, chế biến các sản phẩm nông nghiệp hữu cơ, chủ yếu là các sản phẩm trồng trọt. Diện tích được chứng nhận hữu cơ theo TCVN đạt 155,2 ha, sản lượng ước đạt 2.040 tấn; diện tích đang trong quá trình chuyển đổi hữu cơ 815,2 ha, sản lượng dự kiến 10.089 tấn.

HTX Nông nghiệp Sơn La có hơn 20 thành viên hoạt động theo phương châm phát triển sản xuất mô hình nông nghiệp hữu cơ tuần hoàn không chất thải (chăn nuôi đại gia súc - nuôi trùn quế - sản xuất phân bón hữu cơ). Tham quan khu sản xuất, anh Trần Đức Miền, Phó Giám đốc HTX, cho biết: Hiện nay, HTX có 1 ha nuôi trùn quế từ phân đại gia súc và nước thải cà phê, vỏ cà phê sau xử lý vi sinh. Trung bình mỗi tháng 1 ha nuôi trùn quế để sản xuất phân bón hữu cơ, cần khoảng 1.000 m³ phân đại gia súc và 600 m³ vỏ cà phê, cho ra thành phẩm khoảng 500 tấn phân bón hữu cơ. Không chỉ thu mua vỏ cà phê trên địa bàn tỉnh, HTX mở rộng thu mua, xử lý vỏ cà phê cho tỉnh Điện Biên. Ngoài ra, HTX liên kết với Công ty CP Năng lượng sạch Sơn La gia công sản xuất phân bón, đúng quy cách, chất lượng, mẫu mã, trọng lượng theo quy định. Năm 2024, doanh thu từ phân hữu cơ trùn quế đạt trên 30 tỷ đồng. HTX tạo việc làm thường xuyên cho khoảng 30 lao động địa phương, thu nhập ổn định.

Trung tâm Sản xuất sạch hơn Cpart giới thiệu chế phẩm vi sinh ủ phân hữu cơ cho nông dân Sơn La.

Còn tại Công ty cổ phần Phân bón Sông Lam Tây Bắc, một trong những doanh nghiệp sản xuất phân bón lớn của tỉnh, niên vụ 2023-2024, nhà máy tiêu thụ hơn 2.200 tấn phân bón hữu cơ cung cấp ra thị trường. Ông Nguyễn Văn Long, Quản lý phân xưởng chế biến phân hữu cơ, cho biết: Sản phẩm phân bón hữu cơ vi sinh của nhà máy sản xuất theo công nghệ Bioway của Mỹ, bảo đảm xử lý tất cả các chất thải hữu cơ, như: Phân gia súc, gia cầm; xác động vật, thủy hải sản; thân vỏ cây, bã cà phê, bùn mía, phế phẩm rau củ quả. Cùng với sản xuất, nhà máy có hướng dẫn sử dụng phân bón trên từng loại đất, cho từng loại cây trồng thông qua chẩn đoán dinh dưỡng, cân đối dinh dưỡng giữa đất và cây.

Với tầm nhìn đến năm 2050, Đề án Phát triển sản xuất và sử dụng phân bón hữu cơ phấn đấu đưa Sơn La trở thành tỉnh có tỷ lệ sử dụng phân bón hữu cơ cao trong khu vực các tỉnh miền núi phía Bắc. Diện tích cây trồng có sử dụng phân bón hữu cơ chiếm tối thiểu 50%; bảo đảm 100% nguồn nguyên liệu sẵn có từ trồng trọt, chăn nuôi, thủy sản, rác thải sinh hoạt được sử dụng làm phân bón hữu cơ.

Sở Nông nghiệp và Môi trường tiếp tục hỗ trợ và khuyến khích nghiên cứu, phát triển phân bón hữu cơ chất lượng cao, chứa vi sinh vật có ích mới, dễ sử dụng và tận dụng nguyên liệu địa phương. Đồng thời, chuyển giao công nghệ sản xuất phân bón hữu cơ tiên tiến, thân thiện với môi trường, đặc biệt là cho quy mô nông hộ, giúp giảm chi phí đầu vào, bảo vệ môi trường, góp phần nâng cao chất lượng, giá trị nông sản Sơn La.

Nguyễn Yến